Bàn luận

Dẹp Zone 9 thì được gì? Giữ Zone 9 thì được gì?20. 11. 13 - 1:35 pm

Xã Luận

Zone 9 nổi lên rất nhanh, điều đó làm nhiều người ngứa mắt là lẽ đương nhiên. Khi hai anh chị đến đây chụp ảnh rồi ngã, nhiều người đã vỗ tay thầm, chỉ mong nó bị dẹp. Nay có đám cháy, lại chết những 6 mạng người, nhiều kẻ miệng thì thương tiếc nhưng kỳ thực là vui, không phải vui vì người chết, mà vui vì Zone 9 sắp toi đời.

Tâm lý ấy không thể phủ nhận được. Cứ nhìn mặt mũi các anh chị ở quán xá khi bàn về việc này thì biết. Thôi, chúng ta thắp một nén hương cầu cho các anh chị em công nhân đã tử nạn được siêu thoát. Rất thương họ, nghĩ cuộc sống của gia đình họ, con cái họ từ nay là sang một ngã rẽ khác rất bất định, bất trắc. Các anh chị sống và làm việc tại Zone 9 nên quyên góp chút tiền giúp gia đình họ. Rồi bây giờ, hãy thử bàn một cách sòng phẳng về cái khu Zone 9 này. Nó ra đời thì có lợi gì, hại gì. Dẹp nó đi thì hại gì, lợi gì…

*

Nói chung, một nơi bỏ hoang mà thành không bỏ hoang, ấy là việc tốt. Ngày ngày trên báo mọi người kêu gào, khi thì nhà văn hóa bò vảo nghỉ chân, lúc trạm y tế cỏ mọc…, phí bao nhiêu tiền nhà nước. Nay khu Zone 9 từ một chỗ bỏ phế, được tư nhân bỏ tiền vào cải tạo, ít nhất cũng tránh được việc khu này bị biến thành tổng hành dinh của đám con nghiện và đĩ điếm xung quanh. Việc đó là đáng khuyến khích cái đã.

Kế là các trung tâm tụ tập của giới trẻ (đặc biệt là giới trẻ yêu văn nghệ, nghệ thuật) tụ hội cả lại đây, về mặt quản lý về “tư tưởng” là rất tiện, hơn là tản mát mỗi anh một cõi. Chỉ cần một anh A25 ngày ngày vào đây ngồi như nghệ sĩ đợi thời là có thể nắm được toàn bộ các hoạt động sắp diễn ra tại DomDom, Tadioto, Barbetta, Nhà Sàn… Các đơn vị này một khi tụ lại với nhau sẽ tự có cơ chế nhắc nhở nhau “đừng làm gì quá lố”, kẻo ảnh hưởng đến cái chung. Một cơ chế tự quản về tinh thần như thế dần dà sẽ phát sinh.

Về kết cấu tòa nhà. Giờ thì hai phe đều có lý lẽ của họ. Phe kiến trúc sư ủng hộ Zone 9 bảo nó còn tốt hơn khối tòa nhà mới xây hiện nay (đặc biệt là các tòa nhà căn hộ thu nhập thấp). Kết cấu tốt cũng được chứng minh qua việc rất nhiều tiệm, quán trong Zone 9 xây sửa nhưng không có một vụ sập, đổ nào trong lúc xây dựng, trừ có một vụ do hai bạn trẻ chụp ảnh ở khu vực chưa khô vữa. Phe ngược lại thì nói Zone 9 bỏ hoang mấy chục năm, ắt là hỏng nặng, lại có bằng chứng (mà báo báo cũng đưa như nhau, không có thêm cái nào mới) là đi trên cầu thang thấy cầu thang sắt rung chuyển!

Việc kết cấu của tòa nhà, kết lại, có lẽ phải tuân thủ đúng nguyên tắc để mở khu phức hợp: phải có bản thẩm định của cơ quan chức năng xem có đủ độ vững để xây cất và chứa lưu lượng người lui tới thế không. Đứng ngoài nhìn vôi vữa mốc, hay ở trong khu bảo là an tâm lắm, là hoàn toàn không đủ sức thuyết phục.

Nhưng rõ ràng, Zone 9 thiếu hẳn một ban quản lý chuyên nghiệp – cái mà một “pilote project” như Phó Đức Tùng nói cần có nhất, hơn là những thiết kế kiến trúc, những chương trình hoạt động, kinh doanh của mỗi quán hàng. Ở Zone 9, vẫn mới chỉ là mạnh ai nấy sửa sang, trong khuôn viên mình được thuê, được giao. Các anh chị thể nào cũng bảo là cố tình để nó nhom nhem. Nhưng cái nhom nhem cố tình sẽ rất khác cái nhom nhem do không đồng lòng chăm sóc những diện tích công.

Nếu có một ban quản lý chuyên nghiệp, một vụ cháy gây chết 6 mạng người như vừa qua không thể xảy ra với hậu quả tàn khốc đến vậy, nhất là như Phó Đức Tùng nói, “thực ra đám cháy rất nhỏ, mọi người dập tắt ngay khi đó”.

Nếu có ban quản lý tốt, sẽ có người trợ giúp ngay để các công nhân không ngạt khói mà chết. Hoặc ít nhất, có ban quản lý chuyên nghiệp, sẽ thấy rằng không được hàn cạnh một núi mút xốp!

Một đám cháy đã xảy ra thì có nghĩa là không còn an toàn nữa. An toàn là gì? Là không xảy ra, chứ không phải xảy ra thì chết ít hay nhiều người, xe vào được nhiều hay ít cái. Đừng nói đến lúc đã xảy ra. Zone 9 như vậy là đặc biệt không an toàn cả về phòng bị cháy lẫn ứng phó cháy. Việc này các anh chị kinh doanh ở Zone 9 nên nghiêm túc xem xét và tiến tới làm việc với cơ quan chuyên về phòng cháy chữa cháy để bảo vệ cho cả khu, không thể để mọi việc tiến hành manh mún thế này được.

*

Năm nào thấy mọi người trong cơ quan cũng rủ nhau khi thì leo Phanxipăng, khi thì đi lặn, toàn những nơi có khả năng xảy ra tai nạn. Không ai bảo vì thế phải cấm Phanxipăng hay cấm lặn Nha Trang. Cũng như leo lên tòa nhà Bitexco cao ngất ngưởng, có người sợ không lên nữa, cớ người vẫn cứ lên. Việc thẩm định có đủ độ bền không mới cho làm nơi đón tiếp công cộng là việc của cơ quan chức năng và lương tâm của chủ đầu tư, nhưng chọn đến hay không đến những nơi e rằng sẽ nguy hiểm là việc của từng người, lớn cả rồi, tự quyết đi.

Dẹp Zone 9 là việc nhiều người sẽ muốn làm, trên địa bàn mà có một khu vực như thế thì rất nhức đầu. Nhưng nếu nghĩ theo một hướng khác, đề ra những quy định nghiêm khắc hơn, để cả khu vận hành quy củ hơn, thì vẫn giữ được, và lại là một điểm thu hút tiền thuế, dịch vụ cho một vùng. Chưa kể những lợi ích về mặt quản lý đã nêu ở đầu bài.

Dù gì thì gì, các anh chị quản lý Zone 9 phải nhìn nhận đây là một chuyện nghiêm trọng đi, đừng đổ dầu vào lửa bảo đây là nơi an toàn về cháy nổ nữa. Không nhận ra ngay cả những điều rõ tựa ban ngày như vậy thì chẳng mong gì Zone 9 sau này nhận ra những điểm bất cập tinh tế hơn, và như thế sẽ khiến Zone 9 trở thành một khu bất kham giữa lòng Hà Nội.