Đăng bởi:  SA

Cám ơn bài viết của Phạm Ngọc Hưng cho thấy rành mạch các tình huống và tác nhân trong cuộc.
Không liên quan gì đến Syria hay Iraq là phần của thoả ước Sykes Picot (may mà) không được thực hiện, là phần định chia cho Ý là bờ biển phía Tây của Turkey, và cho đế quốc Nga TP Istanbul và eo biển Bosphorus nối Hắc Hải với lại biển Địa Trung. À, anh ở Biển Đen tù túng thế này, tôi cho anh cái rãnh thông nước cho nó thoáng. Nếu việc này đã được thực hiện thì như đã nói, ngày nay Nga đã có thêm đội bóng Galatasaray và thêm giải Nobel văn chương của nhà văn “Nga” viết bằng tiếng Turc, Orhan Pamuk.
 
Nhưng thử hỏi thì như thế, ở khu vực này có loạn hay không hay là chỉ có ở khu vực Ả Rập? Người Turk có nổi lên chống Nga, chống Ý, đòi sát nhập lại thành một với lại Turkey hay không? Có phong trào giải phóng đủ loại, 5 hay 7 tổ chức khủng bố khác nhau hay không?
Tất nhiên là có, như chiến tranh Bosnia, Kosovo gần đây cho thấy ở tại Trung Âu (chứ không phải Trung Đông). Năm 1914, tổ chức khủng bố “Bàn tay đen” ám sát Tối quận công (tức là Đại đế) Áo-Hung Franz-Ferdinand tại Sarajevo, làm ngòi nổ cho Thế chiến thứ nhất chứ chẳng phải chuyện đùa.
 
Nếu thời kỳ Trịnh Nguyễn, thực dân Anh và Pháp nhảy vào chia xé, Anh phía Bắc sông Gianh chia làm ba nước, Pháp phía Nam chia làm bốn thêm với tiểu vương quốc Vũng Tàu, tiểu vương quốc Hà Tiên và bảy làng đâu đó nhập lại thành “Tiểu vương quốc Bà Rịa thống nhất” thì ra sao? Ta sẽ có một phong trào quá khích…Hoà Hảo?
 
Phần quá khích tôn giáo và mâu thuẫn giáo phái, ngay tại Tây Âu, công giáo la mã và tin lành tuy đều là ki tô cả vẫn (hay chính vì thế mà) choảng nhau vỡ đầu, cho đến gần đây tại Bắc Ai len. Khủng bố IRA (Quân đội Cộng hoà Ai Len), thí dụ, năm 1984 đánh bom Brighton (Anh quốc) toan giết Margaret Thatcher và toàn bộ lãnh tụ đảng Bảo thủ.