Nghệ sĩ Việt Nam

Tử vi Mỹ thuật năm Thìn 22. 01. 12 - 10:58 pm

Đỗ Đức

 

.

1.

Cháu ngoại tôi sinh năm Canh Thìn, năm 2000. Năm nay Nhâm Thìn, thế là tròn một giáp.

Trẻ con tròn đủ một giáp thì người ta mới bắt lá số xem tử vi. Chỉ kinh qua một giáp mười hai năm thì mới coi như vuông tròn để có thể đoán định tương lai của một đời người.

Lại qua năm giáp, nghĩa là kinh qua ngũ hành toàn vẹn là đạt một hoa giáp 60 năm, được một chữ Thọ.

Vận mệnh con người là như vậy, phải kinh qua đủ vòng luân chuyển thì mới nhận diện được thành bại.

2.

Nếu lấy năm 2000 làm mốc, thì đến xuân này là tròn một giáp. Vậy đã có thể xem lá số một giáp của Mỹ thuật ta như lá số một con người…

Ngành Mỹ thuật trong mười hai năm qua có mấy sự kiện lớn:

Hai triển lãm toàn quốc: 2005 và 2010, mấy triển lãm chuyên chất liệu có tính toàn quốc như sơn mài, sơn dầu, lụa, gốm do Cục Mỹ thuật Nhiếp ảnh tổ chức có tính chất “kiểm kê” xem vốn liếng của ngành ra sao. Lại có đến hai triển lãm “trẻ” lứa tuổi dưới 35 xem lực lượng tương lai của Mỹ thuật Việt Nam ra sao. Như vậy nhìn chung cứ trên 2 năm có một triển lãm nghệ thuật có tính toàn quốc.

Mật độ dày đặc như vậy thì dường như có đủ cứ liệu để nhận diện Mỹ thuật Việt Nam?
Nhưng, chỉ như thế thì chưa đủ..

3.

Bên cạnh hoạt động của các họa sĩ thành viên Hội Mỹ thuật Việt Nam trưng bày triển lãm tại Nhà Triển lãm 16 Ngô Quyền thì còn một lực lượng khác cũng xuất hiện bằng các cuộc trưng bày song song, với tần suất không kém tại các gallery tư nhân như Viet Arts center, Âu Cơ, Hồng Hạc, Tự do, Mai galery, Quán Sứ… Ở đó, những cá nhân hoặc các nhóm, cũng đang âm thầm dấn thân, tìm cái họ cần tìm và bày ở chỗ hợp với tiêu chí của họ. Những hoạt động trưng bày, trình diễn, sắp đặt video arts tại các galery tuy không rầm rĩ, và thời gian ngắn, dù vẫn được phép làm nhưng ở góc nhìn nào đó dường như họ là những nhóm, cá nhân “ngoài luồng”. Cũng thành công, cũng thất bại. Nhưng nhìn chung đó là những đốm lửa trẻ nhiệt thành hăng hái đang tìm cho mình một lối đi riêng theo nhiều nghĩa, rất đáng khích lệ.

4.

Nhìn chung các triển lãm chính thống qua hai kì triển lãm toàn quốc và triển lãm chuyên đề chất liệu có tính toàn quốc trong mười hai năm qua dù có rất nhiều tác giả tham gia nhưng dự báo cho thấy những gương mặt thủ lĩnh tương lai lại chưa xuất hiện. Có những tác giả đã từng cho tia hi vọng nhưng rồi lại sớm thấy dấu hiệu chuyển hướng sang thương mại. Hoặc nổi lên như một phát pháo đùng rồi lại bình yên biển lặng. Nói tóm lại một giáp đầu tiên của thế kỉ 20 chúng ta mới có số lượng đông mà chưa có chất lượng cao. Dòng tranh mang tính phản ánh hiện thực vẫn chiếm khá đông, những cái mới kĩ thuật cũng như về ý tưởng vẫn còn gần bậu cửa của căn nhà xưa. Sự chập choạng này có lẽ từ nhiều phía, không hẳn chỉ là ở định hướng lúng túng và cũ kĩ mà còn ở chất lượng hạn chế từ các tác giả. Không nhiều nhưng chủ nghĩa cơ hội cũng đã thập thò vào một số tác giả khi sẵn sàng cóp nhái tranh của nhau hoặc tranh của các họa sĩ nước ngoài. Lại thêm cả hiện tượng “săn giải” như thả lưới bắt cá! Không nhiều nhưng cũng đủ làm đau đầu hội đồng nghệ thuật ở ngay cả triển lãm trẻ. Tu nghiệp chưa thành mà tu thân chưa có, lại mong nổi tiếng sớm, đã hướng họ dấn thân vào những việc làm không xứng với vai trò nghệ sĩ.

 

Tranh của David Shrigley

5.

Còn hoạt động của lực lượng thứ hai như đã nói ở trên cho thấy có sự quyết liệt bứt phá nhưng còn đang trong giai đoạn tìm kiếm. Cũng không ít trường hợp dẫm lên chân người khác, nhưng cũng có cái hé mở tia hi vọng. Dù thành bại thế nào thì đây rõ ràng là lực lượng dấn thân đáng khích lệ. Ngay những thất bại của họ cũng còn hơn con đường đi đã mòn nửa thế kỉ nay.

Trong trào lưu dấn thân đổi mới có một chuyện rất đáng suy nghĩ đó là xuất hiện một trang web soi.today theo sát chân những hoạt động mỹ thuật của lớp nghệ sĩ dấn thân và theo sát câu chuyện nghệ thuật đang diễn ra hàng ngày với sự trao đổi khá tự do. SOI không né tránh khen chê, khá thẳng thắn trong tranh luận không ngại đúng sai. SOI thực chất gắn bó với nghệ thuật tạo thành một sinh hoạt khá sống động. Trong khi đó, tờ tạp chí Mỹ thuật của Hội Mỹ thuật thì khá chậm chạp, nội dung thông tin khá nhiều cái cũ kĩ, phê bình thì né tránh và chậm chạp trong cập nhật thông tin. Phần lớn chỉ chung chung xuôi chiều. Như vậy soi.today thực sự nổi lên như nhân tố cần thiết dù âm thầm. Đó là cố gắng của một thế hệ cấp tiến rất đáng để hi vọng.

Một giáp với 12 năm đầu thế kỉ 21 (Canh Thìn đến Nhâm Thìn) chuyển biến của Mỹ thuật như vậy, cho cảm giác đứa bé chậm lớn, người ta có thể nhận diện do bản thân nó trì trệ chưa theo kịp thời cuộc vì nhiều nguyên nhân nhưng trong đó có nguyên nhân từ tự thân đứa bé.

6.

Năm nay Nhâm thìn là năm con rồng.

Tìm trên Goolgle thì “Con Rồng là con vật hùng mạnh và được kính trọng nhất trong số mười hai con giáp. Nó tượng trưng cho tham vọng và thống trị, nhưng đồng thời nó cũng là con vật linh thiêng và mang tính thần thánh.

“Người sinh vào năm Thìn tràn đầy năng lượng và sức mạnh, có sức quyến rũ và tỏa sáng, và là biểu tượng của sự giàu có và quyền lực. Không ngại thử thách và sẵn sàng dấn thân vào mạo hiểm là phần cốt lõi trong những điều làm cho người tuổi Thìn trở nên đặc biệt. Họ thích sống theo nguyên tắc của chính mình và muốn được ở một mình. Đó là một người đặc biệt, thực sự thiêng liêng và thần thánh.”

Nếu coi Mỹ thuật như đứa bé vừa trong một giáp đẻ xem tử vi của nó cũng thấy lờ mờ tương lai hứa hẹn sáng sủa, nhưng tự thân nó cũng phải cố gắng hơn nhiều. Thêm nữa sự o bế của nhà nước cũng làm cho nó trở nên lười nhác, thiếu đi tính năng động cần thiết của một loại hình nghệ thuật mà sắc thái cá nhân mạnh mẽ nhất.

Hy vọng Mỹ thuật trong những năm tới không còn thập thò nấp bóng dưới mái nhà xưa, xóa đi những giấc mơ con tiền bạc hoặc kiếm tìm hư danh hão huyền thì mới bứt phá được.

Chúng ta có quyền hy vọng.

 

25. 12. 2011

Ý kiến - Thảo luận

9:40 Monday,23.1.2012 Đăng bởi:  doduc35
Tử vi lơ mơ, lão thày bói gà mờ, nhưng là nghĩ sao viết vậy. Chúc SOI và các bạn đọc và viết của trang SOI một năm mới sức khỏe, hạnh phúc, bình an. DODUC
...xem tiếp
9:40 Monday,23.1.2012 Đăng bởi:  doduc35
Tử vi lơ mơ, lão thày bói gà mờ, nhưng là nghĩ sao viết vậy. Chúc SOI và các bạn đọc và viết của trang SOI một năm mới sức khỏe, hạnh phúc, bình an. DODUC 

(Đề nghị gõ chữ tiếng Việt có dấu và không viết tắt)

LẦN HỒI: Phương tiện hay đam mê của người trẻ?

An Bàng thực hiện (Tuổi Trẻ Cuối Tuần)

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả