31. 8: Nhớ bông hồng nước Anh

Năm 1981, Bryan Organ – một họa sĩ hàng đầu chuyên vẽ tranh chân dung cho hoàng gia và các chính khách Anh quốc – được Thái tử Charles mời vẽ chân dung cho Lady Diana trong giai đoạn đính hôn với Hoàng tử xứ Wales. Được vẽ ngay tại điện Buckingham, bức tranh acrylic trên toan hoàn thành đã được hoàng gia chào đón nồng nhiệt. Còn theo các nhà phê bình nghệ thuật, đây là một “bức chân dung vô cùng chân thật, không chỉ thể hiện được toàn bộ vẻ quyến rũ và lòng nhân hậu tiềm ẩn của công nương Diana, nó hàm chứa được vẻ quyền uy rất tự nhiên”.

Họa sĩ Bryan Organ bên tác phẩm của ông

Bức tranh mô tả Diana ngồi giản dị trong bộ trang phục trẻ trung với mái tóc mãi mãi gắn với tên tuổi bà như một phong cách từng làm nên cơn sốt trong suốt những thập niện 1980-1990, và hãy để ý: trên môi bà là nụ cười mỉm thật khả ái.

Bryan Organ vẽ Diana

Năm 1984, để kỷ niệm ba năm ngày cưới, Thái tử Charles đặt hàng cho họa sĩ John Ward vẽ một bức tranh mô tả Diana trong bộ váy cưới và luôn được treo tại cung Kensington cho tới khi bà mất. Hơn mười năm sau, nhân một triển lãm bộ sưu tập nghệ thuật của Thái tử Charles, lần đầu tiên công chúng mới có dịp tận mắt chiêm ngưỡng tuyệt tác này. Họa sĩ John Ward về sau kể lại rằng: “Khi được yêu cầu vẽ bức chân dung này, tôi đã vô cùng hãnh diện. Đây hẳn là một đề tài cao quý, và chiếc váy cưới đã được lựa chọn với sự nhất trí cao. Bức chân dung được vẽ tại điện Kensington. Với trang phục công phu và sự đơn giản của chiếc ghế dài, tôi loại bỏ tất cả phần nền, nhằm tôn được vẻ đẹp lộng lẫy của bà”.

Công nương Diana yêu quý bức chân dung tới mức luôn treo nó trong căn phòng riêng của bà tại điện Kensington, kể cả sau khi chia tay với Thái tử Charles. Nếu tinh ý, ta có thể nhận ra người thiếu nữ bận váy cưới trong tranh đang có một tâm trạng buồn vui lẫn lộn của ngày lên xe hoa, nhưng dẫu vậy, đây vẫn là một trong những bức tranh duyên dáng nhất lưu giữ vẻ yêu kiều tràn đầy sức thanh xuân của “đóa hồng Anh quốc”.

John Ward vẽ Diana

Năm 1990, để có một bức tranh chân dung “Công nương xứ Wales” treo tại trụ sở, ban chỉ huy quân đoàn kỵ binh Hoàng gia Anh quốc đã đặt hàng cho họa sĩ Israel Zohar, cũng là một họa sĩ vẽ tranh chân dung nổi tiếng thế giới, vẽ một chân dung công nương khi đó mới 28 tuổi và đang ở đỉnh cao của sự nổi tiếng.

Công nương Diana và họa sĩ Israel Zohar

Sau khi hoàn thành bức chân dung, không nguôi nhớ về người phụ nữ bạc mệnh từng là nhân vật trong tranh của mình, cách đây hai năm, họa sĩ Israel Zohar lại bắt tay vẽ một bức chân dung Diana mới – không theo bất cứ sức ép hay đơn đặt hàng nào. Theo ông, quá trình sáng tác bức chân dung mới nhất này thật ‘”tràn đầy cảm xúc” và cho biết ông rất tự hào về tác phẩm. Ông nói: “Tôi không nghĩ lần này lại có nhiều cảm xúc đến vậy. Trong quá trình làm việc, bao nhiêu kỷ niệm và tình cảm cũ ùa về, và tôi như được sống lại những ngày tháng được tiếp kiến, trò chuyện và vẽ chân dung Diana. Tôi rất tự hào về bức tranh mới này. Nó đẹp hơn là mong đợi. Tôi rất hài lòng. Tôi cảm thấy như mình thực sự đã có thể đưa bà về lại với cuộc sống đương đại”, ông nói thêm.

Israel Zohar khi vẽ Diana

Được hoàn thành năm 2013, bức tranh là kết quả của quá trình tái sử dụng những ảnh chụp cựu Vương phi xứ Wales cùng vô số bản vẽ phác thảo được họa sĩ Israel Zohar thực hiện trước đây. Vẽ liên tục trong hai tháng liền, ‘làm việc tám tiếng mỗi ngày, và như vậy có nghĩa là tôi thường phải chợp mắt trong xưởng vẽ, nhưng tôi lại thích thế’, và “tôi hy vọng nó phản ánh được một cách trung thực nhất những tính cách đầy bí ẩn và luôn có ma lực hấp dẫn của người phụ nữ nổi tiếng này”, Zohar hãnh diện kể lại sau ngày hoàn thành tác phẩm.

Dù sao, những bức tranh nói trên vẫn thuộc sở hữu riêng của hoàng gia Anh quốc và/hoặc treo tại Phòng tranh Chân dung Quốc gia tại Luân Đôn, nên công chúng ít có cơ hội chiêm ngưỡng.

May [hay dở?] thay, đã có Andy Warhol “nhanh trí” cho ra đời nhiều chân dung Diana dưới hình thức “nhanh-nhiều-rẻ”, nhất là dưới dạng các poster in ấn hàng loạt; thế là đại chúng toàn cầu có thể được/bị chiêm ngưỡng dung nhan “bông hồng nước Anh” ở bất kỳ đâu, lúc nào, tùy ý ?!

Ngay từ năm 1982, ngay sau đám cưới hoàng gia, Warhol đã thể hiện chân dung của Thái tử Charles và Công nương Diana song không công bố mà lưu giữ trong sưu tập cá nhân và/hoặc bí mật bán cho các nhà sưu tập ẩn danh. Chỉ mãi gần đây, lần lượt các bức chân dung của Diana do Warrhol vẽ mới được công bố tại các cuộc triển lãm và/hoặc trên các sàn đấu giá với giá bán lên tới hàng triệu đôla/bức. Bức tranh Warhol thể hiện công nương Diana thật giản dị trong chiếc váy tay ngắn, vai bồng, cổ rộng. Mái tóc ngắn trẻ trung, chuỗi vòng nạm đá quý và hoa tai khá cầu kỳ, hai tay vắt chéo tự nhiên, hình ảnh Diana này có gì đó phảng phất hình bóng người đàn bà bất tử của Leonardo chăng?

Nghe nói nhà văn best-seller Jeffrey Archer cũng sở hữu một trong những bức chân dung Diana nhiều triệu đô này của Warhol.

Nhà văn Jeffrey Archer bên bức chân dung Diana của Warhol mà ông sở hữu được

Nhưng với tôi, chân dung đẹp nhất của Diana vẫn là bức ký họa giản dị của Bryan Organ trong thời gian ông chuẩn bị cho bức tranh acrylic khổ lớn. Trong số nhiều bức vẽ khảo họa, đây là bức đẹp nhất, tiêu biểu cho lối vẽ phác thảo chi tiết và chính xác của Bryan Organ.

Với bức ký họa này, tài bút của người họa sĩ đã thể hiện xuất sắc vẻ ngây thơ của người thiếu nữ có đời sống nội tâm phong phú và một sức mạnh tinh thần tiềm ẩn và vẫn chưa biết rằng chỉ sau đây ít năm nàng sẽ sớm bước vào giông tố cuộc đời.