Trường phái
Tôi vẽ trên nền báo cũ (bài 1):
Phương Liên, Đào Hải Phong, Hoàng Phượng Vỹ07. 03. 16 - 8:25 am
Từ BTC
NHÂN DÂN – TRANH TRÊN BÁO CŨ
Triển lãm tranh vẽ trên nền báo Nhân Dân của nhiều họa sĩ
Khai mạc: 9h sáng 8. 3. 2016, sân báo Nhân Dân, số 71 Hàng Trống, Hà Nội
Kéo dài trong 1 ngày, từ 9-17h
14h ngày 9. 3. 2016 tại Cung Văn hóa Việt-Xô, kéo dài hết buổi chiều cùng này.
Cả ngày 13. 3. 2016 tại Hội nhà báo Việt Nam (trong khuôn khổ Hội báo toàn quốc)
.
“Kỷ niệm 65 năm ngày Báo Nhân Dân ra số đầu tiên, ý tưởng hồi sinh, nối dài sức sống cho những trang báo cũ đã được thực hiện bằng triển lãm: Nhân Dân – tranh trên báo cũ khai mạc ngày 8-3 ngay dưới bóng rợp của cây đa lịch sử tại trụ sở Tòa soạn Báo Nhân Dân, 71 Hàng Trống (Hà Nội). Triển lãm đã nhận được sự cộng tác nhiệt tình của các họa sĩ, gồm nhiều những tên tuổi hàng đầu của hội họa Việt Nam đương đại…” (từ bài viết của Ngô Hương Sen).
Xin giới thiệu với các bạn loạt bài gồm ý kiến của những họa sĩ tham gia triển lãm này về các tác phẩm mình gửi tới, và về thể loại tranh vẽ trên nền báo cũ.
*
Họa sĩ Đào Hải Phong
Ý tưởng của triển lãm rất hay: đặt hàng các họa sĩ sáng tác trên nền báo Nhân Dân cũ, cũng có thể coi là một tờ báo mẹ của đất nước.
Họa sĩ vẽ trên giấy báo cũ là sáng tác trên một nền tảng văn hóa nên rất có cảm xúc, có nhiều sự lựa chọn để làm nổi bật lên măng-sét của tờ báo, từ đó tạo điều kiện cho họ nghĩ về những yếu tố đã làm nên thành công của tờ báo qua bao năm tháng.
Tôi nghĩ Ban biên tập nên duy trì ý tưởng đó, có thể vài năm tổ chức lặp lại một lần. Sau này, có thể khuyến khích họa sĩ vẽ minh họa cho ấn phẩm trên nền báo cũ.
Trong hai tác phẩm tham gia triển lãm của tôi, có bức “Cánh đồng đoàn kết” là cái tên đặt sát với chủ đề, được thể hiện qua hình tượng cái cây. Sự đoàn kết, thống nhất của ba miền thể hiện trong “ba cây chụm lại nên hòn núi cao”. Khi được trang báo in với rất nhiều chữ làm nên, nó mang ý nghĩa đó là cánh đồng bội thu của chữ nghĩa.
Đào Hải Phong, “Cánh đồng đoàn kết”. Chất liệu tổng hợp trên giấy báo Nhân Dân, ngày 1-7-2015
Với bức tranh vẽ trên nền báo Nhân Dân hằng tháng cũ (ấn phẩm có hàm lượng văn hóa văn nghệ nhiều nhất, tôi chọn thể hiện một hình ảnh trẻ trung, tươi mới, không liên quan tới những chủ đề nặng nề, cũ kỹ.
Đào Hải Phong, “Mùa xuân tình yêu”. Chất liệu tổng hợp trên giấy báo Nhân Dân Xuân Bính Thân 2016
Theo tôi, những bức tranh tham gia triển lãm này, dù vẽ bằng chất liệu gì (sơn dầu, bột màu…) cũng nên gọi chung bằng một cái tên: chất liệu tổng hợp trên nền báo Nhân Dân cũ. Vì những khoảng hở, những chi tiết cấu thành nên trang báo (tranh, ảnh minh họa, chữ in, ít bài, nội dung bài…) đều trở thành chất liệu sáng tác cho họa sĩ. Tên chung ấy cũng giúp khẳng định thông điệp của triển lãm.
*
Họa sĩ Hoàng Phượng Vỹ
Chất liệu bột màu trên báo cũ không mới, ở phương Tây đã làm từ rất lâu rồi. Ở ta, trong thời chiến, điều kiện sống rất khó khăn họa sĩ Bùi Xuân Phái đã sử dụng những tờ báo Văn Nghệ được biếu để vẽ, tạo hiệu quả thị giác cùng vẻ đẹp khác lạ so với những tác phẩm vẽ trên giấy thường, có sự kết hợp của chữ in (tính đồ họa) và những hình vẽ (bằng tay, handmade), sự giao thoa được thể hiện trong bức tranh.
Hoàng Phượng Vỹ, “Thổi sáo”. Bột màu trên giấy báo Thời Nay, số 580 ngày 6-8-2015
Thế hệ của chúng tôi ngày nay có nhiều vật liệu cao cấp nhưng vẽ trên chất liệu báo cũ rất thích thú vì được trở về và sống lại với tuổi thơ của mình, được nhìn thế hệ cha anh sáng tác ngày xưa trên giấy báo. Việc ấy tạo cảm hứng rất lớn cho các họa sĩ sáng tác.
Cách xử lý trong tác phẩm vẽ trên giấy báo khác trên giấy thường. Hoạ sĩ chừa lại chi tiết hoặc phủ màu trong suốt, hoặc bôi màu nhiều sắc độ đậm nhạt, hoặc để nguyên những khoảng trống, để lại phần chữ in. Kĩ thuật vẽ bột màu trên giấy báo khác trên chất liệu thường. Để hài hòa với nhau, họa sĩ phải đi tìm vẻ đẹp của tương quan giữa thấp thoáng le lói những khoảng trống còn sót lại của chữ với tương quan hài hòa của bút pháp bột màu tung tẩy. Tĩnh động hài hòa với nhau thế nào cho cân đối.
Hoàng Phượng Vỹ, “Tình yêu”. Bột màu trên giấy báo Nhân Dân Cuối tuần số 8 (1410) ngày 21-2-2016
Tôi được minh họa rất nhiều trên tờ báo Nhân Dân hằng tháng, vinh dự nhân đôi khi lại được vẽ trên chính tờ báo mình từng minh họa.
Đây là cuộc triển lãm hết sức công phu, kĩ lưỡng. Ban tổ chức đã tâm huyết lựa chọn được rất nhiều họa sĩ tên tuổi sáng giá của hội họa Việt Nam đương đại. Đây cũng là sự tri ân của người làm báo đối với họa sĩ và đem lại niềm hạnh phúc rất lớn cho những người cầm cọ.
Hoàng Phượng Vỹ, “Mèo”. Bột màu trên giấy báo Nhân Dân hằng tháng số 211, tháng 11-2014
*
Họa sĩ Phương Liên
Tôi vốn là họa sĩ chuyên xé dán. Được mời tham gia triển lãm, tôi rất thích vì có cơ hội được thay đổi chất liệu sáng tác, được vẽ tung tẩy, thoải mái và được làm mới mình.
Vẽ trên giấy thường thì mảng màu phải kín. Vẽ trên giấy báo vẫn phải đảm bảo nhìn được chữ hằn bên dưới. Trên tờ báo có những mảng, chi tiết (ảnh đen trắng, chữ title bài màu đậm-nhạt) nếu cần giữ thì bôi ít màu.
Phương Liên, “Tĩnh vật hoa”. Bột màu trên giấy báo Nhân Dân ngày 15-10-2015
Trong các tác phẩm tham gia triển lãm của tôi, bức “Đầm sen” tôi chọn bôi một nền rất đậm rồi vẽ lên. Bức “Tĩnh vật hoa” thì chừa lại nền báo làm nền tranh.
Phương Liên, “Đầm sen”. Bột màu trên giấy báo Nhân Dân cuối tuần số 42 (1392) ngày 18-10-2015
Tôi rất vinh dự được tham gia vào một sự kiện ý nghĩa nhân dịp kỉ niệm 65 năm ngày thành lập báo Nhân Dân. Tôi mong sẽ có điều kiện thường xuyên cộng tác, vẽ tranh minh họa cho báo vì đây sẽ là cơ hội tạo điều kiện cho các họa sĩ được tung tẩy, thay đổi bút pháp, chất liệu sáng tác.
...xem tiếp