Gẫm & Bình

Buộc tháo dỡ tượng “kinh dị” và những ý kiến cũng “dị” không kém 02. 10. 13 - 9:15 am

Bubu Chacha, từ thông tin của Thanh Niên

Tóm tắt

Ở ấp Long Hải, xã Trường Tây, huyện Hòa Thành, Tây Ninh, có ông Phạm Chứng từ Sài Gòn về mua 1.000 mét vuông đất, làm một cái nhà cấp 4, rộng khoảng 30m vuông, xung quanh là vườn.

Trong vườn, ông dùng cát, đá, xi măng đắp một số hình mặt người, lát trên đường trong vườn, và làm một số tượng dựng rải rác. Những hình nhân đó có tạo hình dữ dằn, hoặc dao đâm, máu chảy…

Đồng thời, ông làm hai ngôi mộ giả thờ Thần Tài và mẹ ông. Trước tượng có những mặt người bằng xi măng.

Trước cửa nhà, ngay chỗ chùi chân, ông đáp hai hình nhân dẹp.

Clip của báo Thanh Niên đây, các bạn xem.

Vì vườn ông Chứng không có rào, nhân dân đi ngang tha hồ nhìn vào và “kinh sợ”, gọi đó là “khu vườn kỳ dị“, phản ánh lên chính quyền, đòi tháo dỡ.

Giải pháp của chính quyền: lầm lẫn giữa công cộng với tư nhân

Theo báo Thanh Niên, căn cứ vào khoản 1, điều 3 của Nghị định 103 ngày 6.11.2009 của Chính phủ về việc ban hành Quy chế hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng và khoản 1, điều 3 của Thông tư 04 ngày 16.12.2009 của Bộ VH-TT-DL (hướng dẫn Nghị định 103), Phòng VH-TT H.Hòa Thành đã mời ông Chứng làm việc (ngày 5.9) và ông Chứng đồng ý làm bản cam kết tháo dỡ toàn bộ trong thời hạn 2 tháng (đến ngày 5.11).

Trong đó, ông Chứng đồng ý tháo dỡ và hủy bỏ các bức tượng có tính chất “kinh dị”, “đầu rơi”, “máu đổ” và 2 ngôi mộ giả. Riêng về những bức tượng bình thường mang tính chất nghệ thuật, Phòng VH-TT đã yêu cầu ông Chứng thu gom vào nhà cất giữ, khi nào được ngành chức năng cho phép mới được trưng bày.

Theo ông Dương Văn Phong, Giám đốc Sở VH-TT-DL Tây Ninh, những bức tượng đầu rơi máu đổ này có tính chất “kích động bạo lực” được quy định chi tiết ở Thông tư 04 là: “Mô tả cảnh đầu rơi, máu chảy, cắt, chặt bộ phận cơ thể con người; Mô tả cảnh đâm chém, đấm đá, đánh đập tàn bạo; Mô tả cảnh rùng rợn, kinh dị, quằn quại, đau đớn của con người…”. Trong khi đó những hình ảnh này không được rào chắn nằm giữa khu dân cư nơi nhiều người phải chứng kiến.

“Trong trường hợp ông Chứng muốn được cấp phép cho những bức tượng để xem có phải là tác phẩm nghệ thuật hay không thì phải được thông qua hội đồng nghệ thuật thẩm định”, ông Phong nói.

Ý kiến của nghệ sĩ: Uyên Huy lú lẫn, Yên Thế uốn lượn, anh Long ba phải, chỉ có chị Hiền là tỉnh táo và công bằng
     
Tất cả nội dung này là của báo Thanh Niên thực hiện, các bạn đọc lần lượt qua từng người nhé:

1. Họa sĩ Uyên Huy, Chủ tịch Hội Mỹ thuật TP.HCM: cho rằng trong sáng tác, người nghệ sĩ Việt Nam cần thông suốt 3 điều cấm được nêu rõ trong luật pháp: chống phá nhà nước, dâm ô đồi trụy, kích động bạo lực. “Tôi nghĩ tác giả làm nên những bức tượng kinh dị đã vi phạm vào điều 3. Chúng ta tôn trọng sự tự do sáng tạo nhưng sự sáng tạo này không được đi ngược với luật pháp. Nếu như một hội viên Hội Mỹ thuật TP.HCM nào đó có ý định tổ chức một cuộc triển lãm với những ‘tác phẩm’ như vậy, chắc chắn tôi không dám ký duyệt!”.

2. Nhà nghiên cứu mỹ thuật Trần Hậu Yên Thế nói: trên thế giới vẫn tồn tại một kiểu nghệ thuật – nghệ thuật của những người không bình thường. Họ có vấn đề về tâm lý, rồi dùng chính nghệ thuật để thể hiện vấn đề tâm lý bất thường đó của mình. Thậm chí ở một số nơi chữa bệnh tâm thần ở nước ngoài còn dùng cách cho bệnh nhân sáng tạo nghệ thuật như một liệu pháp. Trường hợp này có thể là một dạng nghệ thuật như vậy. Và nếu thế, nếu cộng đồng khoan dung chấp nhận thì mọi chuyện sẽ ổn. “Từ góc độ pháp luật, nếu muốn cấm thì phải dựa trên luật pháp. Nếu không, tôi rất sợ ném chuột vỡ đồ”, nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế nói.

4. Dịch giả Phạm Long, người dịch tác phẩm Điêu khắc hiện đại ra tiếng Việt, cho rằng: “Một khi nghệ sĩ đã sống ở trong cộng đồng dân cư chứ không phải nơi rừng sâu núi thẳm thì vẫn phải có tinh thần công dân. Anh phải xác định tác phẩm của mình không gây ô nhiễm môi trường, vì nó có tương tác với cộng đồng. Nếu có phản ứng về văn hóa, hay tôn giáo thì cần dỡ bỏ. Nếu cộng đồng không chấp nhận nó thì hoặc anh phải xây rào kín không để ai nhìn thấy, hoặc phải dỡ bỏ hoàn toàn”.

3. Nữ họa sĩ Nguyễn Thị Hiền nhận xét: “Nghệ thuật là muôn hình vạn trạng. Không thể nói thế này là nghệ thuật, thế kia phi nghệ thuật, có nhiều kẻ còn ‘điên rồ’ hơn ông ấy nữa kìa! Cho nên trước khi quyết định làm gì, chúng ta phải cân nhắc thật kỹ. Nếu người ta làm tượng trong khuôn viên gia đình của họ mà không xâm phạm đến những người xung quanh, không gây ra tiếng ồn, không chính trị, tôn giáo, dâm ô thì người khác không có quyền phá được. Nếu cứ xông vào phá, gặp người lành thì họ nhẫn nhịn cho qua, gặp người thủ đoạn thì họ bù lu, bù loa lên là vi phạm nhân quyền. Có thể vận động ông ấy tháo dỡ hoặc khuyên ông ấy rào kín khoảng vườn lại. Còn nếu ông ấy cố tình phô trương ra cho mọi người nhìn thấy thì cơ quan chức năng có thể xử lý về việc triển lãm không xin phép”.    

Ý kiến luật sư: luật sư Tuấn nói không sai, luật sư Tùng nói rất sai

1. Theo báo Thanh Niên, luật sư Trương Đình Tùng (Đoàn luật sư TP.HCM), phân tích: Nếu xét trên lăng kính pháp luật Việt Nam thì khu vườn là loại đất có mục đích sử dụng được nhà nước công nhận như thế nào: đất khu mộ, đất vườn hay đất ở (thổ cư). Và nếu đây không phải là đất khu mộ thì mọi vật thể bao gồm mộ giả và các hình tượng kinh dị tồn tại trên đất do chủ nhân trưng bày và thể hiện là trái pháp luật. Luật Đất đai không cho phép bất cứ chủ thể nào sử dụng sai mục đích về quyền sử dụng đất đã được nhà nước xác định. Mà cho dù đây là đất khu mộ thì việc những bức tượng được trưng bày như vậy cũng không có một sự liên quan nào đến những ngôi mộ này. Mặt khác, dù là đất của chủ vườn nhưng nếu như vì cá nhân mà bất chấp cái chung làm ảnh hưởng xã hội vẫn không được chấp nhận. Do đó, khu vườn muốn tồn tại thì chủ vườn phải xây tường kín lại để phục vụ cho cá nhân mình”.

2. Luật sư Bùi Quốc Tuấn, Đoàn luật sư TP.HCM, nói: ông Chứng không vi phạm quy định tại Nghị định 103. “Có thể nói đây là sở thích của cá nhân, là quyền tự do sáng tác của cá nhân trong mảnh đất thuộc quyền sử dụng của cá nhân. Mấy bức tượng cho là ‘ma quái’ này chỉ là chủ nhân chế tác theo ý tưởng mình và trưng trong sân để giải trí. Ông Chứng không tạo ra các sản phẩm để trưng bày nhằm mục đích kinh doanh, cũng không phải là không gian công cộng hay nơi sinh hoạt văn hóa của nhiều người nên không thuộc đối tượng điều chỉnh của Nghị định 103 năm 2009 về quản lý trong kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng. Vì vậy, trong khuôn viên đất của mình thì ông Chứng muốn bày biện, sắp đặt gì thì làm, nhà nước không thể xử lý mà chỉ có thể vận động để ông Chứng tự tháo dỡ. Ngược lại, nếu chính quyền tự phá bỏ sẽ có dấu hiệu của tội hủy hoại tài sản và nếu gây thiệt hại cho ông Chứng thì phải bồi thường thiệt hại cho người dân”, luật sư Tuấn nói.

Ý kiến của bạn?

Trước khi các bạn cho ý kiến, tôi xin nêu ý kiến sau của cá nhân:

– Theo tôi, đây là vườn riêng nhà ông Chứng. Ông ấy bày những thứ này rải rác trong vườn nhà ông, không dùng chúng làm hàng rào, tức mặt tiền tiếp giáp không gian công cộng. Do đó không thể áp dụng những nghị định, điều khoản về sinh hoạt văn hóa công cộng và triển lãm vào đây.

– Việc ông Chứng để các tượng này trong vườn ông là quyền cá nhân ông, không ép ai xem, việc nhòm vào vườn người khác là việc làm chủ động, được kích động bởi trí tò mò của người qua đường. Không giống như mở nhạc to, không muốn nghe cũng phải nghe, việc nhìn những bức tượng này có thể loại trừ hoàn toàn chỉ bằng một cái quay đầu.

– Giải pháp theo tôi là người dân đừng xâm phạm lãnh địa riêng của ông Chứng nữa, ai lại chui sâu vào tận thềm nhà người ta xem “xác ướp” rồi kêu ầm lên, có khác gì chui vào tận phòng ngủ người ta rồi kêu “ghê”? Ngoài ra, những tượng đứng nếu có đặt gần khu rìa vườn thì ông Chứng dời sâu vào bên trong một chút. Ông nên có một thứ hàng rào nào đó để phân định đất công và đất tư.

Các bạn thấy sao?

Bài đã đăng

• Ballet Kẹp Hạt Dẻ: Giáng Sinh mới có, năm nào cũng phải xem - Willow Wằn Wại (20/12/2023)
• HỎA MÙ NFT VIỆT: lạm thuật ngữ, lạm danh xưng, lạm định giá - Ace Le (15/08/2021)
• Điệu nhảy chết người (phần 2):
  Múa bụng mỗi người một phách - Willow Wằn Wại (11/08/2021)
• “XEM ĐÊM” để thấy những điều không thấy được trong ánh sáng ban ngày - Phó Đức Tùng (15/07/2020)
• Về SKETCH phác thảo, SKETCH ký họa, và SKETCH+ - Hải Kiên (13/06/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 5: Đám cưới - lui lược dịch từ trang của Sotheby’s (21/02/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 4: Buổi triển lãm ở New York - lui lược dịch từ trang của Sotheby’s (28/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 3: Buổi diễn tại Luân Đôn - Lui dịch từ Sotheby’s (10/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 2: Mổ tử thi trong trường Y - Soi lược dịch từ trang của Sotheby's (04/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 1: Young Sen rời quê - Soi lược dịch từ trang của Sotheby's (26/12/2019)

» Xem tiếp...