Nghệ sĩ thế giới

Charlotte Moorman: cái giá của để ngực trần trước thời đại 19. 02. 16 - 7:41 am

Hữu Khoa lược dịch

 

Charlotte Moorman sinh năm 1933, mất năm 1991, là nghệ sĩ cello nổi tiếng của Mỹ. Nhắc tới bà, người ta thường “đóng đinh” những gạch đầu dòng sau:
– Là nàng thơ của “cha đẻ video art” – nghệ sĩ người Mỹ gốc Hàn Nam June Paik
– Chơi cello theo lối phá phách với ngực trần hoặc thậm chí nuy hoàn toàn
– Là “nàng Jeanne d’Arc của nhạc avant-garde”

Tốt nghiệp một trong những học viện ca múa nhạc tư nhân đắt giá nhất của thế giới – trường Juilliard – vào năm 1957, về cello. Ba năm sau, từ bỏ dàn nhạc giao hưởng, Moorman bắt đầu một sự nghiệp “máu lửa” và bền bỉ, hừng hực cống hiến cho một cung cách chơi nhạc mới, lắm lúc cực đoan: chơi đàn trên trời lơ lửng trong một chùm bong bóng, chơi đàn ngực trần với hai màn hình tivi bé tí thay cho áo ngực, chơi đàn mà không mặc gì…

 

 

“Tôi vẫn tự hỏi tại sao khi kể về nghệ thuật thế kỷ 20, người ta thường bỏ qua Charlotte Moorman,” Lisa Corrin nhận xét. Bà là giám tuyển nghệ thuật đương đại và hiện đại của Block Museum. “Người ta nhớ tới Charlotte Moorman chủ yếu vì bà là nàng thơ của Nam June Paik, nhưng bà cao hơn thế nhiều. Giờ mới xét đến ảnh hưởng của bà trong lãnh vực trình diễn đương đại cũng như vai trò của bà trong việc phổ biến nghệ thuật avant-garde như một nhân vật chủ chốt thì hơi trễ”.

Mọi cơ hội “sửa lỗi” vẫn còn, tuy muộn. Một triển lãm lớn có tên: “A Feast of Astonishments: Charlotte Moorman and the Avant-Garde, 1960s–1980s” (Đại tiệc của những điều kinh ngạc: Charlotte Moorman và Avant-Garde, 1960s–1980s) vừa khai mạc tại bảo tàng nghệ thuật Mary and Leigh Block. Triển lãm sẽ bày tại đây tới tận 17. 7, sau đó tới New York vào mùa thu 2016, rồi sang Áo trong mùa xuân-hè 2017.

Để chứng minh sự tận tụy của Moorman trong việc tìm ra những phương cách mới để mang nghệ thuật mới tới công chúng rộng rãi hơn – mà đôi lúc theo đúng nghĩa đen là “mang avant-garde xuống đường”, triển lãm sẽ bày rất nhiều tư liệu quý, từ các tác phẩm nghệ thuật, tới các film clips, đĩa nhạc, băng thâu âm, ảnh tư liệu, trang phục biểu diễn, và nhiều thứ mà trước nay chưa từng triển lãm như đoạn thâu âm lời chào và lời dặn để lại tin nhắn trong điện thoại của Moorman. Tất cả mang lại một cái nhìn tươi mát một sự nghiệp đầy sức sống của Moorman trong liền ba thập kỷ 1960s, 1970s, và 1980s.

Bài đã đăng

• Vicente Blanco Mosquera: vẽ chuyện gì mà vui thế? - . (21/03/2024)
• Gazan Fathi Ghaben: sinh trong lều và ra đi uất ức trong lều - Từ Hyperallergic (29/02/2024)
• Robert Ryman: trắng tự nhiên nên dừng rất đúng lúc - Từ The New York Times (09/01/2024)
• Daniel Lind-Ramos: nghệ thuật như một củ hành lộng lẫy - Soi dịch (28/08/2023)
• Tác phẩm bị ăn vì người xem bị đói - Pug dịch từ CNN (03/05/2023)
• Xóa hết graffiti trong đường hầm: kẻ ngỡ ngàng, người nhẹ nhõm - Soi tổng hợp và dịch (29/01/2023)
• Tsukioka Yoshitoshi (bài 4): Người tài máu me và sa đọa - Candid (02/08/2022)
• Artemisia Gentileschi (bài 3): Tài năng xuất chúng suýt bị lãng quên - Willow Wằn Wại (07/07/2022)
• Artemisia Gentileschi (bài 2): Cắt đầu Holofermes phải cần thêm cô hầu gái - Willow Wằn Wại (24/06/2022)
• Artemisia Gentileschi (bài 1): Vì sao lại vẽ Judith cắt đầu Holofermes? - Willow Wằn Wại (21/06/2022)

» Xem tiếp...