Gẫm & Bình

Hãy quẳng thanh kiếm toàn trị đi, ngài curator!

  Đúng 7h tối, khoảng 50 người ngồi kín tầng 2 của Bùi Gallery cùng bắt đầu buổi art talk với curator Trần Lương và 4 nghệ sĩ trẻ: Nguyễn Trần Nam, Vũ Hồng Ninh, Vũ Huy An, Nguyễn Văn Phúc. Đúng hơn là nói chuyện với Trần Lương. Nghệ sĩ – curator này quả […]

Ý kiến - Thảo luận

9:40 Sunday,25.7.2010

Đăng bởi:  Lê Hà

Hoa Nguyen ơi bài viết rất hoành tráng, tiếc rằng bạn đang phạm vào phải đúng lỗi chính của tranh luận là LẠC ĐỀ. Ngoài ra bài bạn gửi chắc lạc diễn đàn, bạn gửi nó sang trang của Viện Ngôn ngữ học thì đúng và xứng tầm với nó hơn. Còn Soi, Soi khen bài này lý thú có lẽ là Soi đang đi ngược lại một trong những nguyên tắc của mình (mà có lần Soi đã tuyên bố rất hoành tráng) là không "đĩ mồm" đấy.

2:53 Sunday,25.7.2010

Đăng bởi:  thuytop 1412

“Tầm tã”, đối diện với những bóng ma

Tôi là nghệ sĩ trẻ, cũng là người dự cuộc tọa đàm Tầm Tã ở bùi gallery. Tôi thường tham gia tọa đàm để trau dồi kiến thức và học hỏi, và cũng đọc tin, bình luận về mỹ thuật nhưng hầu như không bao giờ tham gia bình luận. Qua những tranh luận trên soi thời gian vừa qua tôi thấy cần phải lên tiếng (mặc dù còn nghi ngờ điều này đã sai với kinh nghiệm của mình là cứ chứng kiến, rồi thời gian luôn trả lời cho mình đâu là lẽ phải)
Sau khi đọc cmt của Nick vài ngày tôi đã nhận ra những điều khuất phía sau không giống như những cmt đồng tình với Nick là “tích cực” và “công bằng”
Trong cuộc tranh luận này, nghệ sĩ và những người tổ chức luôn xuất hiện cụ thể trước công chúng (cả con người, danh hiệu lẫn tác phẩm) Họ là người tạo ra lí do cho cuộc tranh luận. Họ là số ít ! Sẽ là rất bất nhẫn khi thấy họ phơi mình ra để được ứng xử bằng cách thả chuột ra rỉa họ mà không phải là cuộc tranh đua thể thao thượng võ.
Trong cuộc toạ đàm, tôi có nghe curator Trần Lương nói là đã mời ai có thư gửi câu hỏi (sau khi trực tiếp đến xem) đến gặp trực tiếp ở cuộc tọa đàm, rồi Ninh Vũ cũng mời ai đó có cmt đến tham gia tọa đàm. Nhưng thực tế họ đều không ra mặt, có thể họ bận!
Nick thì có dến tọa đàm, tôi muốn hỏi: trong cuộc toạ đàm có rất nhiều câu hỏi từ người tham dự, với tôi thông tin là bổ ích và hấp dẫn, cuộc toạ đàm thành công hay không là do cả 2 phía nghệ sĩ + curator và phía người dự xây dựng nên. Quyền điều chỉnh là cho mọi người tham dự, có quyền đặt câu hỏi chỉ định các nghệ sĩ cụ thể với vấn đề cụ thể. Nếu đến dự vì tình yêu nghệ thuật và tích cực xây dựng thì lúc đó Nick ở đâu mà không trực tiếp nói ra những ý kiến và cảm nhận của mình (bằng cả thẳng thừng hoặc can thiệp tế nhị)
Nick viết cả 1 cmt dài mà không hề bàn về triển lãm, về tác phẩm về cuộc đời nghệ sĩ . Nick chê trách curator, chê trách nghệ sĩ, chê trách không khí cuộc tọa đàm, nhưng lại không nói luôn ra, để về post lên mạng mới hiệu quả chăng? Tôi liên hệ vụ Nick với việc những người mời mà không đến, và tôi không tin họ có việc bận nữa! Đây là kiểu du kích: ta ở trong bóng tối! Mục đích rõ là không vì nghệ thuật gì hết! Lựa lấy những điểm có thể khai thác để thổi bùng lên, mồt cách rình mồi của thú ăn thịt! Và vì thế nên họ sợ lộ mặt?
Hoa Nguyễn nói là có ý đồ chia rẽ nghệ sĩ với curator: chắc là có!
Tôi đã được dự cuộc nói chuyện của curator David Ross ở tp HCM mấy năm về trước (người curate hầu hết các show của Yoko Ono gần đây) và cả curator Rirkrit Tiravanija. Curator hầu như trình bày về tác phẩm về nghệ sĩ, nghệ sĩ nói rất ít, chắc rằng họ không nên tự nói nhiều về mình, đôi lúc họ cũng không có khiếu nói đâu !
Thân mến

23:39 Saturday,24.7.2010

Đăng bởi:  admin

Hoa Nguyen oi: Trưa mai chúng tôi đưa bài này lên Hoa nhé. Cảm ơn bạn đã gửi bài. Rất lý thú.

23:33 Saturday,24.7.2010

Đăng bởi:  Hoa Nguyen

Gửi SOI và các bạn:
Chắc lại phải phiền SOI đăng nguyên bài viết này.Tôi nghĩ, nó giúp ích cho nhiều người.Giúp chúng ta tránh được các lỗi khi tranh luận trên diễn đàn.Bài viết này tôi xin phép copy từ trang: chungta.com, là một trang mạng chia sẻ tri thức khá
hay và hữu ích.Dưới đây là nội dung bài viết với tiêu đề "Thói ngụy biện ở người Việt":
Thói ngụy biện ở người Việt



Tranh luận trên các diễn đàn công cộng là một hình thức trao đổi ý kiến không thể thiếu được trong một xã hội văn minh. Ở nhiều nước, lưu lượng của những tranh luận cởi mở và nghiêm túc được xem là một dấu hiệu của một xã hội lành mạnh.
Ở các nước phương Tây, hầu như ngày nào báo chí cũng có những bài của những cây bỉnh bút tranh luận về một vấn đề nóng nào đó. Trên tivi cũng có những cuộc tranh luận trực tiếp giữa hai hay nhiều người về những chủ đề từ “đại sự” đến những vấn đề tưởng như nhỏ nhất. Trong các hội nghị khoa học, trước một vấn đề còn trong vòng nghi vấn, người ta cũng có những chuyên gia tranh luận dưới dạng những bài giảng khoa học.
Nhưng thế nào là tranh luận nghiêm túc? Nói một cách ngắn gọn, cũng như trong một cuộc đấu võ, một tranh luận nghiêm túc là một cuộc tranh luận có qui tắc, mà trong đó người tham gia không được, hay cần phải tránh, phạm luật chơi. Những qui tắc chung và căn bản là người tham gia chỉ phát biểu bằng cách vận dụng những lí lẽ logic, với thái độ thành thật và cởi mở, chứ không phát biểu theo cảm tính, lười biếng, hay biểu hiện một sự thiển cận, đầu óc hẹp hòi.
Để đạt những yêu cầu này, người tranh luận nghiêm túc trước khi phát biểu hay đề xuất ý kiến, đưa ra lời bình phẩm của mình, cần phải xem xét tất cả các trường hợp khả dĩ, phải cân nhắc những quan điểm và những cách giải thích khác nhau, phải đánh giá ảnh hưởng của sự chủ quan và cảm tính, phải tập trung vào việc tìm sự thật hơn là muốn mình đúng, phải sẵn sàng chấp nhận những quan điểm không được nhiều người ưa chuộng, và phải ý thức được định kiến và chủ quan của chính mình. Khi tranh luận phải nhất quán là chỉ xoay quanh chủ đề bàn luận, luận điểm bàn luận chứ không đi lạc đề. Không công kích vào cá nhân và nhân thân của người tham gia tranh luận.
Đó là những đòi hỏi khó khăn cho một cuộc tranh luận nghiêm túc có ý nghĩa, và không phải ai cũng có khả năng đạt được những yêu cầu này, nhất là đối với người Việt vốn chưa quan với văn hóa tranh luận. Do đó, không mấy ai ngạc nhiên khi thấy có quá nhiều trường hợp chất lượng của những cuộc tranh luận giữa người Việt rất thấp. Chỉ cần xem qua những cái-gọi-là “tranh luận” trên các diễn đàn báo chí (và nhất là các “chat room” hay blog), người ta có thể thấy đó không phải là tranh luận, mà là những cuộc đụng độ giũa các cá nhân tham gia tranh luận, những cuộc chửi bới, chẳng có lí luận của người tranh luận. Ngoài ra, đối với một số người tham gia bình luận về một câu chuyện nào đó là một cuộc dàn xếp, một sự đóng kịch, nhằm tung hỏa mù hoặc lên lớp, hoặc a dua theo đám đông. Đó là những kịch bản ngớ ngẩn đến tội nghiệp. Ngớ ngẩn là vì người xuất hiện chẳng nói được gì cho đầy đủ, mà cũng chẳng phân tích một vấn đề gì cho đến nơi đến chốn.
Thật vậy, rất nhiều trường hợp, những cuộc tranh luận giữa người Việt chỉ là những cuộc chửi lộn, mà trong đó người ta tha hồ vung vít, ném liệng vốn liếng chữ nghĩa qua lại một cách hỗn độn, mà chẳng cần để ý đến logic hay các nguyên tắc của tranh luận là gì. Hơn nữa, rất dễ dàng nhận thấy rằng trong các cuộc tranh luận đó người ta nhắm vào mục tiêu là nhân thân, cá nhân của người tranh luận chứ không nhắm vào quan điểm và lí lẽ của người đó. Thay vì tranh luận thẳng vào vấn đề, người ta tìm cách gắn cho đối phương một nhãn hiệu, và từ đó làm lu mờ đi quan điểm của họ. Trong hầu như những tranh luận, nhiều người cố tìm hay tạo cho mình một vị trí đạo cao đức trọng cả bằng cách gắn cho đối phương những danh từ và tính từ mang tính miệt thị, một thủ đoạn có khả năng làm cho một cuộc tranh luận trở nên một cuộc ẩu đã ngôn từ đinh tai nhức óc thay vì là một trao đổi khoa học.
Thực ra, đó là một hình thức ngụy biện, một lỗi lầm cơ bản nhưng nghiêm trọng trong tranh luận. Nói một cách đơn giản, ngụy biện là những nhầm lẫn trong lí luận và suy luận. Ngụy biện khác với logic. Logic, nói một cách ngắn gọn trong trường hợp này, là những qui ước quản lí tính nhất quán trong việc sử dụng ngôn ngữ. Giới triết học Tây phương đã bỏ khá nhiều công sức để phân biệt thế nào là logic và thế nào là ngụy biện. Aristotle có lẽ là một nhà logic học đầu tiên có công phát triển các qui tắc và hệ thống suy luận. Trong quá trình làm việc, ông phát hiện ra nhiều lỗi lầm mà sau này người ta quen gọi là những “ngụy biện.” Mặc dù Aristotle là một nhà nhà logic học đầu tiên có công liệt kê và phân loại những loại ngụy biện, thầy của ông (Plato) mới xứng đáng được vinh danh như là một nhà triết học đầu tiên đã có công sưu tầm những ví dụ về ngụy biện. Kể từ khi Plato và Aristotle, đã có khá nhiều nhà triết học và logic học như John Locke, John Stuart Mill, Jeremy Bentham, và Arthur Schopenhauer cũng có nhiều cống hiến quan trọng trong việc nghiên cứu về ngụy biện.
Điều đáng chú ý là những lỗi lầm về ngụy biện ở người Việt lại hay thấy trong giới có học. Chỉ cần điểm qua báo chí, websites, blog, v.v... chúng ta dễ dàng thấy rất nhiều cái-gọi-là "tranh luận" thật ra chỉ là ngụy biện. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết đó là những ngụy biện, mà thậm chí còn hết lời khen ngợi kẻ ngụy biện là ... uyên bác! Điều này cho thấy trong những người Việt học cũng có người rất lười biếng suy nghĩ và chẳng phân biệt được thật và giả, không có khả năng nhận dạng được ngụy biện. Phải ghi nhận một điều là internet đã rất tuyệt vời, vì qua những "tranh luận" và chửi bới của những kẻ tham gia trên internet, chúng ta biết được bộ mặt xấu xí đằng sau những người mang nhãn mác "trí thức" hay "có học". Những kẻ này tương đối nguy hiểm, vì với cái nhãn mác "có học" đó, họ có cơ hội làm lũng đoạn xã hội và trở thành những con vi khuẩn làm nhiễm trùng nền học thuật nước nhà. Do đó, cần phải giúp họ nhận ra đâu là ngụy biện và đâu là logic.
Thực ra, nhận dạng ngụy biện không phải là một việc làm khó khăn. Nói chung chỉ với một lương năng bình dân, người ta có thể phân biệt một phát biểu mang tính ngụy biện với một phát biểu logic. Tuy nhiên, cũng có nhiều dạng thức ngụy biện mà vẻ bề ngoài hay mới nghe qua thì rất logic, nhưng thực chất là phi logic. Những loại ngụy biện núp dưới hình thức “khoa học” này không dễ nhận dạng nếu người đối thoại thiếu kiến thức về logic học hay thờ ơ với lý lẽ. Do đó, một điều quan trọng trong tranh luận là cần phải phát hiện và nhận dạng những hình thức ngụy biện, và quan trọng hơn, cần phải hiểu tại sao chúng sai. Có thể phân loại ngụy biện thành nhiều nhóm khác nhau liên quan đến việc đánh lạc vấn đề, lợi dụng cảm tính, thay đổi chủ đề, nhầm lẫn trong thuật qui nạp, lý luận nhập nhằng, phi logic, và sai phạm trù. Trong khuôn khổ giới hạn, người viết bài này không có tham vọng trình bày tất cả những loại ngụy biện một cách chi tiết (vì việc này đã được hệ thống hóa trong nhiều sách về logic học), mà chỉ muốn liệt kê ra những loại ngụy biện thường hay gặp trong báo chí và truyền thông, hầu giúp bạn đọc có thể phân biệt giữa chân và giả.
Liệt kê sau đây là một loạt những ngụy biện phổ biến hay thấy ở người Việt. Những ngụy biện này có thể phân thành 7 nhóm như sau:
• Đánh tráo chủ đề
• Lợi dụng cảm tính và đám đông
• Làm lạc hướng vấn đề
• Qui nạp sai
• Nhập nhằng đánh lận con đen
• Phi logic
• Các nhầm lẫn khác
Nhóm 1. Đánh tráo chủ đề
1. Công kích cá nhân (ad hominem). Đây là một loại ngụy biện phổ biến nhất, thấp kém nhất, nguy hiểm nhất, nhưng có “công hiệu” nhất, vì nó tấn công vào cá nhân của người tranh luận, và tìm cách trốn tránh luận điểm của cá nhân đó. Hình thức ngụy biện này thường xuất hiện dưới dạng: Ông A phát biểu về một vấn đề; ông B tấn công vào cá nhân ông A, và làm cho người ta nghi ngờ luận điểm của ông A. Tuy nhiên, có thể không có mối liên hệ nào giữa cá nhân và luận điểm của ông A.
Có hai hình thức thuộc loại ngụy biện này. Thứ nhất là dưới hình thức sỉ nhục, hay chửi rủa. Khi bất đồng ý kiến, người ngụy biện chỉ việc công kích vào cá nhân của người phát biểu. Chẳng hạn như “Ông nói là những người vô thần có đạo đức, vậy mà chính ông là người từng li dị với vợ con,” hay “Ông là người làm kinh tế, không biết gì về khoa học, mà nói chuyện khoa học”. Đây là một ngụy biện, bởi vì sự thật của phát biểu không tùy thuộc vào cá nhân của người phát biểu, mà là logic của lời phát biểu. Cũng nằm trong loại ngụy biện này là thói dùng một đặc điểm của một vật thể nào đó để ứng dụng cho một cá nhân hay một vật thể khác. Ví dụ: “Anh học của Tây có vài chữ mà đã quay lại chửi bới đồng nghiệp à? Anh là con công cháu cha, anh không hiểu gì về sự nghèo khổ của chúng tôi.”
2. Lợi dụng quyền lực (ad verecundiam). Đây là loại ngụy biện dùng những nhân vật nổi tiếng hay được nhiều người ái mộ để tìm sự ủng hộ cho luận điểm của mình. Chẳng hạn như “Isaac Newton là một thiên tài, và ông tin vào Thượng đế,” làm như ông Newton là người có thẩm quyền để chúng ta tin vào Thượng đế. Thẩm quyền không thuyết phục được ai; chỉ có sự thật, lí lẽ và logic mới quan trọng và có khả năng thuyết phục.
3. Lợi dụng nặc danh. Trong trường hợp này, người ngụy biện không nêu danh tính người có thẩm quyền, và vì không ai biết tên người có thẩm quyền nên không ai có thể kiểm chứng sự chính xác của lời phát biểu. Một loại ngụy biện khác có quan hệ với loại này là dùng lời đồn đại để làm cơ sở lập luận. Giới công an hay sử dụng ngụy biện này, ví dụ như “Một viên chức tình báo cho biết chính anh từng hoạt động cho địch.”
4. Lợi dụng tác phong. Loại ngụy biện này dùng tác phong hay cách làm việc hay một đặc tính nào đó của đối tượng để cố thuyết phục về tính hợp lí của phát biểu. Tiêu biểu cho loại ngụy biện này là những phát biểu như “Nixon thất cử vì ông ta thường hay ra mồ hôi trên trán,” hay “Tại sao anh không nghe theo lời khuyên của anh chàng ăn mặc bảnh bao đó?” Thực ra, “bảnh bao” và “mồ hôi trên trán” chẳng có dính dáng gì đến vấn đề đang bàn thảo.
5. Luận điệu cá trích. Loại ngụy biện này thường hay được ứng dụng khi một người nào đó đưa vào những phát biểu không dính dáng gì đến vấn đề đang tranh luận, nhằm mục đích đánh lạc hướng vấn đề. Ví dụ: “Anh có thể nói rằng tử hình là một hình thức không có hiệu quả trong việc chống lại tội phạm, nhưng còn nạn nhân của tội phạm thì sao? Gia đình của nạn nhân sẽ nghĩ gì khi họ thấy tên sát nhân người thân của họ bị giam giữ trong nhà tù bằng đồng tiền của chính họ. Họ có nên nuôi dưỡng những tên sát nhân như thế không?”
6. Luận điệu ngược ngạo. Bằng chứng luôn luôn là gánh nặng của người phát biểu. Do đó, tìm cách chuyển gánh nặng đó cho một người khác là một thủ đoạn của những người ngụy biện. Chẳng hạn như trong câu này “Anh nói rằng ăn nhiều mỡ không liên quan đến cholesterol, nhưng anh có thể chứng minh điều đó không?” Đáng lẽ người phát biểu phải chứng minh, nhưng công việc đó lại được chuyển cho người đối thoại!
Nhóm 2. Lợi dụng cảm tính và đám đông
7. Dựa vào bạo lực (ad baculum). Ngụy biện dựa vào bạo lực thực chất là một sự đe dọa, nhằm mục đích gây áp lực cho người đối thoại phải chấp nhận một kết luận nào đó. Loại ngụy biện này thưởng được giới chính khách dùng, và có thể tóm gọn bằng một câu “chân lí thuộc về kẻ mạnh”. Sự đe dọa không hẳn chỉ xuất phát từ người phát biểu, mà có thể từ một người khác. Ví dụ như “Những ai không tin vào chính sách của Nhà nước sẽ phải trả giá đắt”, hay “Được rồi, tôi đã biết số điện thoại của anh và biết anh đang ở đâu. À, tôi có nói cho anh biết là tôi mới mua một cây súng ngắn chưa nhỉ?”
8. Lợi dụng lòng thương hại (ad misericordiam). Đây là một loại ngụy biện dựa vào lòng trắc ẩn của người đối thoại để người đối thoại chấp nhận lí lẽ của mình. Ví dụ như “Anh ấy không có giết người bằng búa. Làm ơn đừng tuyên án anh ấy có tội, anh ấy đang trải qua một giai đoạn khủng hoảng tinh thần,” hay “Tôi hi vọng anh sẽ chấp nhận đề nghị này, chúng ta đã tiêu ra ba tháng nay để bàn rồi đấy.”
9. Lợi dụng hậu quả (ad consequentiam). Ngụy biện loại này thường được biểu hiện qua cách phát biểu “A hàm ý B, B là sự thật, do đó A là sự thật”. Ví dụ: “Nếu vũ trụ được một đấng chí tôn thượng đế tạo nên, chúng ta có thể thấy những hiện tượng được tổ chức một cách thứ tự. Và hiện tượng chung quanh chúng ta quả rất thứ tự, vậy đấng chí tôn thượng đế chính là người tạo nên vũ trụ,” hay “Anh phải tin vào Đảng Cộng hòa, chứ nếu không cuộc đời này sẽ chẳng có ý nghĩa” (hay là nói một cách ngược lại: cuộc sống này chẳng có ý nghĩa gì nếu không có Đảng cộng hòa!)
10. Lạm dụng chữ nghĩa. Đây là một loại ngụy biện dựa vào dùng những chữ mang cảm tính cao để gắn một giá trị đạo đức vào một đề nghị hay một câu phát biểu. Chẳng hạn như trong câu “Bất cứ một người có lương tri nào cũng phải đồng ý rằng về Việt Nam ăn Tết là làm lợi cho cộng sản,” chữ “lương tri” được cài vào nhằm cho người đối thoại phải nghiêng theo những người có lương tri.
11. Dựa vào quần chúng (ad numerum). Loại ngụy biện này tin rằng nếu có nhiều người ủng hộ một đề nghị nào đó, thì đề nghị đó phải đúng. Ví dụ như “Đại đa số người dân trong cộng đồng ủng hộ ông Minh, vậy phát biểu của ông Minh ắt phải đúng.”
Nhóm 3. Làm lạc hướng vấn đề
12. Lí lẽ chẻ đôi. Loại ngụy biện này thường phân định một vấn đề thành hai giá trị: trắng và đen, bạn và thù, có và không, v.v.. dù trong thực tế, có hơn hai lựa chọn. Chẳng hạn như “Hoặc là anh hợp tác với tôi hay là anh chống tôi, anh chọn hướng nào, yes hay là no?”
13. Lí lẽ ngờ nghệch (ad ignorantiam). Loại ngụy biện này, như tên gọi ám chỉ, xuất phát từ sự ngớ ngẩn. Một trong những cách nói thông thường nhất trong loại ngụy biện này mà giới ngụy biện hay dùng là nếu một điều gì đó chưa được chứng minh là sai (hay giả) thì điều đó là đúng (hay thật). Ví dụ: “Bởi vì các nhà khoa học chưa chứng minh dioxin có thể gây ra dị thai, do đó dioxin không thể gây ra dị thai,” hay kiểu lí luận của “nền kinh tế phát triển và xã hội ổn định mấy năm nay, không có lý do gì phải cần đến dân chủ”.
14. Lí luận lươn trạch. Loại ngụy biện này cho rằng nếu một sự kiện xảy ra, các sự kiện có hại khác sẽ xảy ra. Chẳng hạn như “Nếu chúng ta hợp pháp hóa cần sa, công chúng sẽ bắt đầu hút cần sa, và chúng ta cũng sẽ phải hợp pháp hóa á phiện. Rồi chúng ta sẽ là một quốc gia với những người ăn bám vào xã hội. Do đó, chúng ta không thể hợp pháp hóa á phiện”. Hay một đoạn ví dụ khác: “Tiếc thay một cuộc cải cách về kinh tế, bình bị, tài chánh, xã hội, nông nghiệp như vậy, đang trên đường thành công rực rỡ: bị tan vỡ, bị huỷ bỏ chỉ vì tham vọng đánh Đại việt của Vương An Thạch. Mà đau đớn biết bao, khi người phá vỡ chỉ là một thiếu phụ Việt ở tuổi ba mươi. Giá như Thạch không chủ trương Nam xâm, chỉ cần mười năm nữa, toàn bộ xã hội Trung quốc thay đổi; rồi với cái đà đó, thì Trung quốc sẽ là nước hùng mạnh vô song, e rằng cứ muôn đời mặt trời vẫn nở phương Đông chứ không ngả về Tây như hồi thế kỉ 18 cho đến nay bao giờ.”
15. Mệnh đề rời rạc. Đây là loại ngụy biện dùng hai (hay nhiều hơn hai) mệnh đề chẳng dính dáng gì với nhau để làm thành một phát biểu hay kết luận. Ví dụ: “Anh ủng hộ tự do dân chủ và quyền mang vũ khí hay không?” hay “Anh đã ngưng làm ăn trái phép chưa?” Câu hỏi sau thực ra hỏi hai vấn đề “Anh từng làm ăn trái phép?” và “Anh đã ngừng hoạt động hay chưa?”
16. Đơn giản hóa. Đây là một loại ngụy biện mà người phát biểu cố tình biến một quan niệm trừu tượng thành một điều cụ thể để bắt lấy thế thượng phong trong đối thoại (nhưng là ngụy biện). Ví dụ: “Tôi để ý thấy anh mô tả ông ta là một người quỉ quyệt. Vậy tôi hỏi anh cái “quỉ quyệt” đó nó nằm ở đâu trong bộ não? Anh không chỉ ra được cho tôi; do đó, tôi có thể nói cái quỉ quyệt không có thực.”
Nhóm 4. Qui nạp sai
17. Khái quát hóa vội vã. Loại ngụy biện này cũng khá phổ biến. Nó dùng một ví dụ hay trường hợp nhỏ và từ đó khái quát hóa cho một cộng đồng. Chẳng hạn như “Ông ấy là một tay đạo đức giả. Do đó, các bạn bè của ông ấy cũng giả dối.”
18. Khái quát hóa không đúng chỗ. Đây là loại ngụy biện mà người sử dụng chúng thường áp dụng một qui luật chung cho một tình huống hay một cá nhân. Chẳng hạn như “Người cộng sản là vô thần. Anh là người theo chủ nghĩa cộng sản, vậy anh chắc chắn là một người vô thần.”
19. Kéo dài tính tương đồng. Trong loại ngụy biện này, người dùng nó đề nghị một điều lệ chung chung, rồi áp dụng nó cho mọi trường hợp và cá nhân. Ví dụ: “Tôi tin rằng chống luật pháp bằng cách phạm luật pháp là một điều sai trái”, hay “Nhưng quan điểm đó ghê tởm lắm, vì nó ám chỉ rằng anh sẽ không ủng hộ tôi,” hay “Anh muốn nói rằng luật về mật mã cũng có tầm quan trọng tương đương với phong trào giải phóng sao? Sao anh dám nói thế?”
20. Lí lẽ quanh co. Loại ngụy biện này thường luẩn quẩn trong vài giả định và kết luận. Chẳng hạn như “Những người đồng tính luyến ái nhất định không thể nắm chính quyền. Do đó, phải tống khứ những viên chức chính phủ đồng tính luyến ái. Vì thế, những người đồng tính luyến ái sẽ làm mọi cách để dấu diếm hành tung của họ, và họ có nguy cơ bị tống tiền. Do vậy, những người đồng tính luyến ái không được giữa chức vụ gì trong chính phủ.” Tức là trong một lí giải như thế, cả hai giả thuyết và kết luận đều giống nhau.
21. Đảo ngược điều kiện. Loại ngụy biện này thường được biểu hiện qua hình thức “Nếu A xảy ra thì B sẽ xảy ra, do đó, nếu B xảy ra thì A sẽ xảy ra.” Ví dụ: “Nếu tiêu chuẩn giáo dục bị hạ thấp, chất lượng tranh luận sẽ bị tồi đi. Do đó, nếu chúng ta thấy chất lượng tranh luận suy đồi trong những năm sắp đến, thì điều đó cho thấy tiêu chuẩn giáo dục của ta bị xuống cấp.”
22. Lợi dụng rủi ro. Ngụy biện này thường dùng một qui luật chung và áp dụng nó cho một trường hợp cá biệt. Ví dụ: “Luật giao thông không cho anh chạy quá 50 km/h. Cho dù cha anh sắp chết anh cũng không được chạy quá tốc độ đó.”
23. Lợi dụng trường hợp cá biệt. Ngụy biện này thường dùng một trường hợp cá biệt để đem ra ứng dụng cho một đám đông. Ví dụ: “Chúng ta cho phép bệnh nhân sắp chết dùng á phiện, chúng ta nên cho phép mọi người dùng á phiện.”
24. Kết luận lạc đề. Loại ngụy biện này thường xuất hiện khi một kết luận chẳng dính dáng gì đến lí lẽ mà người biện luận trình bày. Một ví dụ tiêu biểu cho trường hợp ngụy biện này là: “Độ nhiễm arsenic trong nước ở Việt Nam chưa cao và còn trong mức độ cho phép. Dữ kiện của Bangladesh cho thấy tình trạng nhiễm arsenic ở Việt Nam rất trầm trọng.”
25. Ngụy biện rơm. Loại ngụy biện này cố tình xuyên tạc, bóp méo quan điểm hay phát biểu của người khác, để làm luận điểm tấn công. Đây là một ngụy biện, vì nó không đương đầu với cái lí lẽ đang bàn. Chẳng hạn như: “Chúng ta nên ủng hộ chế độ cưỡng bách quân dịch. Người ta không thích tòng quân vì họ không muốn cuộc sống bị đảo lộn. Nhưng họ cần nhận thức rằng có nhiều điều quan trọng hơn tiện nghi trong cuộc sống.”
Nhóm 5. Nguyên nhân giả tạo
26. “Post hoc”. Loại ngụy biện này phát biểu rằng hai sự kiện xảy ra, một trước và một sau, có quan hệ với nhau như nguyên nhân và hậu quả. Ví dụ: “Liên Xô sụp đổ sau khi nhà nước theo chủ nghĩa vô thần. Do đó, chúng ta phải từ bỏ chủ nghĩa vô thần để khỏi bị suy sụp.”
27. Ảnh hưởng liên đới. Một sự kiện được cho là có ảnh hưởng đến một sự kiện khác, nhưng thực chất thì cả hai sự kiện đều có cùng một nguyên nhân. Đây cũng chính là một trường hợp ngụy biện dưới dạng “post hoc”. Ví dụ: “Chúng ta đang chứng kiến một tình trạng thất nghiệp rất cao, vì do thiếu nhu cầu của người tiêu thụ.” (Nhưng có thể cả hai sự kiện có nguyên nhân từ tiền lời quá cao.)
28. Ảnh hưởng không đáng kể. Đây là một loại ngụy biện mang tính phóng đại từ một ảnh hưởng rất nhỏ. Chẳng hạn như “Hút thuốc gây ra ô nhiễm môi trường ở Sydney” là một phát biểu đúng, nhưng ảnh hưởng của thuốc lá đến môi trường rất khiêm tốn khi so với ảnh hưởng của khói xe và các hãng xưởng.
29. Ảnh hưởng ngược chiều. Mối quan hệ giữa nguyên nhân và hậu quả bị đảo ngược chiều để tìm đến một kết luận mang tính ngụy biện. Ví dụ: “Ung thư gây ra thói quen hút thuốc lá”.
30. Nguyên nhân phức tạp. Một sự kiện xảy ra có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng người ngụy biện có thể đơn giản hóa thành một liên hệ đơn giản. Chẳng hạn như “Tai nạn xe cộ là do đường xá xấu” có thể đúng, nhưng tai nạn cũng có thể do người lái xe ẩu trong một điều kiện xấu.
31. Nguyên nhân sai (Non causa pro causa). Loại ngụy biện này xảy ra khi một điều nào đó được cho là nguyên nhân của một sự kiện, nhưng nó chưa thực sự được chứng minh là nguyên nhân. Ví dụ: “Tôi uống một viên aspirin và cầu nguyện thượng đế, và tôi không còn bị nhức đầu. Như vậy thượng đế đã chữa trị tôi khỏi nhức đầu.”
Nhóm 6. Phi logic (non sequitur) và nhần lẫn trong tam đoạn luận
32. Phi logic. Ngụy biện phi logic thường xảy ra trong trường hợp một lí lẽ mà kết luận được rút ra từ những tiêu đề không dính dáng gì với nhau. Chẳng hạn như “Người Ai Cập đã từng làm nhiều khai quật để xây dựng những kim tự tháp, họ chắc chắn phải rất thạo về cổ sinh vật học.”
33. Loại bỏ tiền đề. Ngụy biện loại này thường xảy ra dưới hình thức “nếu A thì B, không phải A thì không phải B.” Ví dụ: “Nếu tôi ở Sydney thì tôi đang ở New South Wales. Tôi hiện không ở Sydney, do đó, tôi không ở New South Wales”.
34. Nhét chữ vào miệng người khác. Đây là một loại ngụy biện bằng cách dùng kĩ thuật phỏng vấn. Một trường hợp cổ điển là “Ông đã ngưng đánh vợ chưa?” Tức là một câu hỏi với một giả định rằng người được hỏi từng hành hung vợ. Đây là một mẹo mà giới luật sư thường hay dùng trong thẩm vấn. “Ông dấu tiền ăn cắp đó ở đâu?” Giới chính khách cũng thích mẹo này, đại khái như “Bao giờ thì nhóm EU này sẽ không còn xâm phạm vào công việc của chúng ta?”
35. Ngụy biện tứ ngữ. (Một tiêu chuẩn của tam đoạn luận gồm có 3 chữ). Ví dụ như trong câu phát biểu “Tất cả chó là thú vật, và tất cả mèo là loài động vật có vú, do đó tất cả chó là loài động vật có vú,” có bốn chữ: chó, mèo, động vật, và động vật có vú.
36. Đứt đoạn. Hai sự vật riêng biệt được xem là có liên hệ nhau nếu chúng có chung đặc tính. Người ngụy biện lợi dụng chữ giữa của một phát biểu để đưa đến một kết luận sai. Chẳng hạn như trong câu “Tất cả người Nga là nhà cách mạng, và tất cả những người theo chủ nghĩa vô chính phủ cũng là nhà cách mạng, do đó, tất cả những người theo chủ nghĩa vô chính phủ là người Nga,” chữ chính giữa là “nhà cách mạng”. Nhưng kết luận này sai, vì dù những người theo chủ nghĩa vô chính phủ và người Nga là những người cách mạng, nhưng họ có thể là hai nhóm cách mạng khác nhau.
Nhóm 7. Các nhầm lẫn khác
37. Dẫn chứng bằng giai thoại. Một trong những ngụy biện phổ biến nhất và đơn giản nhất là dựa vào những câu chuyện có tính vụn vặt, hay giai thoại. Chẳng hạn như “Có hàng khối bằng chứng cho thấy thượng đế hiện hữu và vẫn ban phép mầu hàng ngày. Mới tuần rồi đây, tôi có đọc được một câu chuyện về một cô gái sắp chết vì ung thư, cả gia đình cô đi cầu nguyện trong nhà thờ, và chỉ vài ngày sau cô hết bệnh.” Dùng kinh nghiệm cá nhân để minh họa cho một luận điểm là một điều hoàn toàn hợp lí, nhưng dùng những giai thoại như thế sẽ chẳng chứng minh gì. Một anh bạn có thể cho rằng anh từng gặp Elvis ở một siêu thị nào đó, nhưng những người chưa gặp Elvis bao giờ thì cần nhiều bằng chứng xác thực hơn.
38. Lợi dụng cổ tích. Đây là một loại ngụy biện cho rằng những gì đúng hay tốt chỉ đơn giản vì chúng là cổ xưa, và những người theo cách ngụy biện này thường nói “hồi nào đến giờ ai cũng vậy.” Chẳng hạn như “Hàng trăm năm nay, Úc chịu dưới sự cai trị của Hoàng gia Anh, và là một nước thịnh vượng. Một thể chế tồn tại lâu dài như thế ắt phải là một thể chế ưu việt.”
39. Dựa vào cái mới (ad novitatem). Ngược lại với loại ngụy biện dựa vào cái cũ, ngụy biện dựa vào cái mới cho rằng một điều gì đó tốt hơn và đúng hơn đơn giản chỉ vì nó mới hơn cái khác. “Windows 2000 phải tốt hơn Windows 95, Windows 2000 mới được thiết kế lại năm ngoái.”
40. Lí lẽ của đồng tiền. Loại ngụy biện này thường dựa vào một niềm tin duy nhất rằng đồng tiền là một tiêu chuẩn của sự đúng đắn. Những người có nhiều tiến có khả năng đúng hơn những người ít tiền. Chẳng hạn như “Nhu liệu của hãng Microsoft đương nhiên là tốt hơn; nếu không thì làm sao Bill Gates có thể trở nên tỉ phú như thế”.
41. Dựa vào cái nghèo. Ngược lại với ngụy biện dựa vào sự giàu có, có một loại ngụy biện khác dựa vào sự nghèo khổ. Chẳng hạn như “Các vị sư có khả năng hiểu thấu được ý nghĩa của cuộc sống, bởi vì họ từ bỏ mọi xa hoa của cuộc sống.”
42. Điệp khúc (ad nauseam). Loại ngụy biện này cho rằng một lí lẽ càng được lặp đi lặp lại nhiều chừng nào thì nó sẽ được người ta chấp nhận là đúng. Do đó, người ngụy biện thường chỉ lặp đi lặp lại những phát biểu, bất kể đúng sai ra sao, cho đến khi người đối thoại mệt mỏi không còn muốn nghe nữa, như “Đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ, nhà nước quản lí”.
43. Lạm dụng thiên nhiên. Đây là một ngụy biện rất thông thường trong giới chính trị gia, mà trong đó họ tìm cái tương đồng giữa một kết luận nào đó và một khía cạnh của thế giới tự nhiên, rồi từ đó phát biểu rằng kết luận đó là không thể tránh khỏi. Chẳng hạn như “Đặc điểm của thế giới tự nhiên là cạnh tranh; động vật đấu tranh chống nhau để làm chủ tài nguyên thiên nhiên. Chủ nghĩa tư bản, một hình thức cạnh tranh để làm chủ tư liệu, chỉ đơn giản là một phần của con người sống trong thế giới tự nhiên. Đó cũng là cách mà thế giới tự nhiên vận hành.”
Một hình thức khác của lạm dụng thiên nhiên là lí luận cho rằng bởi vì con người là sản phẩm của thế giới tự nhiên, chúng ta phải bắt chước hành động theo những gì chúng ta thấy trong thế giới tự nhiên, và làm khác đi là “phi tự nhiên”. Ví dụ: “Đồng tính luyến ái dĩ nhiên là không tự nhiên.”
44. Ngụy biện “anh cũng vậy”. Đây là một trong những ngụy biện rất phổ biến. Nó dựa vào lí lẽ rằng một hành động có thể chấp nhận được bởi vì người đối nghịch đã làm. Chẳng hạn như “Anh là một người lừa dối.” “Rồi sao? Anh cũng là một tay lừa dối vậy.”
45. Lạm dụng thống kê. Thống kê thường được giới ngụy biện sử dụng tối đa, vì theo họ thống kê có thể dùng để “chứng minh” bất cứ điều gì. Người ta có thể vặn vẹo hai con số 1 và 3 điểm để sản xuất những phát biểu như “khác nhau 2 điểm”, “cao gấp 3 lần”, hay “tăng 200%”; người ta có thể dựa vào ý kiến đồng tình của 4 người trong 5 người để cho là “80% người được thăm dò”, hay thậm chí “đa số cộng đồng” đồng ý với một luận điểm nào đó. Tức là những khái quát hoá một cách vội vã, hay dựa vào một mẫu số cực kỳ thấp, thấp đến độ nó không có nghĩa lí gì. Thực ra, thống kê không chứng minh điều gì cả. Thống kê chỉ là một phương tiện hay thuật toán dùng để loại bỏ những trường hợp khả dĩ hay không khả dĩ. Vì có quá nhiều ngụy biện thống kê, nên vấn đề này sẽ được bàn tiếp trong một dịp khác.
Nhận xét
Có thể nói những loại ngụy biện trên đây có những đặc điểm chung là (a) phát biểu không dựa vào lí lẽ logic; (b) các định đề không vững để đi đến một kết luận; và (c) đưa ra giả định không đúng. Ngụy biện, do đó, nói cho cùng, là một sản phẩm của sự lười biếng suy nghĩ. Và hầu như trong chúng ta, ai cũng có ít nhất là một lần lười suy nghĩ. Do đó, nếu điểm qua những loại ngụy biện trên đây, chúng ta tự cảm nhận rằng trong quá khứ mình chắc cũng có lần phạm vào lỗi lầm của ngụy biện. Điều này có thể đúng, và không nên lấy làm ngạc nhiên, vì các nhà thông thái, và ngay cả giới có huấn luyện về logic học cũng đôi khi, vì cố ý hay vô tình, ngụy biện. Giới chính trị gia và truyền thông là những người cực kì nổi tiếng về ngụy biện.
Nhưng tại sao những ngụy biện vẫn còn có mặt trên báo chí? Theo tôi, bởi vì chúng vẫn có khách hàng. Vẫn có người, dù ít hay nhiều, tin tưởng vào ngụy biện, vì nó thuận nhĩ, trơn tru, và nhất là không thách thức. Sờ một hòn đá trơn tru đem lại cho chúng ta một cảm giác khoan khoái dễ chịu hơn là sờ một hòn đá lởm chởm, hay ngồi trên một cái ghế ghồ ghề. Người ta thích sự trơn tru, bởi vì trơn tru là dấu hiệu của sự khoan khoái, dễ chịu, là cái khoảng thời gian giải lao, không cần sự thách thức.
Có lẽ, ở một khía cạnh nào đó, điều này cũng không đến nỗi tệ, bởi vì những ngụy biện phản ánh sự thành công [hay có người nói sự phong phú] của ngôn ngữ trong việc tách rời giữa những gì thô thiển, gồ ghề với những gì hoàn thiện, mĩ miều. Nhưng sự trơn tru của các vật thể và ngôn ngữ ngày nay đem lại cho chúng ta một cảm giác giả tạo về thế giới thực của các vật thể. Những kì kẹt xe trên đường xá mới để lộ trái tim phức tạp của một thành phố. Tương tự, một sự cố của internet sẽ nhắc nhở chúng ta về tình trạng hỗn mang và phức tạp của hệ thống thông tin điện tử. Sự hỗn mang và phức tạp là thực. Trơn tru, tròn trĩnh có thể là giả tạo. Những câu văn ngụy biện có thể chỉ là những lời phát biểu lém lỉnh thay vì lịch thiệp, hàm chứa mánh khóe thay vì thân thiện. Có thể nói, ngụy biện là những lối sáo ngữ liến thoắng nhằm vào mục đích lôi cuốn người nghe/đọc, thay vì cung cấp cho họ một sự thực.
Bởi vì ngụy biện là những lí lẽ mà bề ngoài có vẻ logic, nên chúng có khả năng thuyết phục những người không chịu khó suy nghĩ, nhất là những người còn mang nặng cảm tính. Điều này giải thích tại sao nhiều người tiếp nhận một cách thụ động quá nhiều những điều quái gở về thế giới chung quanh, kể cả những niềm tin tôn giáo, những mê tín dị đoan, những triết lí quái đảng, những thông tin sai lạc, v.v.. Cái tác hại của việc tiếp nhận thụ động này là nó làm cho người ta trở nên nô lệ với cảm tính, và dễ dàng trở thành những tín đồ cuồng tín của những người “lãnh đạo” chính trị hay tôn giáo.
Để không trở thành những nô lệ, cần phải suy nghĩ nghiêm túc. Suy nghĩ nghiêm túc là một quá trình hoạt động tri thức nhằm ý niệm hóa, ứng dụng, phân tích, tổng hợp, và đánh giá những thông tin được thu thập từ quan sát, kinh nghiệm, phản ánh, lí luận, hay liên lạc, như là một niềm tin cho hành động. Cần phải dựa vào những giá trị tri thức với những đặc điểm như trong sáng, chính xác, nhất quán, có liên hệ, bằng chứng tốt, lí lẽ hợp lí, có chiều sâu, và công bằng. Tức là, trước một câu phát biểu hay một đề nghị, cần phải thẩm định lại kết cấu và nguyên tố của phát biểu hay đề nghị đó. Những kết cấu và nguyên tố này là: mục đích, vấn đề, giả định, quan niệm, bối cảnh, kết luận, ngụ ý, hậu quả, phạm vi tham khảo, và quan điểm khác.
Người Việt chúng ta thường rất tự hào về những đối thoại [mà chúng ta cho là “thông minh”] giữa Trạng Quỳnh và Chúa Trịnh ngày xưa. Nhưng nói một cách công bằng và theo tiêu chuẩn của lí luận logic, thì những trao đổi của Trạng Quỳnh hay tương tự chỉ là những ngụy biện ở trình độ thô sơ nhất. Nhưng có điều đáng buồn là những đối thoại kiểu Trạng Quỳnh, mà trong đó sự hơn thua nhau từng câu nói, bắt bẽ nhau từng chữ, vặn vẹo ý nghĩa của từng câu văn, v.v… lại đi vào sử sách, như thể để làm gương cho thế hệ sau này. Mà làm gương thật. Cho đến ngày nay, có người vẫn còn cho đó là một biểu tượng của sự thâm thúy, thông minh của dân tộc, là phản ánh sự phong phú của ngôn ngữ Việt, và đem ra ứng dụng trong tranh luận.
Theo dõi báo chí, chúng ta thấy những hình thức tấn công cá nhân (thay vì tấn công vào luận điểm), xuyên tạc ý tưởng, chụp mũ, suy luận theo cảm tính, mỉa mai, đơn giản hóa vấn đề, v.v… xuất hiện hầu như hàng ngày, có khi hàng giờ. Vì những tần số của những loại ngụy biện xuất hiện quá nhiều như thế, nó thành một sự rập khuôn. Theo thời gian, rập khuôn trở thành “truyền thống”. Hậu quả của cái truyền thống này là những ai ra ngoài cái khuôn sáo của ngụy biện đều có thể bị xem là phi chính thống, dẫn đến một lối suy nghĩ và phán xét kì quặc kiểu “anh/chị không thuộc nhóm của tôi, vậy thì anh/chị thuộc nhóm bên kia,” “anh chê ‘quốc gia’, vậy anh phải là cộng sản,” “anh khen Việt Nam, vậy anh là cộng sản,” “giọng nói anh ‘Bắc kỳ 75’, vậy anh là cộng sản,” hay “Nhà nước cho anh ra ngoài này trình diễn, chắc anh là cộng sản đi tuyên truyền”… Anh ở phía này, tôi bên kia. Nói tóm lại, đó là một lối phân định theo hai giá trị: xấu và tốt, đen và trắng, hay địch và ta một cách cứng nhắc. Cách phân định này thể hiện một sự nghèo nàn về trí tuệ, hay lười biếng suy nghĩ. Chỉ cần đặt vấn đề ngược lại một chút, hay phát triển vấn đề xa hơn một chút, ai cũng có thể thấy lối phân chia có/không này không thể đem đến một đáp số cho một vấn đề nào cả.
Trong cái sự thực phức tạp, mờ mờ ảo ảo của vấn đề, có cái đẹp riêng. Không phải cái đẹp trơn tru, tròn trĩnh, nhưng là cái đẹp khắt khe của sự thật. Tương tự, một lời phát biểu nghịch lí có cái đẹp của nó, vì nó có thể đánh thức chúng ta về một thế giới phức tạp, một thế giới không nằm gọn trong đúng/sai, tốt/xấu, bạn/thù. Có lẽ đã đến lúc chúng ta nên vượt qua chính mình bằng cách cho các tế bào trí tuệ có cơ hội làm việc.

(Bài viết trên do tác giả BTĐ sưu tầm, tuy hơi dài và lấy nhiều dẫn chứng ngoài Việt nam , nhưng, là một bài viết nghiên cứu nghiêm túc và khách quan.Hi vọng các bạn bỏ thời gian để đọc 1 lần trước khi tham gia tranh luận).Cám ơn mọi người.

20:44 Saturday,24.7.2010

Đăng bởi:  admin

Đây là cmt của Nick, admin đang trục trặc nên cmt của các bạn không hiện lên được, Soi sẽ dán lại vậy. Nick viết: "Gửi bạn Yoyo: Bạn hiểu sai ý tôi rồi. Tôi chưa bao giờ phủ nhận những đóng góp của anh Lương cho nghệ thuất cũng như cho việc anh Lương bao bọc nâng đỡ các nghệ sĩ trẻ là sai. Tôi còn so sánh anh Lương như một ông bố cơ mà. Tuy nhiên đã là người trưởng thành, chúng ta đều hiểu sự bao bọc che chở của cha mẹ chỉ nên có giới hạn, và đi quá giới hạn ấy thì lại phản tác dụng."

14:42 Saturday,24.7.2010

Đăng bởi:  admin

Yoyo ơi, Soi rất vui nếu có bài của bạn viết ở một góc nhìn khác trong chuyện curator - nghệ sĩ. Bạn cứ viết và gửi cho Soi nhé, như thế sẽ giúp người đọc có được thông tin công bằng và rộng rãi hơn. Bạn nói Soi chỉ xoáy vào chuyện này nọ, chia rẽ là sai rồi: Soi không làm công việc đó. Đó không phải là việc của Soi. Việc xoáy vào đâu, móc vào đâu là từng bài viết (của bạn viết gửi đến). Soi luôn có sẵn chỗ để những tiếng nói khác nhau đứng bình đẳng cạnh nhau. Bạn yên tâm, BBT không có thói quen trù úm đâu. Nếu tiện bạn cứ gửi bài nhé. Thân mến.

14:39 Saturday,24.7.2010

Đăng bởi:  admin

Bạn Yoyo đã cmt mà cũng không hiện lên được. Soi xin dán lại để các bạn theo dõi. Yoyo, lần sau nếu dán cmt mà không thấy hiện lên, bạn chịu khó gửi lại cho soihouse để mọi người post lên nhé. YOYO viết: "Công bằng mà nói, cuộc tọa đàm Tầm Tã kéo dài 3 tiếng với rất nhiều câu hỏi là rất bổ ích cho các nghệ sĩ trẻ và sinh viên mỹ thuật. Điều lạ là Soi lại không nhắc đến những phần tích cực, có tính chuyên môn, hoặc mới lạ của triển lãm rất thú vị này. Mà lại tích cực soi vào khu vực quan hệ giữa nghệ sĩ! Qua các bài của Nick và thái độ của Soi làm tôi thấy chị Hoa Nguyen có lý về việc sự chia rẽ nghệ sĩ và curator, hơn thế như đang có 1 chiến dịch chia rẽ công phu. Giới trẻ mong có được nhiều curator giỏi, sao không thấy các nhân vật tài ba ra tay đóng góp. Còn tôi có quyền quyết định cộng tác với ai. Với tôi và các bạn tôi, sinh viên và nghệ sĩ trẻ quen biết, thì anh Trần Lương là người chân tình luôn chia sẻ thẳng thắn kinh nghiệm nghề nghiệp, theo tôi biết thì trong triển lãm vừa mới đây do anh tổ chức ở châu Âu có những nghệ sĩ như Trương Tân, Phạm Ngọc Dương, Quang Huy và rất nhiều người khác… Cũng rất nhiều nghệ sĩ trưởng thành và trẻ đã triển lãm và tham dự các sự kiện nghệ thuật trong nước và quốc tế qua sự tổ chức hay giới thiệu bởi anh từ nhiều năm năm nay. Rồi cả những cố gắng tìm các nguồn tài trợ cho nghệ sĩ… Nghệ thuật và nghệ sĩ sẽ lớn mạnh được và học hỏi chuyên môn ra sao với những nhát dao ngang hông như thế này. Thật bất công! Người làm thì ít người chọc ngoáy thì nhiều. Sự đố kị và cay cú đã lên đến cao độ. Tôi vừa học được câu chuyện mạt pháp thì được chứng kiến mạt pháp ngay!
Anh Trần Lương: anh đã trải qua nhiều phúc tạp khi thực hành nghệ thuật, mong anh tiếp tục làm việc không mệt mỏi để bọn em còn học hỏi!"

8:47 Saturday,24.7.2010

Đăng bởi:  duong

À , chào anh Dương, tôi là Hồng Dương, hơi khác anh một chút, anh là Ngọc Dương nhỉ. Chúng ta một người chỉ màu sắc còn một người chỉ bộ phận, cũng thú vị phết---đùa thôi. Có lẽ chúng ta cũng không nên bàn luận thêm làm gì, ai cũng đã từng cần một bàn tay bao bọc, chở che cả , từ từ rồi cũng sẽ lớn thôi... Đừng làm các nghệ sỹ tủi thân quá, họ sẽ rất buồn và không tập trung sáng tác cho chúng ta xem đâu. Và bài của NICK hết sức thẳng thắn đấy chứ Toàn... Mình thấy nó ít mùi vị vụ lợi hơn cái bài gì gì " làm mưa làm gió" của bạn nhiều...

1:00 Saturday,24.7.2010

Đăng bởi:  admin

Bạn Toàn ơi, theo Soi biết thì Nick với Nick Nick Nick là hai người khác nhau (căn cứ vào email gửi cho Soi - hay là Soi ngớ ngẩn quá chăng?). Mà nếu là chân gỗ của nhau thì ai lại ký tên giống nhau làm gì cho người ta nghi nhỉ? À, cảm ơn bạn động viên Soi, nhưng Soi làm mãi rồi cũng sẽ đuối nếu không có mọi người cùng giúp một tay. Thí dụ Đức Minh trong bài ngày xưa có đề nghị Soi nhờ B. Nguyễn, N.Mạnh Hùng, Vũ Đức Toàn viết bài cho. Vậy nhân đây xin bài của bạn luôn có được không? Về bất kỳ cái gì quanh mỹ thuật cũng được ạ: giới thiệu tác giả mà bạn thích, bình luận tranh mà bạn thấy đẹp/xấu... Càng nhiều tiếng nói thì Soi sẽ càng sống lâu hơn thôi. Cảm ơn bạn Toàn trước nhé.

0:33 Saturday,24.7.2010

Đăng bởi:  Vũ Đức Toàn

càng ngày vào Soi càng thấy hoa hết cả mắt ù hết cả tai, nhưng hầu như ngày nào cũng muốn đảo qua ít nhất 1 lần. Chứng tỏ Soi có sức "hấp dẫn" ghê gớm đó chứ. Hoan hô nỗ lực của Soi trong thơi gian qua.
Noi theo gương anh Duongzoi, thấy có ngươì giống tên mình lại giống cả đệm mà lại còn rất am hiểu tường tận Nhà Sàn, nên tôi có vài lờì góp thêm cho thảo luận.
Hôm nay mơí thấy xuất hiện bạn Nick mà sao đọc bài của bạn thấy quen ơi là quen. Bài của bạn tôi thấy được nhất là nói rất thẳng mà không sợ mất lòng ai, đó là 1 sự dũng cảm ít thấy trong vô số chúng ta. Đó có thể cũng là chính kiến và quan điểm rất cá nhân của bạn, ok. Nhưng có gì khó cho bạn hay sao? khi ở buổi tọa đàm bạn không lên tiếng dù chỉ 1 điều gì đó trong vô số điều bạn đang bức xúc. Bạn nhớ không gian tọa đàm ở Nhà Sàn ư? Thí dụ, nếu cứ bê nguyên anh Trần Lương cùng 4 nghệ sĩ của chúng ta về nhà sàn thì chắc bạn sẽ không còn ngại ngùng hay vướng mắc gì nữa để có thể thoải mái vấn đáp vớí họ à?
còn cá nhấn mình đánh giá buổi tọa đàm vừa rồi cũng không được hấp dẫn như mình mong đợi. Không hấp dẫn cũng bởi nhiều lý do, nhưng có khi cũng 1 lý do là vì thiếu những ý kiến trái chiều kiểu như bạn xuất hiện ở đó. Nếu thế có phải toạ đàm đã nảy hết cả lửa lên không? Minh cũng thực sự trông đợi nhiều hơn sự cởi mở và chủ động từ phía các nghệ sĩ trong viêc thảo luận.
ah còn điều nữa mình thắc mắc: vậy giữa Nick với Nick Nick Nick thì ai là trò cứng của ai? ai là đàn em của ai? ai là chân gỗ của ai?
nếu khó trả lờì quá thì vẫn có thể bỏ qua nhé bạn.
Mong được đọc những bài viết thẳng thắn của bạn.

thân ái!

23:38 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  admin

Bạn Duong Zoi có cmt sau, không hiểu sao không hiện ra được. Soi xin dán lại vậy: "Thấy trên mạng có nhiều nick tên là duong quá, thôi thì mình cũng có người giống tên. Nhưng quan điểm khác nhau tí nè:
Chẳng đến xem art talk của Gallery, nhưng nghe bàn luận thấy hay quá. Trang SOI ít nhiều giờ này cũng mang đến một không khí cởi mở và thẳng thắn cho nghệ sỹ, quả là rất đáng quý trong bối cảnh người nghệ sỹ Việt hay có thói quen tụ bạ nơi công cộng phát biểu tự phát và thiếu công khai.
Bài của NICK khá dân chủ và thẳng thắn. Không biết bạn có trong giới không nhưng bạn nắm bắt thông tin rất sâu, viết cởi mở và khách quan. Rất thích cách nhìn của bạn.
Anh Lương là người có công lớn trong việc đóng góp vào sự phát triển của nghệ thuật đương đại Việt Nam, tuy nhiên ai cũng có những gót chân Achilles. Việc nhìn nhận khách quan và đánh giá mang tính xây dựng, cởi mở chỉ làm mọi người gần nhau hơn. Hy vọng nghệ thuật đích thực của Việt Nam sẽ hưởng lợi từ những ý kiến chân thành thế này."

22:16 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  duong

đồng chí này nói về việc độc quyền của tổng đại lý thu mua và đóng chai xuất khẩu nghệ thuật đương đại VN của Trần Lương nhưng lại lấy toàn ví dụ là những người đã ít nhiều được bàn Tay anh Lương bế ẵm, trong đó có người bây giờ vẫn được NS Trần Lương bế ẵm và chăm sóc. Nhưng đúng là cũng có một số ít nghệ sĩ ở Hà Nội làm việc khá tốt mà hoàn toàn không có dính líu gì đến NS Trần Lương .

21:37 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  Đức Minh

@Đức Toàn: Tất nhiên tất cả nghệ sĩ đều quen nhau và từng làm việc với anh Lương. Anh Lương là người sáng lập ra Nhasan, và ai là nghệ sĩ thì đều hoạt động ở đất. Nhưng những người tôi biết và nhắc tên bên dưới là những cá nhân độc lập. Không có anh Trần Lương thì họ vẫn tự thân hoạt động sáng tác. Họ nói chuyện lưu loát, sáng sủa, tư duy mạnh lạc, quan điểm rõ ràng... Những nghệ sĩ khác không có Trần Lương thì chẳng biết làm gì... Đến nói về tác phẩm của chính mình với cả khán giả ta lẫn tây mà còn cần anh Lương đứng ra nói giúp (hay không được anh Lương cho nói??!!) thì làm sao mà độc lập được đây?

19:27 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  Đức Toàn

Bạn ơi, 3 người bạn nhắc tên thì Nguyễn Phương Linh là học trò cưng của anh Lương, bạn Phạm Ngọc Dương là đàn em thân cận của anh Lương, luôn túc trực ở Nhà sàn. Tuấn mami cũng hoạt động cùng anh Lương mãi. Bạn có vẻ không phải là người trong giới rồi. Bạn lấy thêm ví dụ khác nữa đi.

18:02 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  chung nguyen

Nên đổi tên đầu bài viết là "Dưới bóng của sự toàn trị" thì có vẻ hợp với nội dung hơn, hợp với cả ý nghĩa chính trị của cuộc triển lãm này.

15:32 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  Đức Minh

Cách làm việc của anh Trần Lương từ xưa đến nay luôn không thay đổi, luôn chọn tác phẩm đề tài xã hội, chính trị... Cách làm việc này có vẻ rất hợp với thời kì đầu của mỹ thuật Việt Nam, nên anh đã kêu gọi được nhiều nghệ sĩ tham gia, tạo nên phong trào, rất đáng quý cho việc phát triển chung...
Nhưng cũng đã hơn 15 năm rồi, anh Trần Lương không thể là người tổ chức duy nhất, cách anh giám tuyển và chọn tác phẩm mang nặng đề tài xã hội cũng không phải cách duy nhất...
Tôi thấy nghệ sĩ Việt Nam cũng quả thực là kém, nếu không có anh Trần Lương thì họ cũng chẳng biết làm gì, chẳng biết tự thân hoạt động, cũng chả biết liên hệ với các tổ chức tài trợ hay curator quốc tế... Họ luôn chỉ là "học trò", "đàn em", "chân gỗ" cho anh Trần Lương mà thôi.
Tuy vậy tôi cũng để ý thấy bây giờ có một số nghệ sĩ làm việc hay lắm, độc lập sáng tác, mà họ còn thành công hơn mấy lần những nghệ sĩ học trò của Trần Lương. Như Phạm Ngọc Dương, Nguyễn Anh Tuấn Mami, Nguyễn Phương Linh... hay trước đó là anh Trương Tân, anh Minh Thành... Tôi thấy những nghệ sĩ độc lập và thực sự làm việc như vậy mới là đáng nể.

14:08 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  nick

Thành thật xin lỗi bạn Nam nhé. Lỗi này là do mình ghi ẩu, không phải tại Soi. Xin lỗi Soi luôn nhé.

13:15 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  admin

Nguyễn Trần Nam ơi, Soi sửa lại rồi, xin lỗi bạn vô cùng. Dù thế nào cũng là lỗi to nhất của Soi: biên tập ẩu!

13:07 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  nam

có vẻ bạn Nick không coi trọng tên riêng lắm nhỉ??? Tên mình là Nguyễn Trần Nam chứ không phải là Trần Hoài Nam... Bạn Nick nên kiểm tra một vài lần trước khi gửi bài nhé (trừ khi đây là sự cố tình của bạn để mọi người thấy rằng tên họ không quan trọng gì trên mạng..) và Soi cũng nên kiểm tra nhé.. Thanks

12:32 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  lucy

Rất thích bài viết của bạn Nick. Hy vọng sẽ còn được đọc nhiều bài viết khác của bạn.

10:14 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  Claire Nguyễn

Quá yêu những gì bạn Nick viết. Hôm ấy mình cũng có đi, nhưng ngồi một lúc thấy không khí tù túng và căng cứng quá nên về trước, mà vẫn cứ không hiểu sao lại cảm thấy chán thế. Hôm nay đọc bài của bạn mới hiểu.

9:57 Friday,23.7.2010

Đăng bởi:  Nick Nick Nick

Hey, mình cũnng có phần nghĩ như bạn, thấy art talk gì mà toàn nghe curator kể tôi từng thế này, tôi như thế kia. Nản thật!

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả