Dùng tranh cắt giấy truyền thống Trung Quốc nói về tình đồng tính

Đi và Ở

Tin tức

Nghệ sĩ

Soi học

Bài mới đăng

Bàn luận

Nhân phim đam mỹ bị cấm, nghĩ về tình tri kỷ

Chỉ anh hùng mới có tri kỷ, không có tình bạn giữa kẻ cướp.

Nghệ sĩ thế giới

Dùng tranh cắt giấy truyền thống Trung Quốc nói về tình đồng tính 03. 06. 12 - 11:59 pm

Carren Jao - Hoàng Lan dịch

Nghệ sĩ Xiyadie trước các tác phẩm của mình (hình lấy từ Flazh Art Studio)

LOS ANGELES – Làm người khác biệt chẳng dễ dàng gì, sự tình còn khó khăn hơn nữa nếu bạn sống tại một xã hội mang tiếng là hạn chế và cổ hủ như Trung Quốc. Sinh ra tại một làng chài ở tỉnh Shaanxi, Xiyadie (tên này là nghệ danh, có nghĩa “Bươm bướm ở Siberia”) biến nghệ thuật cắt giấy truyền thống thành những tác phẩm táo bạo đầy màu sắc về chủ đề cuộc sống đồng tính cũng như tình yêu đồng tính.

Xiyadie (đọc là Zhee-yá-dee) hiện đang triển lãm Sự biến hóa của một chú bướm tại không gian Flazh!Alley Art Studio (chuyên dành cho dòng Alternative Art – nghệ thuật phá cách) ở San Pedro, California. Với 50 tác phẩm cắt giấy 35 x 35cm sáng tác trong suốt 25 năm, Xiyadie đã đưa ra nhiều hình ảnh khiêu khích khiến người xem phải ngắm đến hai, ba, thậm chí bốn lần để tin vào những gì họ thấy. Có thật là hai người đàn ông này đang thực hiện những động tác âu yếm nóng bỏng? Trong bức tranh có tên Khoái cảm tự nhiên, tác giả muốn nói đến khoái cảm tự nhiên nào?

Khoái cảm tự nhiên

Nghệ thuật cắt giấy của Xiyadie bắt khán giả phải động não để hiểu đúng tác phẩm**, việc này khiến chúng ảnh hưởng đến người xem nhiều hơn nữa sau khi họ nhận ra rằng mình đang ngắm cái gì. Dùng các loại giấy nhiều màu sắc, Xiyadie tạo nên từng tác phẩm với một vẻ đẹp huyền bí; anh cắt giấy thành hoa, bướm, và những biểu tượng khác, như thể là anh đang ngụ ý rằng các tác phẩm của mình – dù có táo bạo đến đâu chăng nữa – cũng chỉ là một sự mở rộng của tiêu chuẩn truyền thống Trung Quốc.

Giống nhiều người đồng tính nam ở Trung Quốc, Xiyadie là một ông bố đồng tính cư trú tại Bắc Kinh. Đứa con cả 23 tuổi của anh bị bệnh bại não, còn đứa con gái 21 tuổi thì đang học đại học; cả hai đều không biết gì về giới tính thật của bố. Tác phẩm của anh không tự đóng mình vào cái khuôn đồng tính và các hình ảnh cũng phác họa một cuộc sống bên ngoài căn phòng ngủ.

Trong series Red Door, những đường cắt chính xác của Xiyadie thể hiện một cách đau đớn cuộc chiến nội tâm từng nổ ra trong quá trình anh thú nhận sự thật cho vợ hay. Những thí nghiệm vui với các loại giấy nhiều màu như cầu vồng biến mất, thay vào đó là giấy màu đỏ giận dữ diễn tả sự xa lánh, nỗi đau, nỗi buồn rầu mà anh cùng vợ đã trải qua và vẫn đang tiếp tục chống chọi với nó mỗi ngày.

Trong Sự biến hóa của một chú bướm, người xem hiểu được sự hào hứng, niềm vui bí mật và nỗi buồn sâu thẳm của nghệ sĩ. Xiyadie nói rằng anh không sáng tác vì tiền, mà đơn giản chỉ để thể hiện mình. “Cắt giấy là thế giới tâm linh của tôi. Là thế giới của riêng tôi. Tại đấy không có sự lo lắng cũng như nỗi buồn, chỉ có hòa bình và trí tưởng tượng tự do.”

Làm vườn

Joe Flazh – chủ gallery – nói rằng công chúng chấp nhận tác phẩm của Xiyadie theo cách vô cùng tích cực bởi vì nghệ sĩ chạm vào những cảm xúc sâu xa hơn đề tài giới tính nhiều. “Xiyadie nhắm vào các vấn đề liên quan tới cộng đồng LGBT nhưng chúng cũng liên quan đến mọi người, bất kể đồng tính hay dị tính, nam hay nữ, và cả thành phần bố mẹ nữa. Các lời bình đa dạng, từ ‘Tôi hiểu tác phẩm này’ đến ‘Tôi nhớ mình từng trải qua các hoàn cảnh này với bố mẹ hoặc con của tôi‘”.

Ngoài tính toàn cầu của tác phẩm, vẻ đẹp vốn có của kỹ thuật cắt giấy thông minh còn mổ xẻ một vấn đề nhạy cảm, có thể khiến vài ‘quả bom chính trị’ phát nổ. “Dù chúng là những tác phẩm thẳng thắn về tình dục, chúng không có tí khiêu dâm, nhếch nhác, hoặc lạm dụng nào,” Flazh nói. Và có lẽ đây chính là một trong những phần hấp dẫn của triển lãm. Thay vì đẩy những sự thật nặng nề, lạnh lùng đến cho người xem, Xiyadie dùng sự hoa mỹ, bay bổng để chắp cánh cũng như mở rộng tâm hồn của chúng ta.

Ngược chiều gió

Nhảy disco

Chạy trốn khỏi nhà

Vụng trộm

Cãi nhau

Làm hòa

Quấn

CHÚ THÍCH:
Get everything straight: hiểu đúng, nhưng “straight” (thẳng) còn là từ lóng chỉ người dị tính, còn queer (cong) là từ lóng chỉ người đồng tính. Tác giả cố ý chơi chữ trong bài viết.