Chính trị

Vì sao thẩm phán tại một bang lại chặn được lệnh của Tổng thống trên toàn quốc? 06. 02. 17 - 8:51 am

Sáng Ánh

 

Hí họa của Nate Beeler. Tổng thống Trump nói với thần Công lý: “Sao tôi PHẢI tông trọng bà hả? Ý tôi là nhan sắc bà chỉ 6 đến 7 điểm là cùng.”

Luật pháp tại Hoa Kỳ rất phức tạp, vì sự độc lập tương đối của của 50 bang, và vô khối quận huyện, thành phố, thị xã v.v.

Thí dụ Hoa Kỳ có các cơ quan an ninh Liên bang (như FBI, ATF, DEA, ICE…), các cơ quan an ninh bang (như Tuần cảnh Xa lộ, thí dụ California Highway Patrol, CHP), các cơ quan an ninh “quận” (county, gọi là Sheriff) và khoảng 19.000 cơ quan an ninh thành phố, thị xã (thí dụ NYPD là cảnh sát của thành phố New York). Sheriff quận thì do cử tri bầu lên, trong khi trưởng cảnh sát thành phố do thị trưởng, ủy ban nhân dân bổ nhiệm.

Các nhà tù, trại giam… cũng phân chia theo hệ thống này, có nhà tù quận, nhà tù liên bang…

Vì thế, có những mâu thuẫn về quyền lợi và trách nhiệm giữa các cơ quan này. Thí dụ, công an quận Orange ở Nam California, khi thả các tội phạm nhỏ thuộc thành phần vô gia cư thường hay mang họ đến thành phố Los Angeles, khu vực “Skid Row”, là nơi thành phần này hay tập trung và là “kinh đô vô gia cư”, để cho họ ở đó và khỏi “bẩn” quận Orange. Hay nhà tù ở Jean, là nhà tù của bang Nevada (trên đường đi Las Vegas từ Los Angeles), khi thả các tội phạm mãn án, lại tặng họ vé đi Los Angeles chứ không tặng họ vé đi Las Vegas. Các bạn cứ sang bang California mà làm lại cuộc đời lương thiện, còn bang Nevada chúng tôi có đủ người lương thiện rồi.

Thẩm phán James Robart, người đã tạm đình sắc lệnh (executive order) của tổng thống Mỹ cấm công dân 7 nước với đa số Hồi giáo được vào Hoa Kỳ là một thẩm phán Liên Bang nên tòa có hiệu lực toàn quốc.

Tổ chức Tư pháp Hoa Kỳ có 94 đơn vị Liên bang đặt khắp nước (Federal District Court) và 13 tòa kháng thẩm Liên Bang (Federal Appeal Court). Ông Robart thuộc 1 trong 94 tòa này. Chi nhánh tòa Liên bang của ông đặt tại Seattle, bang Washington chứ ông không phải là thẩm phán thuộc bang Washington. Chính quyền Hoa Kỳ có kháng cáo quyết định của ông cũng phải kháng cáo ở tòa kháng thẩm Liên bang mà đơn vị ông phụ thuộc.

Câu chuyện này có được là nhờ “tam quyền phân lập”, mặc dù như trên hí họa từ trang này, giữa hành pháp, tư pháp và lập phápcó tam quyền phân lập, nhưng hành pháp ngồi ngai trong khi các ngành kia khiêm tốn hơn, chưa phải ngồi đôn hay ghế đẩu là may

Ngoài vấn đề nguyên tắc về nhân quyền, nhân đạo (người tỵ nạn), nguyên tắc về tách biệt giữa nhà nước và tôn giáo (kỳ thị Hồi giáo), nguyên tắc hiến pháp về phân quyền giữa Tư pháp và Hành pháp, sắc lệnh của Trump còn ảnh ưởng đến quyền lợi kinh tế của một số công ty Mỹ hoạt động đa quốc gia. Google, Amazon, Facebook, Microsoft… có nhiều nhân viên thuộc nhóm 60.000 mang visa Mỹ không được vào Mỹ/trở về Mỹ, gây khó khăn cho việc làm ăn của những công ty này. Thí dụ, khoa học gia và chuyên gia Iran làm việc tại Mỹ đều giữ quốc tịch Iran và ở tại Hoa Kỳ với tư cách thường trú hay lao động chứ không vào quốc tịch Mỹ (như người gốc Việt chẳng hạn). Lý do này là vì nếu vào quốc tịch Mỹ họ sẽ không trở về nước được mà thăm thân nhân hay thăm quê, lấy vợ trẻ miền Tây mới lên Tehran tìm việc bán quán karaoke và giật các cô này khỏi tay Đài Loan. Iran cho đến nay vẫn không chấp nhận công dân cũ của nước này vào quốc tịch khác (sau khi bang giao trở lại thì có thể sẽ khác).

Ngoài việc quốc gia này chẳng hiểu có bao nhiêu tiến sĩ mà các công ty, đại học quốc tế “cưng” họ như vậy, là việc các công ty đa quốc gia gốc Mỹ đều không muốn bị cản trở việc phát triển của họ trong một thế giới toàn cầu.

Con voi Cộng hòa cầm câu thơ nổi tiếng của Emma Lazarus về (biểu) tượng Nữ thần tự do ở New York “Gửi cho tôi những người khốn cùng, những người vật vã, những đám đông co quắp chờ tự do hơi thở…” Dưới có ghi: “Còn phụ thuộc điều kiện, hỏi Thống đốc Cộng hòa của bạng bạn để rõ thêm chi tiết.” Đây là câu thường kèm theo các quảng cáo hạ giá hàng hay khuyến mãi ở Hoa Kỳ. Hí họa này của Wasserman vẽ vào thời kỳ các Thống đốc dùng quyền địa phương để không tiếp nhận người tị nạn

Tin giờ chót, Tòa Kháng thẩm lại cũng không đáp ứng yêu cầu của chính quyền Trump, và đòi hồ sơ được bổ túc. Vậy là lệnh đình chỉ của ông Robart vẫn có hiệu lực tạm thời. Các bạn thuộc diện visa này nên ngưng ngồi nhà cắn hạt dưa còn lại của ngày Tết, mà lên tàu vội để về Mỹ ngay vì chẳng hiểu hồi sau sẽ ra sao đâu!

Ý kiến - Thảo luận

10:34 Tuesday,7.2.2017 Đăng bởi:  SA

97 công ty Hoa Kỳ nộp đơn cho tòa kháng thẩm đơn vị 9 để chống lại sắc lệnh của Tổng thống Trump.
Các công ty này trong ngành tin học và vi tính,mạng... trừ công ty ya-ua Chobani và công ty quần bò Levi-Strauss ra.
Danh sách ở đây


...xem tiếp
10:34 Tuesday,7.2.2017 Đăng bởi:  SA

97 công ty Hoa Kỳ nộp đơn cho tòa kháng thẩm đơn vị 9 để chống lại sắc lệnh của Tổng thống Trump.
Các công ty này trong ngành tin học và vi tính,mạng... trừ công ty ya-ua Chobani và công ty quần bò Levi-Strauss ra.
Danh sách ở đây

 
12:49 Monday,6.2.2017 Đăng bởi:  SA

Xin cám ơn câu hỏi của bạn Orange.

Mình không phải là chuyên gia về Luật Hiến pháp nhưng có thể trả lời bạn như sau.

Sắc lệnh hành pháp này của TT Trump hiện vô hiệu tạm thời và sẽ vô hiệu dài lâu sau khi chính quyền kháng cáo thua. Đây là việc đã từng xảy ra với TT Obama sau khi 1 toà liên bang tại Texas ra lệnh hủy 1 sắc lệnh của ông này, và c
...xem tiếp

12:49 Monday,6.2.2017 Đăng bởi:  SA

Xin cám ơn câu hỏi của bạn Orange.

Mình không phải là chuyên gia về Luật Hiến pháp nhưng có thể trả lời bạn như sau.

Sắc lệnh hành pháp này của TT Trump hiện vô hiệu tạm thời và sẽ vô hiệu dài lâu sau khi chính quyền kháng cáo thua. Đây là việc đã từng xảy ra với TT Obama sau khi 1 toà liên bang tại Texas ra lệnh hủy 1 sắc lệnh của ông này, và chính quyền Obama thua kháng cáo ở tòa kháng cáo liên bang đơn vị 5. Tuy vậy chuyện chưa dừng lại ở đây vì còn đợi phán quyết của Tối cao Pháp viện là phán quyết tối hậu.

Các thẩm phán khác không thể ngăn cản hay khác ý vì 2 bang Minnesota và Washington kiện lệnh ở tại tòa Robart. Chính quyền chỉ có thể kháng cáo ở đơn vị 9, như họ đã làm và thua lần nữa khi nhận được lệnh tạm thời đình chỉ. Nếu lệnh này vẫn y án thì chính quyền có thể hoặc tuân hoặc đòi Tối cao Pháp viện quyết định. Đây cần thời gian vài năm và chưa biết.

Có sự nhầm lẫn lớn giữa Bộ Tư pháp, thuộc ngành hành pháp và các tòa án liên bang trực thuộc ngàng tư pháp. Các tòa này do nhiều thứ hội đồng tư pháp quản lý.

Có khoảng 800-900 thẩm phán liên bang tại Mỹ, do tổng thống chỉ định và thượng viện chấp thuận. Một khi đã được chấp thuận các vị này tại chức mãn đời, hoặc tự ý ra đi, hoặc bị truất phế vì vi phạm gì đó như đánh vợ, ngoài ra chẳng ai đuổi họ được ra khỏi tòa (vợ họ thì có thể đuổi họ ra khỏi nhà). Cấp thẩm phán này được gọi là thẩm phán Điều III vì được Điều III hiến pháp bảo vệ, ngay Quốc hội cũng không có quyền giảm lương của họ.

Bà Bộ trưởng Tư pháp là thuộc ngành hành pháp, TT có thể đuổi bộ trởng này hay nọ bất cứ lúc nào tùy cơn thịnh nộ và có thể cử người khác vừa ý để thay. Tất nhiên, bộ trưởng mới phải qua sát hạch của Thượng viện.

Vì thế, TT Trump chỉ có thể "xử đẹp" tòa Robart hay tòa kháng cáo đơn vị 9 bằng...tweeter. Như ông phát biểu, nếu đất nước lâm nguy thì các cha nội này chịu trách nhiệm nhé!

Một số thẩm phán ở cấp địa phương tại Mỹ lại do cử tri bầu lên. Các thẩm phán này thì chỉ có cử tri mới mời được họ về vườn đuổi gà.

 

(Đề nghị gõ chữ tiếng Việt có dấu và không viết tắt)

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả