|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||
Tạp hóa - Xã hộiVài bài nhạc Giáng sinh phổ biến 23. 12. 16 - 10:25 amTrịnh Bách
 Nativity của Fra Angelico, nửa đầu thế kỉ 1400s Bên Thiên Chúa Giáo có hai lễ trọng là Giáng sinh và Phục sinh. Rất nhiều bài nhạc được viết cho hai dịp lễ trọng này dọc lịch sử. Dĩ nhiên không thể liệt kê ra hết được. Nhưng sau đây là một số bài tiêu biểu. GIÁNG SINH 1. Ave Maria (Franz Schubert) Bài kinh Kính Mừng (Ave Maria) là một trong những bài kinh quan trọng nhất của Thiên Chúa giáo La Mã. Câu kinh ‘Kính mừng Maria đầy ơn phước’ (Ave Maria gratia plena trong tiếng Latin) là câu kinh đầu môi của người Công giáo. Do đó trong nhạc Giáng sinh bên Công giáo dĩ nhiên là các bài Ave Maria phổ thông nhất. Có cả hơn trăm bài Ave Maria của các tác giả khác nhau. Nhưng phổ biến nhất là bài Ave Maria của Franz Schubert.  Gustav Klimt, “Schubert đàn piano”. 1899 Thật ra bài này nguyên tác không phải là một bài thánh ca. Có một bài sử thi kể chuyện về nữ anh hùng Ellens Douglas do đại thi hào người Scott là Walter Scott (1771 – 1832) sáng tác, với tên gọi ‘Lady of the lake’ (Thiếu nữ của miền hồ nước, hay rút gọn là Thiếu nữ bên hồ). Bài này được thi sỹ Adam Storck (1780–1822) dịch ra tiếng Đức là ‘Fräulein vom See’ (Thiếu nữ bên hồ). Franz Schubert rất hâm mộ bộ sử thi này. Năm 1825, Schubert sáng tác ra một tác phẩm gồm 7 ca khúc, dựa trên tập sử thi do Adam Storck dịch ra tiếng Đức đó. Tên của tác phẩm này, do Schubert đặt, là ‘Liederzyklus vom Fräulein vom See’ (Chu kỳ các bài hát từ Thiếu nữ bên hồ). Bài ca thứ 6 trong tác phẩm có tên là ‘Ellens dritter gesang’ (bài hát Ellens thứ 3). Bài này có nội dung là lời cầu nguyện của Ellens lên Thánh nữ Đồng trinh Maria. Bài hát này cũng bắt đầu và kết thúc bằng cụm từ ‘Ave Maria’. Giai điệu của bài hát ‘Ellens dritter gesang’ chính là giai điệu của bài được gọi là “Ave Maria – Schubert” sau này. Nguyên tác được Schubert viết cho giọng nữ cao (soprano) với đàn guitar phụ họa. Không ai biết do ai, và từ khi nào lời bài kinh Kính Mừng tiếng Latin, Ave Maria, được lồng vào bài hát này. Các bạn nghe: Ave Maria – Luciano Pavarotti 2. Ave Maria (Johahn Sebastien Bach – Charles Gounod) Và bài Ave Maria của nhạc sỹ người Pháp Charles Gounod (1818-1893) cũng phổ biến không kém. Gounod dùng bài nhạc dạo đầu Prelude trong tác phẩm Prelude & Fugue cung Do trưởng của Johahn Sebastien Bach viết năm 1716 làm nhạc đệm, rồi viết giai điệu và lời cho bài Ave Maria này năm 1853.  Toby Edward Rosenthal, “Morning Hymn at Sebastian Bachs’” (Thánh ca buổi sáng ở nhà Sebastian Bachs, 1870) Các bạn nghe qua các giọng ca: Luciano Pavarotti 3. Stille Nacht (Silent Night) Nổi tiếng ngang với các bài Ave Maria ở trên phải kể đến bài Silent Night (Đêm thánh tĩnh lặng, nguyên bản tiếng Đức là Stille Nacht). Đêm 24 tháng 12 năm 1818, cái đàn organ của nhà thờ St Nicholas ở làng Oberndorf, quận Salzburg, nước Áo, bị hỏng không chữa kịp cho thánh lễ nửa đêm. Linh mục trẻ sở tại Joseph Mohr (1792-1848) vội nhờ bạn là Franz Xaver Gruber (1787 –1863), nhạc sỹ đàn organ của nhà thờ, sáng tác nhanh giai điệu cho bài thơ Stille Nacht, do Mohr viết hai năm trước đó, với đàn guitar đệm. Rồi cả hai cho trình diễn bài nhạc Stille Nacht ở nhà thờ St Nicholas ngay đêm hôm đó. Chỉ trong một thời gian ngắn bài này trở thành một trong những bài nhạc Giáng Sinh bất hủ và được yêu thích nhất trên toàn cầu.  Linh mục Joseph Mohr và nhạc sĩ Franz Xaver Gruber Lời ca và tên bài nhạc được Mục sư John Freeman Young Của nhà thờ Trinity, New York, Hoa Kỳ dịch ra tiếng Anh với tên Silent Night năm 1859. Các bạn nghe: 4. Adeste Fideles (Oh come, all ye Faithful) Bài nhạc Giáng sinh cũng được hát nhiều là bài Adeste Fideles (Hãy đến đây, những kẻ kính tín) được viết nguyên ủy bằng tiếng Latin, tương truyền là bởi vua John IV của Portugal (1604–1656), John Readings (1645–1692) và rồi John Francis Wade (1711 – 1786), người Anh. Lời tiếng Anh do Linh mục người Anh Frederick Oakeley viết năm 1841.  Tranh gạch men của Jorge Colaço (1940) thể hiện lễ tuyên vương của vua John IV, Portugal, 1640. Các bạn nghe: Adeste Fideles –Luciano Pavarotti 5. Green sleeves (What Child is this) Bài nhạc Noel tiếng Anh cổ nhất là bài Green sleeves (Những tay áo xanh), tương truyền là của Vua Henry VIII (1509-1547) của nước Anh viết cho Hoàng hậu Anne Boleyn (1501-1536). Vị vua này có rất nhiều vợ, nhưng bà nào sau cũng hoặc là bị xử tử, hoặc bị chết trong lãnh cung. Riêng Anne Boleyn lúc đầu từ chối tình yêu của nhà vua và trốn xa. Vua Henry viết bài này khi nhớ bà. Nhà vua than vãn về điều này trong câu hát, “cast me off discourteously“. Sau bà cũng nhận lời lấy Henry và sinh được 1 trai, 1 gái. Rồi cuối cùng bà cũng bị xử tử. Bài nhạc được Francis Cutting (1571-1596) phổ nhạc cho đàn lute với những biến khúc.  Anne Boleyn khi bị vua Henry VIII giam trong tháp London chờ xử tử. Tranh của Edouard Cibot Lời nhạc được viết khoảng năm 1686. Và đến năm 1865 William Chatterton Dix viết lời mới cho lễ Giáng sinh với tựa đề ‘What Child is this’ (Hài Đồng nào đây). Các bạn nghe: Green sleeves – Nhạc cụ nguyên thủy thế kỷ 16 6. La Marche Des Trois Rois Mages Bài nhạc Giáng Sinh nguyên bản tiếng Pháp nổi tiếng là bài La Marche Des Trois Rois Mages (Hành khúc của Ba Vua Thông thái). Bài nói về chuyện ba vị thông thái từ phương Đông theo dấu ngôi sao lạ Bethlehem và tìm đến Chúa Jesus Hài đồng để chiêm ngưỡng. Và sau đó loan tin mừng (tin lành) đi khắp nới về việc đấng Massiah (đấng Cứu thế) giáng sinh.  Tranh vẽ ba vua phương Đông đến chiêm ngưỡng Chúa. Tranh khoảng 1525- 1530 Bài hát có từ khoảng thế kỷ 13, nhưng năm 1864 được nhạc sỹ pháp George Bizet soạn lại và viết thành một tác phẩm hòa tấu nổi tiếng tên là L’Arlésienne-Suite No 1 – Farandole. Bài này thường được hát vào ngày 06 tháng 01, gọi là ngày lễ Hiển linh (Epiphany) hay lễ Ba Vua. Ngày hôm sau, ngày 7 tháng 01, người ta hạ cây Noel và máng cỏ, chấm dứt lễ Giáng sinh. Các bạn nghe: La Marche Des Trois Rois Mages – Tino Rossi 7. Panis Angelicus Nhạc Noel cũng có khi buồn, sâu lắng vào tâm hồn, như bài Panis Angelicus (Bánh thánh thần) này, để khuyên con người chấp nhận thánh thể của Chúa vào mình. Panis Angelicus là chữ mở đầu của kinh Sacris solemniis (Thánh thần uy nghiêm). Có rất nhiều bài hát Panis Angelicus, nhưng bài của Cesar Franck viết năm 1872 được phổ biến sâu rộng nhất.  Hình từ trang này Các bạn nghe: Panis Angelicus (Cesar Frank) – Pavarotti 8. The little drummer boy Một bài nhạc Noel tiếng Anh dễ thương, và rất phổ biến, là bài The little drummer boy (Thằng bé đánh trống) được một thầy dậy âm nhạc người Mỹ, bà Katherine Kennicott Davis, viết năm 1941. Bài tả tâm trạng của một đứa bé đánh trống nghèo khó trong đêm Noel, không có gì ngoài tiếng trống của mình để tặng Chúa Hài đồng.  . Các bạn nghe: The little drummer boy – Nana Mouskouri Ngoài ra dĩ nhiên còn vô số những bài nhạc Giáng sinh hay và quen thuộc khác, như We Wish You A Merry Christmas, Joy To The World, Hark! The Herald Angels Sing, Jingle bells, O Holy night v.v… (SOI: còn các bài nhạc cho Phục sinh thì xin đợi tới Phục sinh các bạn nhé)
Chia sẻ:
Ý kiến - Thảo luận
17:11
Saturday,24.12.2016
Đăng bởi:
cứ từ từ
17:11
Saturday,24.12.2016
Đăng bởi:
cứ từ từ
bài Green Sleeves được nhà soạn nhạc Ralph Vaughan Williams biến tấu trở thành 1 tuyệt phẩm khí nhạc https://www.youtube.com/watch?v=Ak85S5KZoKE
Bài đã đăng
» Xem tiếp... |
|||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||
...xem tiếp