Trần Thế Vĩnh: vẽ để tìm chính mình trong đó

Đi và Ở

Tin tức

Nghệ sĩ

Soi học

Bài mới đăng

Bàn luận

Nhân phim đam mỹ bị cấm, nghĩ về tình tri kỷ

Chỉ anh hùng mới có tri kỷ, không có tình bạn giữa kẻ cướp.

Nghệ sĩ Việt Nam

Trần Thế Vĩnh: vẽ để tìm chính mình trong đó 17. 09. 16 - 8:36 pm

Lý Đợi

Triển lãm: “Bắt đầu từ đâu?”
Họa sĩ: Trần Thế Vĩnh
Thời gian: Khai mạc lúc 18h ngày 19. 9. 2016
Địa điểm: À Gallery, 46 Nguyễn Thị Minh Khai , quận 1, TP.HCM

Trần Thế Vĩnh dành nhiều công phu cho chân dung tự họa, theo nhiều kiểu khác nhau, nếu tính luôn kiểu ký họa – phác họa, đến nay chắc khoảng vài trăm bức. Cho nên, không có gì ngạc nhiên khi triển lãm cá nhân “Bắt đầu từ đâu?” lần này cũng là một chân dung “tự họa” như vậy.

“Qua năm tháng, sự trải nghiệm cũng lớn dần lên, quan niệm về đời và nghệ thuật cũng theo đó thay đổi. Khi những va đập của cuộc sống còn chưa đủ nhiều thì đôi lúc cái nhìn về bản ngã cũng non nớt, đôi lúc hồn nhiên, rồi khi những va đập nhiều hơn, lớn hơn thì cái nhìn đó có khi lại cực đoan, mà có khi cũng nhiều suy tư, trăn trở… Bút pháp cũng thế, có khi nhẹ nhàng, hiền hòa, cũng có khi mạnh mẽ, dứt khoát. Đây có thể là những biến động trong tâm trạng, mà cuộc hành trình còn tiếp tục để tìm kiếm một sự ổn định chân thực và dài lâu”, Trần Thế Vĩnh cho biết.

Yêu thích việc vẽ từ lúc còn rất bé, khoảng 3-4 tuổi đã biết cầm bút, cầm phấn sáp nguệch ngoạc khắp nơi, Trần Thế Vĩnh cho biết từ nhỏ đã thích nhìn ngắm những gì người khác vẽ, học hỏi theo đó, nên hầu như ngày nào cũng tập vẽ và vẽ. “Thực sự hội họa đối với tôi là đam mê cháy bỏng, là khát khao thực sự, nên ngày ngày cố gắng vẽ để đi tìm chính mình trong đó”.

Họa sĩ Trần Thế Vĩnh

Chân dung tự họa trong “Bắt đầu từ đâu?” không hoàn toàn có tính chất tô vẽ và tô hồng bản thân, mà là tự vấn, tự mỉa mai, tự châm biếm mình. Nó vừa ẩn dụ, vừa trực tiếp phê phán, với hy vọng phác họa một nội tâm đang có nhiều dằn vặt.

“Bắt đầu từ đâu?” vừa là câu hỏi của người đi tìm đường, nhưng cũng vừa là câu trả lời cho lý do “Vì sao tôi vẽ?”. Trần Thế Vĩnh cho rằng anh không quan tâm đến các cặp nhị nguyên như xấu-đẹp, hay-dở, cao-thấp, hơn-thua, mới-cũ…, mà chỉ tìm “sự duy nhất”. Sự tìm kiếm này có thể thành công, hoặc không, nhưng đó là con đường duy nhất.

“Tôi thường vẽ những con vật, như là sợi dây liên kết tôi với chúng ta trong cuộc sống này. Mối liên hệ giữa con người và động vật, giữa con và người, hết sức chặt chẽ, đôi lúc là sự hoán đổi cho nhau trong sự hiện hữu, nó nhị nguyên mà duy nhất. Đôi khi tôi muốn bóc tách, mổ xẻ nó ra để phân biệt, để thấy bản chất của sự ràng buộc, nhưng thật khó để làm được, bởi con và người cứ quấn lấy nhau, trộn lẫn nhau và mải miết vùi sâu trong cuộc sống hỗn mang, đa dạng, biến chuyển không ngừng”. Tại “Bắt đầu từ đâu?”, nếu để ý sẽ thấy Trần Thế Vĩnh bày ra 11/12 con giáp, chỉ thiếu con rồng (thìn).

Theo tín lý Đông phương về 12 con giáp, rồng tuy không có thật nhưng vẫn luôn hiện diện và giữ vị thế cao trong đời sống. Trần Thế Vĩnh có thời gian dài học hành, gắn bó với Huế, nơi những biểu tượng của kinh kỳ vừa là hấp lực, vừa là đè nén lên một chủ thể đang muốn bung phá để sáng tạo. Có thể cố ý, hoặc vô thức, nhưng sự vắng bóng của rồng – một biểu tượng tâm linh và quyền lực – trong “Bắt đầu từ đâu?” là một chọn lựa, dù khó khăn nhưng khá quyết liệt.

Dường như Trần Thế Vĩnh chỉ muốn vẽ những thứ cận nhân tình, đời thực, nên chính bản thân cũng bị bóc trần, mâu thuẫn ở nhiều khía cạnh. Đó có thể là một quyến rũ chết người, một bản năng nhục dục, một thuần dưỡng ích kỉ, một kỹ năng vô thức, một cái chết ơ hờ, một mơ mộng viển vông… Nhưng tất cả đều gắn kết với đời sống trần tục này, nên những biểu tượng thanh cao và quyền thế như rồng lại vắng bóng. Trong cõi ta bà nhiều vô cảm và thực dụng như hiện nay, nơi nhiều người chẳng còn thời giờ để tự vấn xem mình là ai, từ đâu đến, đến đây làm gì, thì liệu một biểu tượng như rồng có còn cần và có còn đất sống?

Trong ngồn ngộn ý tưởng và triết lý đó, mà không phải lúc nào cũng chín muồi, hành trình tìm kiếm chính mình của Trần Thế Vĩnh có cả sự quyết liệt, tự tin, có cả sự loay hoay, ảo tưởng. Đôi khi còn bị diễn ý, nói nôm na là “vẽ như viết văn”, nơi người xem có thể đọc được nguyên câu chuyện trên bề mặt tranh. Nhưng có hề chi, khi mà Trần Thế Vĩnh đã xác định đây sẽ là cuộc tìm kiếm để đi đến “sự ổn định chân thực và dài lâu” hơn.