Bước ra từ bản sâu, Bùi Văn Tuất có một “Tuổi thơ như thế”

TUỔI THƠ NHƯ THẾ
Triển lãm tranh của họa sĩ Bùi Văn Tuất
Khai mạc: 17h thứ Ba, 4. 12. 2018
Kéo dài từ ngày 4 đến ngày 9. 12. 2018
Tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam – số 66, Nguyễn Thái Học, Hà Nội

Đây là triển lãm cá nhân đầu tiên của Bùi Văn Tuất, chàng họa sỹ vùng cao chọn năm tuổi, tròn tới tam thập lục để chín, để khẳng định mình.

Triển lãm “Tuổi thơ như thế” là tập hợp trên 15 bức tranh của Bùi Văn Tuất về tuổi thơ vùng núi, những em bé dân tộc trong đời sống hàng ngày. Quây quần trên mảnh sân nhà, vừa trông bếp vừa thêu thùa, hay tựa lưng vào khung cửa tường trình ngóng mẹ, mỗi bức tranh là một khoảng khắc cô đọng, chân thật và vô cùng sống động của trẻ vùng cao phía Tây, phía Bắc.

Ngoài cảm xúc mãnh liệt về tuổi thơ, ba bức khổ lớn tại triển lãm “Tuổi thơ như thế” là ba tác phẩm nặng tính bố cục mà Tuất tự thử thách mình. Bức “Một ngày như thế” với đám trẻ quây quần một buổi sáng hè là tác phẩm ngốn mất 8 tháng lựa chọn nhân vật, thêm và xóa của Tuất. Mỗi đứa trẻ, mỗi tư thế, mỗi chi tiết trang phục như chiếc vòng bạc hay đôi khuyên tai, đều là một đặc trưng riêng, góp phần tạo nên một tổng thể nhịp nhàng.

Bùi Văn Tuất, “Một ngày như thế”. Sơn dầu, 170x400cm, 2018

Bức “Không gian trong bếp” và “Bên hiên nhà” lại là hai khoảng trống mênh mông, khi hình bóng nhân vật gần như nhòa đi, như chủ ý của họa sỹ khi nhớ về không gian yên lặng, chậm rãi của miền núi.

Bùi Văn Tuất, “Bên hiên nhà”. Sơn dầu, 120x150cm, 2018

Là một họa sỹ người dân tộc Mường, họa sĩ Bùi Văn Tuất sinh ra và lớn lên ở một bản sâu trong rừng Quốc gia Ba Vì. Cả tuổi thơ của anh chỉ biết đến những ngôi nhà trình tường vàng au, nép bên những triền núi vắt vẻo, những mảnh sân đất nện có đàn gà đủng đỉnh, góc bếp ám khói với chú lợn lang lười biếng, và những chân ruộng bậc thang trải dài hàng thế kỷ. Vậy nên, xuyên suốt tranh của Bùi Văn Tuất là những mảng tường óng ánh vàng của đất khi rực rỡ nắng chiều, khi ấm áp màu bếp lửa.

Bùi Văn Tuất, “Không gian trong bếp”. Sơn dầu,160x200cm, 2018

Hơn 20 tuổi mới từ bản ra Hà Nội học, Bùi Văn Tuất đau đáu với không khí núi rừng. Cứ khi nào đi được thì anh lại rong ruổi khắp Ba Vì, Hòa Bình, Hà Giang, Sơn La để tìm và ghi lại những thứ tuyệt đẹp và chỉ có ở trẻ vùng cao. Những bầu má hồng căng vì lạnh, những mái tóc hoe hoe vì nắng, những đôi mắt của tuổi thơ trong trẻo nhất đã được Tuất kịp ghi chép trước khi thành thị ồn ào tràn về, mang cái hồn làng bản ngày hôm nay đi mất.

Bùi Văn Tuất, “Không gian trong bếp, 2018”. Sơn dầu. Chi tiết tranh

Tuất vốn nổi tiếng trong giới sưu tập cũng như các anh em họa sỹ về khả năng vẽ chân dung hiếm có của mình. Chỉ 3-4 tiếng đồng hồ, trong đó 2 tiếng là để nói chuyện với nhân vật, Tuất đã có thể dựng nên bức chân dung có đủ cả nét đặc trưng của chủ thể lẫn vẻ hồn nhiên phóng khoáng của người vẽ; bởi vì cậu bé dân tộc đó vẫn giữ luôn được cái nhìn hồn nhiên của mình với cuộc đời, tự dùng mình như một mặt nước trong vắt, chỉ phản chiếu, không phán xét, và giữ đó làm bút pháp, làm thông điệp riêng của mình.