Gẫm & Bình

Secret Mantra – Mật ngữ trên đất Mỹ 11. 08. 10 - 6:23 pm

Từ FB của họa sĩ Lê Quốc Việt

Triển lãm khai mạc lúc 17h00 ngày 14 tháng 8 năm 2010
Tại: Indochina Arts Partnership, 49 Glen Road, Wellesley, MA 02481.

 

Dự án “Mật ngữ” là một chương trình độc lập từ sau Như thị ngã văn (2008, ArtVietnamGallery) và nhất là Vô ngôn với ZGO5 (2010, ArtVietnamGallery). Thoạt đầu được thực hiện rất nát vụn, và chỉ được hệ thống hóa sau khi nhận được lời mời từ Indochina Arts Partnership do đích thân David Thomas, LanTran bảo lãnh cho chuyến đi đến Boston MA và nhiều bang khác trên đất Mỹ.
Quá trình thực hiện Mật ngữ có sự hỗ trợ của học trò và người giúp việc tại thiền viện Ngọc Quán.

 

Đề dẫn triển lãm sắp đặt Thư pháp “Mật ngữ” (của họa sĩ Lê Quốc Việt)

Những thập niên cuối của thế kỷ 20, tại kinh đô Hoa Lư (tỉnh Ninh Bình ngày nay), giới khảo cổ học Việt Nam liên tiếp khai quật phát hiện hàng loạt những cột đá hình bát giác, trên có khắc những bài thần chú (Usnisavijaya dharani) bằng chữ Hán phiên âm tiếng Sanskrit. Theo ghi chép trên những cột kinh này thì Hoàng tử Đinh Khuông Liễn (con vua Đinh Bộ Lĩnh) đã làm 100 cột kinh này dựng ở ngã tư đường, để mọi người qua lại tụng niệm với ước nguyện cầu siêu cho người em đã bị Liễn giết.

Quả đúng như lạc khoản khắc trên cột nói Khuông Liễn đã làm 100 cái cột này thì đó cũng là một sắp đặt lớn cách nay 10 thế kỷ.

Tụng niệm thần chú là một trong những phương cách tu hành của Mật giáo, người trì tụng nó có thể đọc nhẩm hoặc đọc to thành tiếng với ước nguyện cầu phúc, cầu siêu hoặc diệt trừ những tội chướng bởi con người tạo ra. Từ tín ngưỡng này, xuất hiện hình thức sùng bái đặc biệt, đó là dựng các cột kinh có khắc các bài thần chú như đã nêu trên.

Thời điểm dựng các cột kinh (979) đến khoa thi chữ Hán cuối cùng (1919), Việt Nam trải ngàn năm sử dụng chữ Hán – Nôm. Từ khả năng sử dụng nó như một thứ chữ chính thống để rồi đoạn tuyệt, và dần trở thành thứ văn tự đã chết là cả một câu chuyện dài lịch sử. Sự bất lực trong khả năng sử dụng văn tự cũng như sự đọc hiểu chữ Hán – Nôm ở Việt Nam ngày nay tương tự như sự bí hiểm khó hiểu của thần chú Mật giáo, không tuân theo mẫu thức của Trung, Nhật và Hàn Quốc.

Xác định được trạng huống mất gốc văn tự của một dân tộc, tôi mạnh dạn thực hành nghệ thuật Văn tự – Thư pháp liên tục trong khoảng mười năm nay, như là một cố gắng ngoại biệt không nằm trong dòng chảy nghệ thuật chủ lưu của Việt Nam. Bằng việc vay mượn và biến thể hình ảnh cột kinh thời Đinh thành những ống phướn chiếu sáng, đồng thời tập trung khai thác hiệu quả thị giác qua nghệ thuật thư pháp chữ Hán được viết lên ống vải, đặc biệt là chữ Nôm – một biệt thể văn tự do người Việt sáng tạo trong quá khứ. Sau đó đặt nó vào trong không gian triển lãm ngoài trời không mặc định là điều triển lãm này hướng tới. Bên cạnh đó, với việc khách mời tham gia trở thành thành phần hữu cơ tạo nên chỉnh thể tác phẩm giữa chuyển động và sắp đặt cũng là điều mà tác giả mong muốn thử nghiệm.

Riêng tôi, với góc nhìn phương Đông của người Việt đã mất chữ Hán-Nôm, tôi lại thích đứng từ xa, hồi cố, chiêm ngưỡng chỉnh thể tác phẩm sắp đặt và các bạn – là những người phương Tây nhưng khoác áo dài được trang trí dày đặc kí tự phương Đông.

*

(Thông tin lấy từ FB của họa sỹ và đã được họa sỹ cho phép)

 

“Chẳng hiểu người Mỹ có nghĩ mình cho họ là những vật xác hành táng được phủ trên mình những ký hiệu phương Đông theo ý nghĩa nguyên bản Phật giáo không?” – Họa sỹ chia sẻ.

**

Một số hình ảnh chuẩn bị cho triển lãm:

**

Bài liên quan:

– Secret Mantra – Mật ngữ trên đất Mỹ
– Tìm cách kết nối với tổ tiên

Bài đã đăng

• Ballet Kẹp Hạt Dẻ: Giáng Sinh mới có, năm nào cũng phải xem - Willow Wằn Wại (20/12/2023)
• HỎA MÙ NFT VIỆT: lạm thuật ngữ, lạm danh xưng, lạm định giá - Ace Le (15/08/2021)
• Điệu nhảy chết người (phần 2):
  Múa bụng mỗi người một phách - Willow Wằn Wại (11/08/2021)
• “XEM ĐÊM” để thấy những điều không thấy được trong ánh sáng ban ngày - Phó Đức Tùng (15/07/2020)
• Về SKETCH phác thảo, SKETCH ký họa, và SKETCH+ - Hải Kiên (13/06/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 5: Đám cưới - lui lược dịch từ trang của Sotheby’s (21/02/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 4: Buổi triển lãm ở New York - lui lược dịch từ trang của Sotheby’s (28/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 3: Buổi diễn tại Luân Đôn - Lui dịch từ Sotheby’s (10/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 2: Mổ tử thi trong trường Y - Soi lược dịch từ trang của Sotheby's (04/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 1: Young Sen rời quê - Soi lược dịch từ trang của Sotheby's (26/12/2019)

» Xem tiếp...