Bàn luận

Người nông dân và chiếc máy bay

  Lời người viết:Bài viết mới trình bày một vài quan điểm cá nhân về nền tảng văn hóa và cơ chế cho hoạt động nghệ thuật đương đại hiện tại. Đây chỉ là một vài ý tưởng của tôi sau một thời gian quan sát hoạt động của nghệ sỹ và ảnh hưởng của […]

Ý kiến - Thảo luận

21:47 Tuesday,6.9.2011

Đăng bởi:  Lequocviet

Tháng 10 năm ngoái, anh và anh Kim Tran có đến xem triển lãm này ở Moma, thực tế trưng bày gồm 2 phần, video (Đinh Q Lê và 1 vài đồng nghiệp khác làm) và dinh nguyên cái máy bay của "anh Hai lúa" (1 nông dân và 1 tự động học gì đó) làm. Dự án trưng chiếu này đương nhiên là của Đinh như e nói, và anh cũng đã biết rồi! Riêng anh, sau khi đọc bài của em, a chỉ thấy hơi lăn tăn (nói thẳng ra là chướng) khi em viết câu kết, nguyên văn:"...hình ảnh người nông dân bên cạnh chiếc máy bay trực thăng của Lê Quang Đỉnh vậy". Viết như thế rất dễ hiểu nhầm là máy bay do Đinh làm ra, trong khi đó chủ nhân của nó lại là mấy anh nông dân Hai lúa. Thế mới buồn!
Bài viết về định chế của em rất hay, nhưng ở ta thì chỉ biết đành ngồi ngáp ruồi rồi thở dài ra 4 chữ "Lực bất tòng tâm" mà thôi!

16:03 Tuesday,6.9.2011

Đăng bởi:  Nguyễn Anh Tuấn

Anh Việt ơi, đúng là tác phẩm "Người nông dân và chiếc máy bay trực thăng" của nghệ sỹ Lê Quang Đỉnh (Dinh Q.Le) ạ. Chính xác là Bảo tàng MOMA lưu giữ chiếc máy bay của anh Đỉnh sau cuộc Sắp đặt của anh ấy vào năm 2006. Anh xem link ở trên MOMA nhé:
http://www.moma.org/explore/inside_out/2010/10/18/a-different-kind-of-helicopter-projects-93-dinh-q-le/
http://www.moma.org/visit/calendar/exhibitions/1061

Thực ra anh Lê Quang Đỉnh cũng có lấy gợi ý từ chuyện 2 người nông dân tự tạo chiếc máy bay trực thăng để làm nông nghiệp năm 2004, nhưng tác phẩm của anh ấy có lồng ghép ý nghĩa khác như về chiến tranh... Em thì nhìn nhận nó có phần ý nghĩa của câu chuyện xã hội hiện đại như trong bài viết.

10:56 Tuesday,6.9.2011

Đăng bởi:  Lequocviet

Tuấn ơi! em thử kiểm tra lại câu cuối cùng hộ anh cái! Có thực là "...chiếc máy bay trực thăng của Lê Quang Đỉnh..." không hay là do anh Hai Lúa làm? Ý viết câu này rất dễ khiến người xem hiểu nhầm lắm e ạ!

23:25 Monday,5.9.2011

Đăng bởi:  Nguyễn Anh Tuấn

Gửi bạn Em-co-y-kien:

Tất nhiên là về mặt cá nhân nghệ sỹ thì phải tránh tâm lý đố tại hoàn cảnh, và mình cũng không ủng hộ điều đó. Các nghệ sỹ đích thực tự họ có nhu cầu rất mạnh về sáng tạo cá nhân, và tự họ tạo ra môi trường và điều kiện làm việc cho riêng mình, chứ không đợi một tổ chức hay chính phủ nào giúp đỡ. Điều mình muốn nói đến trong bài viết này là những cơ chế trên hết sức cần thiết để hình thành một nền mỹ thuật lớn, có nội dung, có tính đóng góp rõ ràng về vật chất đối với xã hội thông qua hoạt động đóng thuế và thị trường nghệ thuật. Nghệ sỹ như vậy sẽ phải có trách nhiệm hơn và chuyên nghiệp hơn khi đưa tác phẩm ra ngoài xẫ hội, có ý thức công dân và ý thức cộng đồng rõ ràng và minh bạch, và người dân cũng được hưởng những thành quả nghệ thuật trực tiếp (từ tiền thuế) và gián tiếp (từ những nghệ thuật chất lượng, từ các sưu tập cá nhân và bảo tàng hiện đại) cao hơn rất nhiều.

Về việc hình thành một cơ chế pháp lý cho nghệ thuật như thế nào, hoạt đông thị trường như thế nào, mình không nắm được hết các ý tưởng vì chỉ là một người nghiên cứu nghệ thuật, do vậy rất cần sự đóng góp của nhiều người, đặc biệt những người am hiểu thương mại và pháp lý. Nhưng có một điều rõ ràng là từ giai đoạn DOIMOI, khoảng 1995 cho đến nay, giá tranh VN trung bình gần như đứng nguyên (thông qua trao đổi với các họa sỹ từng bán tranh qua các gallery sang ĐNA, Hồng Kông, Châu Âu, Mỹ...), trong khi dollar và tiền Việt đã mất giá rất nhiều cùng khoảng thời gian đó. Hội thảo SAM ở Singapore năm 2008, rất nhiều người đã nhắc lại vấn đề đó và từng rút ra kết luân là do ở VN chưa có thị trường chuyên nghiệp, chưa có hệ thống định giá và chưa có luật cùng hành lang pháp lý để đảm bảo cho giá trị nghệ thuật. Và điều này tự người VN phải làm, từ nhà nước cho đến nghệ sỹ và xã hội, chúng ta phải tự định giá và đánh giá nghệ thuật của chúng ta trước, và các hoạt động thương mại sẽ diễn ra dựa vào thước đo ấy. VD tranh của những tác giả tên tuổi như Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Gia Trí... rõ ràng có thể định giá được vì tài năng của họ đã được khẳng định, và những tác giả mới kế cận như Đặng Xuân Hòa, Đinh Quân, Vũ Thăng, Lê Quảng Hà, Trương Tân... và những sáng tạo Sắp đặt. Nếu tự xã hội chúng ta không biết cách tôn vinh nghệ thuật và nghệ sỹ của mình, thì không ai làm hộ hết, và sẽ mãi bị đánh giá thấp kém, thiếu chuyên nghiệp, bởi nghệ thuật đó - văn hóa đó có chỗ đứng được trong chính xã hội sinh ra nó đâu ??? Và giá trị trong xã hội hiện đại là gì - vẫn là dựa trên tiền và sau đó là vị thế, còn như đánh giá cảm tính hay ho thế nào cũng chỉ là hữu danh vô thực. Chúng ta phải thừa nhận một sự thực là phần đông nhân dân biết đến Picasso hay Van Gogh vì giá tranh của họ quá cao, nếu không cũng chả ai biết họ là đâu trừ giới nghệ thuật và những người yêu nghệ thuật.
Đây là một câu hỏi lớn mà tôi chỉ có thể nêu ra như vậy. Cảm ơn bạn đã trao đổi.

9:16 Monday,5.9.2011

Đăng bởi:  Nguyễn Anh Tuấn

@ oigioioi: Mình là Nguyễn Anh Tuấn, làm ở Viện Mỹ thuật, không phải bạn Tuan MA MI đâu ạ.

10:01 Sunday,4.9.2011

Đăng bởi:  Giời Ơi

Cần phải xây dựng ngay qui chế cụ thể cho các bảo tàng tư nhân ra đời. Qui chế hiện nay vừa thiếu vừa cực đoan và hầu như không đủ tin cậy để những người sưu tập có thể thành lập bảo tàng của mình. Về các bảo tàng của nhà nước thì nhiều năm nay đã gần như ngừng hoạt động bởi vấn đề kinh phí. Đã có lúc BTMT Việt Nam hô hào các nghệ sĩ đóng góp tác phẩm của mình. Lời hô hào tuyệt vọng. Nếu chuyện ấy xảy ra không khéo nhà nước còn tốn thêm rất nhiều tiền để xây dựng những kho...rác!

9:22 Sunday,4.9.2011

Đăng bởi:  Em-co-y-kien

Anh Tuấn ơi, em vẫn nghĩ mình không tự ti, nhưng nhìn các bạn bè xung quanh khu vực, thấy họ tiến xa, tiến nhanh, cũng sốt ruột anh nhỉ?

Chẳng nhẽ cứ đổ tại các thể chế văn hóa? Mà đổ cho hoàn cảnh là cách dễ để tự an ủi?

Em nghĩ nghệ sĩ bản thân nên tự xét mình, xem tài, trí, đức, dũng đã hay hơn các bạn trong khu vực chưa? đúng không anh?

Và còn 1 ý em thấy cũng quan trọng: nói thị trường thì người mua la ai: Tây (du lịch, sưu tầm chuyên nghiệp?), Ta (đại gia, chủ doanh nghiệp, nhân viên mua biếu thủ trưởng, người chơi tranh nghiệp dư, chủ gallery?).

Xin anh tính thêm về thành phần khách mua trên thị trường nước ta, được không ạ?

Cám ơn anh đã trao đổi!

0:13 Sunday,4.9.2011

Đăng bởi:  oigioioi

Cho hỏi là bạn Nguyễn Anh Tuấn có pải TUẤN MÁ MÌ không nhỉ.

20:45 Saturday,3.9.2011

Đăng bởi:  Nguyễn Anh Tuấn

Gửi bạn "Em-co-y-kien":
Mình xin trả lời 2 ý trao đổi của bạn. Về ý đầu, thực ra mình nghĩ bạn cũng có suy nghĩ giống như mình thôi, khi bạn viết "có lẽ anh Tuấn đang nói tới "đời sống mỹ thuật/nghệ thuật chất lượng cao"? chứ còn nơi nơi hoạt động "văn hóa" kinh lắm, phường phường thi hoa hậu, đài đài thi "Ai-đồn" (Ai-đồn-nầu-oai?). Đến con ngõ béo tẻo nhà em còn dựng quả "cổng mời" to vật vưỡng dán khẩu hiệu rõ hoành: "Khu phố văn hóa XXX"..." . Đấy chính là nghịch lý của văn hóa nước mình khi người dân luôn phải sống trong môi trường văn hóa thấp, rẻ tiền, không có định hướng hoặc định hướng theo kiểu "tàu nhanh, ăn xổi" như vậy. Đã bao lâu rồi mà nền văn hóa đại chúng của chúng ta không nhúc nhích được một chút nào, từ những hoạt động chính thống của Hội Mỹ thuật, các triển lãm khu vực và toàn quốc vẫn là một loại "loa phường". Và nghệ sỹ tâm huyết vẫn âm thầm sáng tác, vẫn có nhiều sáng tạo độc đáo, có thẩm mỹ và có tính giáo dục nhưng dường như khoảng cách từ nghệ thuật tới công chúng chưa bao giờ xa như thế này.

Ý thứ hai: Mình không có ý nói đến tay nghề của nghệ sỹ VN, ý của mình là năng lực-khả năng sáng tạo và con mắt thẩm mỹ của nghệ sỹ VN xét ở mặt bằng chung là rất tốt, có thể đứng hàng đầu khu vực (tất nhiên là Đông Nam Á, không nói Đông Á bao gồm Trung Quốc và Nhật Bản). VD sau giai đoạn XHCN đến đầu thời kỳ Đổi Mới, từ nền nghệ thuật Hiện thực XHCN, nghệ sỹ VN đã nắm bắt và thay đổi rất nhanh về nghệ thuật hiện đại và chỉ sau chưa đến 10 năm ta đã có một nền Hội họa Đổi Mới rất rực rỡ. Sau 1997 khi NT DOIMOI thoái trào, Sắp đặt và Trình diễn vào VN, cũng có ngay một lớp nghệ sỹ trẻ của NT mới như lớp các anh Minh Phước, Minh Thành, Trương Tân... Hiện nay nghệ thuật VN có tụt hậu so với khu vực là do các cơ chế hoạt động NT ở VN hoàn toàn lạc hậu, bất cập, không hỗ trợ chút nào cho nghệ sỹ và ngược lại còn cản trở nghệ thuật mới đến với cộng đồng. Ba ý kiến của mình trong bài viết về Luật, Thị trường và Bảo tàng hiện đại là ba thứ (theo mình) rất căn bản để thay đổi tình trạng của nghệ thuật VN. Thực ra ý kiến này không mới, các ông Nguyễn Quân và Phan Cẩm Thượng đã phát biểu nhiều lần về 3 vấn đề trên nhưng chưa thay đổi được gì, và hình như người ta cũng không quan tâm lắm. Nếu ba điều trên hình thành được ở VN thì mới mong nghệ thuật và nghệ sỹ chúng ta có sự lột xác được.
Cảm ơn bạn đã trao đổi. Rất mong mọi người đóng góp thêm để ý tưởng này hoàn thiện, và tạo ra nhu cầu cộng đồng thực sự để biến thành hiện thực.
Trân trọng,
Nguyễn Anh Tuấn

11:41 Saturday,3.9.2011

Đăng bởi:  Em-co-y-kien

Em có 2 ý kiến nhỏ xin trao đổi với anh Tuấn ạ.

1. Anh viết: "...đời sống văn hóa trong nước thì trống trơn như một vùng hoang vu..."

Em thì nghĩ: có lẽ anh Tuấn đang nói tới "đời sống mỹ thuật/nghệ thuật chất lượng cao"? chứ còn nơi nơi hoạt động "văn hóa" kinh lắm, phường phường thi hoa hậu, đài đài thi "Ai-đồn" (Ai-đồn-nầu-oai?). Đến con ngõ béo tẻo nhà em còn dựng quả "cổng mời" to vật vưỡng dán khẩu hiệu rõ hoành: "Khu phố văn hóa XXX".

Như thế là mật độ hoạt động văn hóa nhà ta đâu có "trống trơn", có khi còn đậm đặc quá, rối bời quá, dẫn đến lú, đến bấn loạn, phải không anh?

2. Anh viết: “Chúng ta có sự sáng tạo và thẩm mỹ hàng đầu Đông Nam Á”

Em đọc câu này thấy mình “hàng đầu” cũng sướng, nhưng rồi tự kiểm thảo, lại sượng zừ da gà, anh ạ.

Còn nhớ, lâu rùi, dễ đến 7-8 năm, em nghe mấy chú bác chuyên đi trại khu vực, về kể là từ trước vưỡn được các thầy nhồi cho "khái niệm" họa sĩ ta tay nghề oách nhất vùng, trường ta cổ kính nhất vùng, ra ngoài mới tẽn tò là quân nhà vẽ chậm kinh, lạc hậu kinh... từ đó gặp bạn bè khu vực là cấm còn cái ý coi mình vai vế "anh cả", coi bạn là "em út" nữa.

Anh Tuấn có đồng ý là: "...Chúng ta có sự sáng tạo và thẩm mỹ không đến nỗi nào so với các nước khu vực…” (MAY CÔ THƯƠNG KHÔNG DÍNH XUẤT ÁP CHÓT, KHÔNG ĐẾN NỖI RƠI VÀO TỐP XUỐNG HẠNG ở Đông Nam Á...") được không ạ?


Lạ nhỉ: thầy ta, chú bác ta, quân ta đeo bám chủ nghĩa hiện thực hơi zai, mà tư duy chả hiện thực tí zì.

Buồn ghê gớm.

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả