Văn & Chữ

Đại Ngọc và mệnh Mộc: sống như cây và chết cũng như cây

Theo triết học Trung Hoa, ngũ hành là năm nguyên tố cơ bản tạo nên vạn vật trong vũ trụ: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Thuyết ngũ hành diễn giải mối quan hệ và sự phát triển của con người, trời đất, cỏ cây, sự vật,… dựa trên hai nguyên lý chính là tương sinh, […]

Ý kiến - Thảo luận

11:31 Friday,27.7.2018

Đăng bởi:  Anh Nguyễn

@Bích Ngân: đây là bản tiếng Anh:
"but a growing awareness that all the girls’ verses contained images of grief and loss was by now so much affecting him that he felt quite unable to go on. ‘Enough is enough!’ he thought. ‘What can it be that makes these innocent young creatures all produce language that is so tragic and inauspicious? It is almost as if they were all destined to be unfortunate and short-lived and were unconsciously foretelling their destiny.’

Từ "all" được nhấn mạnh 3 lần cho thấy nỗi lo lắng của Giả Chính là ứng vào tất cả những cô gái trong buổi đố đèn. Còn bài này viết về Đại Ngọc nên mình chỉ nói đến Đại Ngọc thôi bạn ạ.

0:34 Friday,27.7.2018

Đăng bởi:  Bích Ngân

Em không biết có phải là em đọc sai hay không, nhưng em đọc bản tiếng anh thấy sau khi đọc bài thơ đố đèn của Bảo Thoa, Giả Chính mới lo lắng cho người làm bài thơ không được hưởng phúc về sau ?

14:46 Sunday,28.1.2018

Đăng bởi:  rieng&chung

Đọc bài của bạn Anh Nguyễn viết về Hồng Lâu Mộng như phảng phất chút men say, mù tịt về Hồng học vẫn thấy say say như thường.
Sực nhớ hè 19 năm trước tham quan Đại Quan Viên ở Bắc Kinh. Ấn tượng với cây chuối xanh nõn cao chỉ cao hơn đầu người, trồng ngay giữa sân (sân nào thì quên rồi), thắc mắc liệu nó sống nổi qua mùa đông để chào thế kỉ 21 không. 
Đại Quan Viên Bắc Kinh được xây vào thời gian 1984 để làm phim Hồng Lâu Mộng, nhưng kiến trúc làm rất đàng hoàng, không "rởm rít" như các trường quay lớn sau này.  Từ kết cấu gỗ đến nước sơn, gạch ngói, hoa văn trang trí và đồ đạc nội thất v.v... đều rất "nghiêm chỉnh". Như một bản sao kiến trúc cổ đích thực.
Diện tích Đại Quan Viên hơn 120,000 mét vuông, rộng gấp đôi Phủ Hòa Thân. Đủ thấy chính quyền TQ rất coi trọng Đại Quan Viên. Nhưng một phần vì hồi đấy chưa có các tỉ phú bất động sản nên dành ra miếng đất rộng thế không ai bị "xót". Tất nhiên, Đại Quan Viên (xây mới) chỉ có khoảng 8,000 mét vuông nhà cửa (còn lại là đường lối sân vườn cây xanh mặt nước). Phủ Hòa Thân lại có đến gần 30,000 mét vuông đình tạ lầu đài, tỉ lệ chiếm đất gần 50%.
Dạo chơi trong 2 cái "viên" và "phủ" đấy, cũng thấy được khác biệt, một bên là những câu chuyện tình, một bên hẳn là những câu chuyện tiền (và quyền lực).

13:47 Friday,12.1.2018

Đăng bởi:  NGUYỄN TRANG

Cảm ơn chị Anh Nguyễn vì các bài viết lý thú
Em hóng bài về Phượng Ớt và mệnh Hỏa lắm ạ.

22:41 Sunday,7.1.2018

Đăng bởi:  Anh Nguyễn

@Nguyễn Anh Thư: đây là 2 bản dịch bài thơ của Đại Ngọc tặng bạn, hy vọng vấn đề này sẽ được khép lại từ đây. Câu đố của Đại Ngọc là thơ bát cú vì thế mỗi bản dịch cũng có tám câu.  Đại Ngọc là người tài hoa nhất nên câu đố của nàng cũng dài và nhiều chất thơ nhất so với các chị em (đa phần làm thơ tứ tuyệt)

Bản của H. Bencraft Joly
After the audience, his two sleeves who brings with fumes replete?
Both by the lute and in the quilt, it lacks luck to abide!
The dawn it marks; reports from cock and man renders effete!
At midnight, maids no trouble have a new one to provide!
The head, it glows during the day, as well as in the night!
Its heart, it burns from day to day and ‘gain from year to year!
Time swiftly flies and mete it is that we should hold it dear!
Changes might come, but it defies wind, rain, days dark or bright!

Bản của David Hawkes
At court levee my smoke is in your sleeve:
Music and beds to other sorts I leave.
With me, at dawn you need no watchman's cry,
At night no maid to bring a fresh supply.
My head burns through the night and through the day,
And year by year my heart consumes away.
The precious moments I would have you spare:
But come fair, foul, or fine, I do not care.

Bản dịch thứ hai mà bạn gửi lên cũng có bài thơ của Đại Ngọc (chép bên dưới) Bản dịch thứ nhất tôi chưa mở ra xem nhưng chắc cũng có. Có lẽ bạn đọc chưa kỹ vậy thôi, chứ tình trạng tam sao thất bản là không có đâu ạ.

In the morning it is finished
Who takes away two sleeves of smoke?
By the side of the lute and in the bedding.
The two are without any affinity.
For calculating the dawn there is no need.
For annoucement by cock or man.
For the five-nights watch there is not the trouble of adding a female attendant.
With a scorched head mornings turn to evenings.
With a fried heart the days are again years.
Time flies and ought to be used sparingly.
Wind and rain, shadow and brightness, it bears all the changes.
(cá nhân tôi thì thấy bản dịch này thực sự không hay cho lắm, nhưng sát nghĩa.)
Còn đây là phiên âm tiếng Hán Việt:

Trào bãi thuỳ huề lưỡng tụ yên?
Cầm biên khâm lý lưỡng vô duyên
Hiểu trù bất dụng kê nhân báo,
Ngũ dạ vô phiền thị nữ thiêm.
Tiêu thủ triêu triêu hoàn mộ mộ,
Tiễn tâm nhật nhật phúc niên niên.
Quang âm nhẫm nhiễm tu đang tích,
Vũ phong âm tình nhậm biện thiên.

16:09 Sunday,7.1.2018

Đăng bởi:  Nguyễn Anh Thư

Cám ơn Anh Nguyễn. Đúng là cả hai nguồn tiếng Anh mà tôi tìm thấy đều cùng dịch bài thơ của Bảo Thoa giống như bạn đã cung cấp.  Tuy nhiên cả hai nguồn này đều không nêu câu đố của Đại Ngọc.
Như vậy có thể nói HLM  bản tiếng Trung cũng đã bị tình trạng "tam sao thất bản" ...
Một lần nữa xin được cám ơn những thông tin và cách nhìn nhận rất thú vị của bạn.

20:52 Saturday,6.1.2018

Đăng bởi:  Anh Nguyễn

@bạn Anh Thư: câu tiếng Anh bạn quote là bài thơ của Bảo Thoa đấy.  Thế theo bạn thì nó là câu nào trong bài thơ "Áo chầu đầy khói"? Tôi đã định để phần giải thích này cho bài khác nhưng thôi quote luôn ra đây để bạn đọc nhé.
Ở bài trước, có độc giả thắc mắc vì sao bài thơ “Áo chầu đầy khói…” bản tiếng Việt gán cho Bảo Thoa mà tôi lại nói là của Đại Ngọc. Tôi phải khẳng định lại một lần nữa rằng, bản dịch tiếng Việt không đúng. Chúng ta thử nghĩ mà xem, hội thi đố đèn đã có những bài thơ của Giả Hoàn, Nguyên Xuân, Nghênh Xuân, Thám Xuân, Tích Xuân, Bảo Thoa, Giả Chính, Giả Mẫu. Vậy mà lại thiếu hai nhân vật quan trọng nhất là Đại Ngọc và Bảo Ngọc ư? Khi đối chiếu lại với nguyên tác và hai bản dịch tiếng Anh khác nhau (của H. Bencraft Joly và David Hawkes,) tôi nhận thấy bản tiếng Việt đã mắc sai lầm nghiêm trọng: thiếu hai câu đố của Bảo Ngọc, Bảo Thoa và biến câu đố của Đại Ngọc thành của Bảo Thoa. (???)
Không những thế, mỗi câu đố lại nói lên tính cách và số phận của người ra đề, như câu đố của Giả Hoàn (đầu con thú - Anh Cả có tám sừng, anh Hai hai sừng, anh Cả ngồi chồm chỗm trên giường) vừa không thông, vừa thô lỗ, cục súc như con người y. Câu đố của Giả Chính (cái nghiên mình vuông vắn, chất cứng rắn) cũng nói lên sự chỉn chu, mực thước đến mức cứng nhắc của ông. Những câu đố ảm đạm của tứ Xuân cũng ẩn ý về số phận long đong, bất hạnh mà họ phải gánh chịu. Vì thế việc nhầm lẫn các câu đố là một thiếu sót lớn. Xin được nhắc lại:
-Câu đố “Áo chầu đầy khói…” là của Đại Ngọc. Những hình ảnh tàn tro, héo úa, tang thương trong bài thơ này vừa ẩn dụ cho kết cục não nề của mối tình Đại Ngọc - Bảo Ngọc, vừa ám chỉ số mệnh ngắn ngủi của Đại Ngọc. Vật được nhắc đến trong câu đố là cái đèn canh hương, một thứ đồng hồ sơ khai đánh dấu thời gian bằng cách đốt hương trầm. Hương thơm đấy nhưng mau tàn lụi, đã đốt là cháy hết không để lại gì. Cuộc đời vắn số của Đại Ngọc cũng ngắn dần đi như những đốt hương tàn.
-Câu đố thứ hai của Bảo Thoa có thể dịch nôm na như sau: “Ta có mắt nhưng không thể nhìn, bên trong ta trống rỗng. Khi hoa sen nở thì ta ở bên người, khi lá thu rơi thì ta cũng bỏ đi. Ân ái lứa đôi mặn nồng không thể kéo dài đến mùa đông.” Câu đố này không chỉ ẩn dụ cho tính cách bàng quan, cô độc của Bảo Thoa mà còn báo trước cảnh chăn đơn gối chiếc, xa lìa phu quân của nàng. Vật được nhắc đến trong câu đố là “trúc phu nhân” (bà vợ trúc) - một thứ gối ôm làm bằng tre dùng khi ngủ mùa hè cho mát. Đến mùa đông người ta cất nó đi không dùng tới nữa. Giống như “trúc phu nhân,” Bảo Thoa đem đến sự lạnh lẽo, trống trải thay vì cảm giác ấm áp của một hiền thê thực thụ. Vai trò của nàng chỉ có thời vụ, tư cách người vợ của nàng cũng hữu danh vô thực.
-Câu đố thứ ba của Bảo Ngọc như sau: “Ngươi nhìn về phía bắc thì ta nhìn về hướng nam. Ngươi buồn ta buồn, ngươi vui ta cũng vui theo.” Câu đố này thể hiện tính cách nhạy cảm, dễ lây lan cảm xúc của Bảo Ngọc. Trong suốt Hồng Lâu Mộng, Bảo Ngọc thường xuyên để ý đến những trạng thái hỉ nộ ái ố của những người đẹp xung quanh mình. Dường như chàng có một thứ “ăng ten" đặc biệt với tâm tình nhi nữ. Chàng vui niềm vui của họ, buồn nỗi buồn của họ, sẵn sàng xả thân để đem đến hạnh phúc cho họ. Có điều người trong gương luôn bị cách trở với người bên ngoài, Bảo Ngọc cũng vậy, chàng chỉ có thể quan sát những cô gái đó từ xa, vĩnh viễn không thể gắn bó với một ai thật sự. Khi câu chuyện kết thúc, Bảo Ngọc nhận ra thất tình lục dục chỉ là phù du, rũ áo trở về chốn Đại Hoang. Hòn đá sau khi đi một vòng luân hồi lại quay trở lại làm hòn đá.

10:17 Friday,5.1.2018

Đăng bởi:  Nguyễn Anh Thư

Thêm một nguồn đáng tin cậy khác là bản dịch của  B.S. Bonsall được lưu trữ  và scanned tại thư viện Đại học Hồng Kông:
https://lib.hku.hk/bonsall/hongloumeng/22.pdf
Và câu kết trong bài thơ trong bản dịch của ông này lại càng đúng với kết cục của Bảo Ngọc và Bảo Thoa:
The kindly affectionated husband and wife could not reach the winter

9:57 Friday,5.1.2018

Đăng bởi:  Nguyễn Anh Thư

Xin hỏi bạn dùng nguồn tiếng Anh nào vậy? Do tôi không đọc được chữ Hán nên có tìm thử :
"This is, however, anonymous; whose work is it?" Chia Cheng went on to ask, and dowager lady Chia interposed: "This, I fancy, must have been composed by Pao-yü," and Chia Cheng then said not a word, but continued reading the following conundrum, which was that devised by Pao-ch'ai, on some article or other:
  Eyes though it has; eyeballs it has none, and empty 'tis inside!  The lotus flowers out of the water peep, and they with gladness meet,  But when dryandra leaves begin to drop, they then part and divide,  For a fond pair they are, but, united, winter they cannot greet.http://www.gutenberg.org/cache/epub/9603/pg9603-images.html
 
 
 

22:05 Wednesday,3.1.2018

Đăng bởi:  Anh Nguyen

@Nguyen Anh Thu: bài thơ đó là của Đại Ngọc, còn bài thơ của Bảo Thoa mình có nói trong bài mới đấy. Bản tiếng Việt dịch sai và thiếu (sai là nhầm bài thơ của  Đại Ngọc sang Bảo Thoa, và thiếu bài thơ của Bảo Thoa.) Bạn có thể đọc nguyên tác hoặc bản dịch tiếng Anh để kiểm tra lại.

12:00 Wednesday,3.1.2018

Đăng bởi:  Nguyễn Anh Thư

Bài viết hay quá. Cảm ơn Anh Nguyễn rất nhiều.
Xin lưu ý là bài thơ

Áo chầu đầy khói để ai mang?
Đàn đấy, chăn đây, luống bẽ bàng
Chú lính sớm không cần đếm thẻ
Chị hầu đêm cũng biếng thêm hương
Vùi đầu trải biết bao hôm sớm
Đốt ruột không nài mấy tuyết sương
Thấm thoát bóng xuân đà đáng tiếc
Kể gì thay đổi cuộc tang thương

là của Bảo Thoa chứ không phải Đại Ngọc. Bài này ám chỉ sau này Bảo Thoa phải chịu  cảnh đồng sàng dị mộng và sớm sống đời cô phụ khi Bảo Ngọc đi tu.

21:54 Sunday,10.12.2017

Đăng bởi:  Frederic Cacao

Ah, mấy hôm nay quên không canh Soi, ai dè có bài mới, mà lại là bài về Đại Ngọc mới thích. Chi tiết về sự liên quan của Đại Ngọc với Thủy hay quá. Cảm ơn bạn Anh Nguyễn.

16:55 Thursday,7.12.2017

Đăng bởi:  Xuân Duy

Hay quá tác giả Anh Nguyễn ơi! Mình hay vào trang Soi chỉ để trông chờ những bài viết về Hồng lâu mộng của bạn. Mong bạn cho ra nhiều bài hơn nữa để mình có thể hiểu sâu hơn về tác phẩm. Cảm ơn bạn Anh Nguyễn rất nhiều.

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả