Bàn luận

Bạn chọn lối nào: Không còn hình nữa là trừu tượng? Chắt được tinh chất là trừu tượng?

 SOI: Tiếp diễn cuộc tranh luận về khái niệm trừu tượng (trong hội họa), đây là cmt trong bài Trừu tượng = trừu cái tượng? hay tượng nó trừu? Tuy nhiên, bạn nào muốn đi đến cùng cần đọc thêm bài Ai là cụ tổ của hội họa trừu tượng? Cảm ơn hai anh Nguyễn […]

Ý kiến - Thảo luận

8:58 Sunday,11.11.2012

Đăng bởi:  Nguyễn Đình Đăng

1) Tôi không hề nói "Picasso phản đối abstract art theo nghĩa là nonfigurative";
 
2) Tôi cũng chưa bao giờ nói "vật chất không có essence";
 
3) Tôi không tìm được từ "tiệm cận" trong câu: "Họ có thể không bao giờ đạt tới một sự trừu tượng tuyệt đối (...) , nhưng trong quá trình tiến tới lý tưởng đó, họ có thể sáng tạo ra những tác phẩm đáng giá." Từ "tiến tới" không đồng nghĩa với từ "tiệm cận". Nhưng giả sử tôi có viết "tiệm cận" thay cho "tiến tới" đi chăng nữa thì cũng không có gì sai. Hình vuông hay hình đa giác ngoại tiếp một hình tròn có thể được coi là các tiệm cận của hình tròn, ở mức độ khác nhau, nhưng không bao giờ là hình tròn.
 
Bất chấp mọi cố gắng của tôi, vấn đề đọc-hiểu không thể nào được giải quyết bằng vài comments,  Nó cần thời gian, nỗ lực và sự cầu thị (nếu có) của mỗi cá nhân. Một bài đăng tại Soi gần đây có đầu đề đại loại là "Nếu thầy (hay Phật gì đó) không giảng nữa, mà đèn của ta tối thì làm thế nào?". Câu trả lời của tôi là: Thì ta phải tự lo làm sao cho đèn của ta sáng hơn (như thay bóng đèn, thay bấc, đổ thêm dầu, hay cùng lắm là vứt quách cái đèn dầu đáng thương và cổ lỗ sĩ đó đi mà thay bằng đèn điện 100, 200, 500 w, chẳng hạn). Còn nếu đến cả việc đó mà ta cũng không làm được thì chắc là phải ráng mà chịu chứ còn biết làm sao bây giờ?
 

0:18 Sunday,11.11.2012

Đăng bởi:  pho duc tung

anh Đăng
nỗ lực tranh luận cuối cùng của em về vấn đề này.
anh nói, Picasso phản đối abstract art theo nghĩa là nonfigurative, và theo trích dẫn của anh thì ông cho rằng nếu hiểu abstract art như vậy thì thứ nhất là không thể tồn tại, và thứ hai là vô nghĩa. vậy thì ta chỉ có thể rút ra 2 kết luận
1- Picasso nói linh tinh, và không hiểu vì sao anh trích lời ông ta
2- Picasso nói có lý, vậy thì không thể hiểu abstract art đơn thuần là nonfigurative, mà phải tìm cách hiểu nó khác đi, nếu có giải thích nào khác. Bằng không thì phải coi đó là một khái niệm thiếu căn cứ, một sai lầm tập thể mà sau sự phân tích đúng đắn của Picasso thì không đáng bàn nữa.
3- Đúng theo định nghĩa của anh là không thể "lược bớt" hình, mà phải "bỏ tất" thì mới là abstract, cũng như lập phương không thể là nón, vậy thì đã là abstract thì phải là tuyệt đối, không thể có thứ abstract tương đối. Việc nói các nghệ sỹ có khả năng tiệm cận abstract là sai, vì ngay cả tranh trắng cũng vẫn chưa tuyệt đối.
4- Anh nói nghệ sỹ có thể làm ra tác phẩm abstract theo tiêu chuẩn thuần túy nonfigurative có giá trị mà không hề cần essence, vì vật chất không có essence, vậy anh giải thích giá trị của một tác phẩm abstract nằm ở đâu, làm sao cảm nhận được nó. Nói cách khác, Pollock hơn hải cẩu Tuần Châu ở chỗ nào?

20:34 Saturday,10.11.2012

Đăng bởi:  Nguyễn Đình Đăng

Tôi nói lại lần cuối cùng cho rõ trong vấn đề đọc - hiểu.
 
1) Picasso là người phủ nhận hội hoạ trừu tượng (abstract art), phủ nhận việc phân chia hội hoạ thành hữu hình (figurative art) và không hình (nonfiguratve art).
 
2) Cơ sở của sự phủ nhận đó như sau: Picasso bám vào khái niệm hội hoạ trừu tượng là sự loại bỏ tất cả sự giống hay dấu vết của hiện thực đi. Sự giống hay dấu vết của hiện thực trong tranh được thể hiện qua cái gì? Qua các hình khối, đường nét, màu sắc, nói cho gọn là hình ảnh (hay "tượng"), từ các vật thể của thế giới khách quan. Những thứ đó phải được loại đi (chứ không phải mọi hình ảnh!). Vậy còn lại cái gì? Chỉ còn lại những hình ảnh (tức đường nét, hình khối, màu sắc) không có bất cứ liên quan gì tới các vật thể của thế giới khách quan. Đây chính là khái niệm tôi đã đề cập trong option (B). Có thể thực hiện điều đó một cách triệt để không? Câu trả lời của Picasso là không, bởi theo ông, hễ còn hình khối, màu sắc, đường nét tức là còn dấu vết của thế giới khách quan. Vì thế ông phủ nhận hội hoạ trừu tượng.
 
3) Các hoạ sĩ vẽ tranh trừu tượng chắc không chia sẻ sự phủ nhận hội hoạ trừu tượng của Picasso. Họ có thể không bao giờ đạt tới một sự trừu tượng tuyệt đối theo quan niệm loại bỏ mọi hình ảnh liên quan tới vật thể của thế giới khách quan (option (B)), nhưng trong quá trình tiến tới lý tưởng đó, họ có thể sáng tạo ra những tác phẩm đáng giá. Điều này cũng tương tự như trong hội họa hiện thực: Các hoạ sĩ có thể không bao giờ đạt được sự hoàn hảo, nhưng trên còn đường vươn tới sự hoàn hảo, họ đã, đang, và hy vọng là sẽ còn sáng tạo ra những kiệt tác. Cuối cùng giá trị của hội hoạ nằm trong giá trị thẩm mỹ của bức tranh chứ không phải ở sự phân loại bức tranh đó thuộc về hội hoạ hiện thực, ấn tuợng, lập thể, siêu thực, ..., hay trừu tượng.
 
4) Nội dung cuộc bàn luận vừa qua không phải là chấp nhận hay phủ nhận hội hoạ trừu tượng, mà mới dừng ở mức hiểu thế nào là hội hoạ trừu tượng.
 
5) Không phải cứ là bậc thầy hay thiên tài thì nói gì cũng đúng. Ví dụ: Trong cuốn "50 bí mật của tay nghề ma thuật" Salvador Dalí đã viết không ít cái sai về kỹ thuật vẽ sơn dầu. Tôi đã nói về điều này trong buổi nói chuyện tại Đại học Mỹ thuật Hà Nội vào ngày 25/11 năm ngoái.

19:22 Saturday,10.11.2012

Đăng bởi:  Hoàng Tú

Tôi không nghĩ Anh Đăng là mọt sách, bởi vì bậc thầy của anh ý la google... Cái quan trọng nhất anh Đăng không có chính kiến của cá nhân, chỉ bám vào lập luận của những ngườii đi trước... Làm nghệ thuật kiểu đó thì không khác nào thợ.... Xin hỏi anh Đăng, anh có bao giờ nghĩ anh dám phản bác lại ý của các bậc thầy không ạ?

11:46 Saturday,10.11.2012

Đăng bởi:  Nguyệt V

Anh Đăng quả là mọt sách, mà tranh luận với mọt thì rất khó vì họ không có khả năng lấy cái toát yếu là ý ra, chỉ gặm chữ. Tuy vậy rõ ràng qua những tranh luận của các anh – những người chịu khó đọc và suy ngẫm - thì tôi cũng mới được vỡ vạc nhiều. Cảm ơn anh.

Đọc lại đoạn của Picasso mà anh Đăng trích, càng thấy anh Phó Đức Tùng nói đúng. Picasso bảo, tuy họa sĩ làm mọi cách để “loại bỏ tất cả sự giống hay dấu vết của HIỆN THỰC” (không phải là HÌNH nha anh Đăng), thì “cũng không thể xóa được ý tưởng của một vật thể trong tranh”. Ông còn nói chính vật thể là thứ mang lại ý tưởng, cảm xúc cho họa sĩ, và hai thứ đó sẽ “mãi mãi bị giam trong bức tranh của hoạ sĩ." Đó chính là cái tinh chất mà Phó Đức Tùng nói đến ở tranh trừu tượng, phải có ở tranh trừu tượng.

Anh Nguyễn Đình Đăng trong lúc mải mê trích dẫn để lập luận phản công thì đã phản chính mình. Anh đã dùng chính lời Picasso để nói: "Không có cái gọi là hội hoạ hữu hình và hội hoạ không hình.” Thế mà anh cứ đòi bỏ hình ra khỏi tranh, để “trong tranh không còn hình nữa”!

Cuối cùng, tôi thấy trong cuộc tranh luận này, anh Nguyễn Đình Đăng chỉ đơn thuần bám vào chữ và các định nghĩa, chiết tự Tây Tàu. Mà chữ và các định nghĩa sẽ luôn mâu thuẫn từ các nguồn. Lập luận của anh Đăng rối và vô lý là phải thôi.

11:25 Saturday,10.11.2012

Đăng bởi:  Nguyễn Đình Đăng

Trong phát biểu của Picasso - một người phản đối hội họa trừu tượng - không hề có câu nào nói "quá trình làm hội hoạ (trừu tượng) là lược bớt hình ảnh của vật thể".
 
Picasso nói:
 
"Không có cái gọi là hội hoạ trừu tượng. Họa sĩ bao giờ cũng phải bắt đầu từ một vật nào đó, sau đó thì làm mọi cách để loại bỏ tất cả sự giống hay dấu vết của hiện thực đi. Nhưng làm cách gì đi chăng nữa họa sĩ cũng không thể xoá được cái ý tưởng của một vật thể trong tranh của mình, tựa như một vết nhơ không thể nào tẩy đi được. Chính vật thể là thứ kích thích hoạ sĩ, khêu gợi ý tưởng và tạo một loạt cảm xúc cho hoạ sĩ. Những ý tưởng và cảm xúc đó sẽ mãi mãi bị giam trong bức tranh của hoạ sĩ."
 
"Loại bỏ tất cả" không đồng nghĩa với "lược bớt", cũng tựa như hình nón thì không phải là hình lập phương.
 
Picasso còn nói:
 
"Không có cái gọi là hội hoạ hữu hình và hội hoạ không hình. Mọi vật đều hiện ra với chúng ta dưới dạng của hình khối (form).  Ngay cả các ý tưởng siêu hình cũng được thể hiện bằng hình khối. Thật là vô lý nghĩ tới hội hoạ mà không có một hình dung nào về hình khối. Ngườí, vật, vòng tròn đều là hình khối, và đều tác động lên chúng ta với mức độ mạnh yếu khác nhau."

9:49 Saturday,10.11.2012

Đăng bởi:  Nguyệt V

Dù các anh đồng ý với nhau hay không, tôi cũng thấy rất có ích khi theo dõi cuộc tranh luận về khái niệm hội họa trừu tượng này.
Chí ít là từ nay về sau tôi cũng xem tranh trừu tượng theo một lối khác có suy nghĩ hơn.
Tuy vậy, tôi đồng ý với quan điểm của anh Phó Đức Tùng: tranh trừu tượng là rút bớt những thứ tả hình để còn lại tinh chất. Quan trọng nhất là còn lại tinh chất. Thứ tinh chất ấy còn mang được bao nhiêu phần trăm dáng hình thì tùy từng họa sĩ. Kết quả cuối cùng vẫn phải là tinh chất, thể hiện qua một tỉ lệ hình ít nhiều nào đấy. Kể cả một màu thuần trắng cũng vẫn là hình.

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả