Soi học

Bài học Chủ nhật: Những chân dài đặc biệt và sự ra đời của chòm sao thất tinh

    Chúng ta có tiên sông, tiên núi, tiên biển, tiên rừng… nhưng trong tích còn có những tiên đặc biệt (vì thành tích, công trạng, hoặc vì nghề nghiệp kỳ lạ, không bỏ chung vô cùng các tiên khác được). Bài học hôm nay sẽ tóm lược các chân dài đặc biệt này, […]

Ý kiến - Thảo luận

11:47 Saturday,6.10.2012

Đăng bởi:  admin

SOI đã sửa vào trong bài. Cám ơn anh Đăng và bạn Amico

10:21 Saturday,6.10.2012

Đăng bởi:  Nguyễn Đình Đăng

   Sở dĩ người xưa đặt ra những cái tên các chòm sao (constellations) như Ursa Major (Gấu Lớn) hay Taurus (Bò Tót mà Tàu và Ta gọi là Kim Ngưu tức Trâu Vàng) là vì họ nhìn lên trời, nối các ngôi sao lại thấy hình các con vật hay thần thánh trong thần thoại của họ.
   Ví dụ chòm sao Ursa Major (Gấu Lớn hay Đại Hùng Tinh) có hình con gấu (click lên chữ in đậm để xem hình), trong đó mảng sao (star cluster) Bắc Đẩu (Big Dipper) nằm trên lưng (4 sao) và đuôi (3 sao) con gấu. Tại sao con gấu lại có cái đuôi dài như đuôi cáo? Thần thoại Hy Lạp giải thích vì nó bị thần Zeus tóm đuôi quăng lên trời!
   Còn chòm Taurus (Kim Ngưu) có hình con bò tót (chính xác là cái đầu và hai chân trước cuả con bò tót), trong đó mảng 7 ngôi sao Pleiades nằm ở cổ con bò. Thần thoại Hy Lạp giải thích Taurus là thần Zeus hoá thành bò tót trắng để bắt cóc nàng Europe rồi vượt biển đem đi, vì thế mà chỉ nhìn thấy đầu và 2 chân trước của con bò, phần còn lại ngập trong nước biển. Một dị bản khác lại nói đó là nàng Io tình nhân của Zeus, mà Zeus biến thành bò cái trắng để che mắt bà vợ hay ghen là Hera.

23:31 Friday,5.10.2012

Đăng bởi:  Amico

Em xin cảm ơn bác Đăng đã đưa thêm dẫn chứng.
Xin nói thêm một điều nữa là ursa major không phải là big dipper, big dipper chỉ là 7 ngôi sao sáng nhất (tạo ra hình cái gầu) trong chòm ursa major. Ngoài big dipper, ursa major còn khoảng 20 ngôi sao nữa (tất cả tạo ra hình "con gấu").
Minh xin góp chút ý kiến như vậy vì thấy có vẻ có sự nhầm lẫn ở các chòm sao trong bài viết. Còn về thần thoại của các nước về thiên văn ra sao, mình cũng là đọc SOI để biết thêm :))

22:17 Friday,5.10.2012

Đăng bởi:  Nguyễn Đình Đăng

   Amico nói đúng Pleiades KHÕNG PHẢI là sao Bắc Đẩu.
   Bắc Đẩu là một mảng sao gồm 7 sao nằm trong chòm sao Đại Hùng (Ursa Major, hay Gấu Lớn) (nhấn chuột vào tên sao in đậm để xem bản đồ). Tên Hán-Việt cuả sao Bắc Đẩu là Bắc Đẩu Tinh (北斗星) hay Bắc Đẩu Thất Tinh (北斗七星).
   Còn Pleiades có tên Việt là Tua Rua, tên Hán-Việt là sao Mão Tú, tên đầy đủ là Mão Tú Tinh Đoàn (昴宿星团), cũng gồm 7 ngôi sao, nhưng nằm trong chòm sao Kim Ngưu (Taurus). Tên Pleiades được đặt cho 7 ngôi sao này dựa theo thần thoại Hy Lạp như trong bài chủ, nhưng Pleiades không phải là sao Bắc Đẩu. Vị trí của sao Bắc Đẩu (Ursa Major) và sao Tua Rua (Pleiades) trên trời hoàn toàn khác nhau. Xem bản đồ tại đây, trong đó chòm sao Kim Ngưu (Taurus) nằm ở  góc phải sát mép dưới giữa N (North) và E (East), trong khi chòm sao Đại Hùng Tinh (Ursa Major) nằm ở phiá trên bên trái, giữa W (West) và N (North), gần sao Bắc Cực.
   

13:28 Friday,5.10.2012

Đăng bởi:  phale

Tên tuổi mỗi nước gọi một kiểu, giống như Mỹ gọi Ursa Major là big dipper. Sao Ursa Major thuộc về tích của Callisto (xin xem lại bài về Artemis). Người Hy Lạp xưa cho sao Ursa Major là Con Gấu Mẹ (Callisto), Ursa Minor là Con Gấu Con (Arcas), còn Pleiades là 7 chị em (theo tích), gọi là Thất Tinh. Trung Quốc thì gán tên Thất Tinh cho Bắc Đẩu vì nhìn không ra hình con gấu và không có tích 7 chị em. Việt Nam xài theo Trung Quốc. Tên khoa học thì không có gì đổi, nhưng tên theo địa phương nó loạn lắm. Mình viết tích Hy Lạp nên theo tên Hy Lạp, chứ tích vế Callisto hóa gấu mà lại đề Thất Tinh, còn tích về 7 chị em lại đề Tua Rua gì đó thì nghe hơi chướng. 

5:40 Friday,5.10.2012

Đăng bởi:  Amico

Theo những gì mình biết thì Pleiades (Tua Rua) thuộc chòm sao Kim Ngưu (Taurus) còn Bắc Đẩu lại nằm trong chòm Đại Hùng (Ursa Major), cả 2 tuy đều có 7 sao chính nhưng hình dạng và vị trí là khác nhau. Không hiểu trích dẫn sử thi hay thần thoại Hy Lạp ở đây như thế nào mà SOI lại viết "tích về chòm thất tinh (hay còn gọi là Bấc Đẩu)"

22:59 Monday,4.6.2012

Đăng bởi:  Em-co-y-kien

CHị Pha-Lê: "...Những chân dài đặc biệt và sự ra đời của chòm sao THẤT TINH..."

CHị ơi, trường em kinh khủng hơn là "Những chân DÀI ĐẶC BIỆT..." lại chúa là hay cho ra đời "các chòm râu THẤT TÌNH"...

chị ạ!

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả