Soi học

Bài thuyết pháp đầu tiên của Đức Phật - phần 2: Nội dung những lời giảng ở Sarnath (Lộc Uyển)

(Tiếp theo phần 1) Nhóm của Tiến sỹ Ambedkar trải đi khắp nơi trên đất nước Ấn Độ và các nước chung quanh để sưu tập lại những truyền thuyết cổ, và những bản kinh, truyện nguyên thủy được bảo quản tự ngàn xưa, để tập hợp lại thành bộ Giáo sử này. Vì tài […]

Ý kiến - Thảo luận

16:48 Monday,1.5.2017

Đăng bởi:  Bich-Thuy Doan

Cám ơn dịch giả Trịnh Bách về bài dịch tuyệt vời trên đây. Tôi đồng ý với độc giả Quang Van, vui long cho xin nguyên tác tiếng Anh (tựa hay link) của bài dịch này dể phổ biến cho con cháu đọc.

Không biêt dịch giả Trịnh Bách có phải là bạn thân của Ngô Đăng Tùng lúc còn ở Vietnam không?

7:11 Friday,23.5.2014

Đăng bởi:  Trọng Dũng

Oh vì Soi chỉ hiện có 2 ý kiến nên hôm qua ý kiến của tôi với @Hieniemic hơi thiếu ngữ cảnh. Hôm nay mới xem hết ý kiến khác nên xin bổ sung một chút. Tuỳ theo ngữ cảnh "little impurity" theo tôi có là một lời chê nếu "absolute purity" được mong đợi, khi đó có thể dịch là "vẫn còn vương vấn bụi trần"; nhưng trong trường hợp này rõ ràng "little impurity" cần được hiểu như một lời khen như bạn
@ThuốcLào và @Siêunoob: "gần như không vướng bụi trần" vì nói chung con người bình thường là impurity nên little impurity là quí lắm rồi. Thêm vào đó nguyên văn: "whom the Buddha adored as the learned, wise, intelligent, and of little impurity", nghĩa là "người mà Phật ngưỡng mộ vì học thức, sáng suốt, thông mình...", cả câu khẳng định (adore), một loạt các từ trước cũng khẳng định thì từ cuối muốn mang nghĩa phủ định phải là "but" chứ không thể là "and." Dịch giả theo tôi là đã hiểu nhầm trong trường hợp này.
Đây là một chỗ đăng nguyên gốc:
http://www.columbia.edu/itc/mealac/pritchett/00ambedkar/ambedkar_buddha/
Btw, từ lâu tôi vẫn tò mò không biết Soi là ai; hoá ra là Luala. Chỉ muốn biết Pha Lê là ai nữa....

22:35 Thursday,22.5.2014

Đăng bởi:  quanvan

Xin dịch giả và admin vui lòng cho tôi xin nguyên tác tiếng Anh (nhan đề hoặc đường dẫn-link, nếu có) của bài dịch này được không? Chân thành cảm ơn.   

17:49 Thursday,22.5.2014

Đăng bởi:  Trọng Dũng

@Hieniemic: Tôi google thì thấy "have a little money" là có một món tiền (có thể tiêu chẳng hạn); "have little money" là có rất ít tiền hoặc gần như không có tiền chứ không hẳn là phủ định "sạch trơn": hoàn toàn không có tiền. "Little impurity" thì là "dính ít bụi trần" chứ không phải là "không còn vướng bụi trần"; có thể lấy ví dụ cụm từ "as little impurity as possible."

21:29 Wednesday,21.5.2014

Đăng bởi:  admin

@pqh: Khi nào bạn có bản gốc và đối chiếu được thì hẵng kết luận về bản dịch bạn nhé. Cũng không nên kết luận về hiểu biết về Phật giáo của dịch giả bạn nhé. Soi đợi những lập luận với bằng chứng chắc chắn hơn từ bạn rồi đưa cmt lên.


23:29 Tuesday,20.5.2014

Đăng bởi:  Hieniemic

Em có hai điều muốn nêu ra ở đây:
1. Tại sao lại gọi ông Kalama là bạn của Bụt, trong khi đọc sử Phật giáo sơ lược sẽ biết rằng ông Kalama là thầy của Bụt. Có lẽ nào trong nguyên tác tiếng Anh dùng chữ "friend" hay chữ gì tương tự chăng?
2. Vấn đề thứ hai liên quan tới đọc hiểu trong vấn đề dịch thuật. Đó là cụm of little impurity. Cái này là về ngữ pháp, phân biệt little và a little thôi.
- little + danh từ: mang nghĩa phủ định
- a little + danh từ: mang nghĩa khẳng định
a little money thì nghĩa là "còn một ít tiền", little money thì nghĩa là "chả còn tí tiền nào".
Tương tự, impurity = không thanh tịnh. Little impurity = không còn vướng bụi trần (như kiểu Sieunoob dịch ở dưới).
Vậy là anh Trịnh Bách dịch bị sót ở chỗ này.

13:42 Tuesday,20.5.2014

Đăng bởi:  SiêuNoob

"of little" = chẳng còn mấy; "impurity" = bụi trần => "of little impurity" = "như chẳng còn vướng bụi trần"...
 

12:19 Tuesday,20.5.2014

Đăng bởi:  thuốc lào

"Khi chấp nhận lời thỉnh cầu của Phạm Thiên Sahampati, tư tưởng đầu tiên của Đức Phật trước khi bước lên con đường truyền giáo vĩ đại là: "Ai là người đầu tiên sẽ thọ hưởng Giáo Pháp? Ai là người sẽ lãnh hội mau chóng Giáo Pháp? "
"Có Alara Kalama [9] là người có học thức, thông minh, là bậc thiện trí, và đã lâu rồi không còn bao nhiêu bụi cát trong mắt. Hay là Như Lai sẽ giảng Giáo Pháp cho vị đạo sĩ này trước nhất. Đạo Sĩ này sẽ lãnh hội mau lẹ Giáo Pháp".
Một vị Trời hiện ra trước Đức Phật, đảnh lễ Ngài và bạch rằng: "Bạch hóa Đức Thế Tôn, Đạo Sĩ Alara Kalama đã từ trần một tuần nay."
(trích Đức Phật và Phật pháp, tác giả Narada, Phạm Kim Khánh dịch Việt).

Cụm từ "không được đàng hoàng" chắc chắn gây hiểu lầm! Ngay cả "hơi không trong sạch" cũng vậy, nghe buồn cười sao í :)
Ông kalama là người đã đắc và dậy Thích Ca đến Vô Sở Hữu Xứ, một tầng thiền cao, là người đã bỏ dc cái ích kỷ cá nhân khi hân hoan vì sự lĩnh hội nhanh chóng của Đức Phật và mời người ở lại cùng dẫn dắt đám đệ tử của ông.
Nên dịch thoát ý.

9:18 Tuesday,20.5.2014

Đăng bởi:  admin

Hieniemic thân mến,
Đây là thư của anh Trịnh Bách gửi cho Soi nhân Soi chuyển câu hỏi của Hieniemic cho anh ấy. Bạn đọc nhé:
"Quả là có 2 nhóm chữ trong trích đoạn “Bài thuyết pháp đầu tiên của Đức Phật” nên chú giải kỹ để người đọc đỡ hiểu lầm.
Thứ nhất là nhóm chữ “không được đàng hoàng” khi tả về ông Alara Kalam. Thật ra cho đến đêm trước khi gởi lại bài này cho Soi tôi mới đổi thành “không được đàng hoàng” cho đỡ nặng lời. Nếu Soi đọc bài tôi gởi cho Soi trước khi Soi gởi phần 2 sang cho tôi chữa, Soi sẽ thấy câu đó tôi đã dịch là “hơi không trong sạch” (of little impurity, nguyên văn tiếng Anh trong sách, ấn bản Siddharth College Publications 1957, của Ts. Ambedkar).
Nhóm chữ thứ hai là Đạo tôi “không quan tâm” đến Thượng Đế hay linh hồn. Nguyên bản trong sách là “had nothing to do with”. Khởi thủy tiiu dịch chính xác là “không dính dáng gì đến”. Nhưng hôm gởi cho Soi, nghĩa là đến người đọc, để đỡ phàm tục quá, phải đổi thành “không quan tâm đến”.
Rõ ràng Phật không nói là không có Thượng Đế và không có linh hồn. Phật chỉ khuyên con người nên thực tiễn thôi. Phật dậy con người hãy còn sống ở cõi thế gian này thì không cần để ý đến những chuyện hay những thực thể mình không biết, không thấy được ở các cõi khác. Mà cứ sống tốt, sống đúng ở cõi này (nghĩa là theo các Giới, Đạo, Hạnh; ít nhất là Ngũ giới cho người thế tục không xuất gia), thì sẽ đạt quả tốt và sống tốt ở cõi sau. Và nhờ đó tiến đến giải thoát, như ngài đưa thí dụ qua những người vô minh trong nhà tù tối tăm đó."


 

4:09 Sunday,18.5.2014

Đăng bởi:  Hieniemic

Không biết bản gốc thế nào hay là sao mà bác Trịnh Bách lại dịch ra thế này nhỉ?
"Trước đấy ngài định tìm Alara Kalam, người bạn có học thức, khôn ngoan, thông minh và hơi không đàng hoàng của ngài ngày xưa."
Hai đạo sĩ Alara Kalama và Addaka Ramaputta là hai đạo sĩ du già (yoga) dạy thiền cho Phật lúc ngài bắt đầu bỏ vương quốc đi học đạo. Chuyện này được kể trong các kinh A Hàm và kinh Tạng. Ở đây em không hiểu vụ cái câu trên lắm, sao lại gọi là bạn nhỉ, mà lại còn "hơi không đàng hoàng" nữa.
 

16:50 Saturday,17.5.2014

Đăng bởi:  mở ngoặc

Bài này rất hay, rất sâu sắc. Cảm ơn Soi và tác giả. Nhân đây, mình thấy Phật cũng khuyên mọi người nên tăng cường ăn chay để tránh được nghiệp sát, thậm chí tránh được cả chiến tranh, bạo động... Có lời hướng dẫn và giải thích ngọn nguồn ở đây, mọi người tham khảo nhé: http://phatgiao.org.vn/loi-phat-day/201310/Loi-Phat-day-ve-su-doan-nhuc-thuc-12503/

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả