Nhiếp ảnh

Nhiếp ảnh màu của Nga: từ lúc đẹp như tranh tới khi đẹp như… ảnh 25. 09. 14 - 7:28 am

Hoàng Lan st và dịch

Trước khi lời xôn xao về bức ảnh in đầu tiên (năm 1839) lắng xuống, cuộc đua ảnh màu đã cuốn những kẻ thích tìm tòi khám phá lẫn người đam mê nhiếp ảnh vào một trận tranh tài sôi nổi. Người đầu tiên khoe rằng mình đã in được ảnh màu là một nhà thiên văn sống ở Slough, người tiếp theo là ông mục sư dòng Baptist ở New York; nhưng cả hai đều không thể khắc phục tính chóng phai của ảnh màu thời đó – điều mãi đến năm 1861 mới làm được. Nhưng phải tới những năm 1890s thì ảnh màu mới thực sự khởi sắc.

Tuy nhiên, tại bờ bên kia của biển Baltic, mọi việc diễn ra chậm hơn. Mặc cho sự bành trướng của đế quốc Nga, vào cuối thế kỉ 18 đất nước này lại tụt hậu về khâu phát triển kỹ thuật so với các nước phương Tây đang trên đà thăng tiến, và máy ảnh là thứ người Nga chưa theo kịp.

Trong hoàn cảnh đó, thật phi thường khi biết rằng những gì người Nga thiếu hụt về công nghệ thì họ bù đắp bằng mỹ thuật. Triển lãm sắp tới tại Photographer’s Gallery ở London sẽ cho ta thấy điều này; thậm chí trong một số trường hợp, kỹ thuật in ảnh màu của họ quả còn xuất chúng hơn các đồng nghiệp phương Tây.

 

Triển lãm Primrose (tên lấy từ tiếng Nga, có nghĩa Sắc màu đầu tiên) cũng khám phá phương pháp in đẳng sắc do Sergei Prokudin-Gorsky sáng chế, ông dùng các tấm phim đen và trắng (loại phim làm từ thủy tinh cán mỏng thời ấy) rồi liên tục chụp nhanh 3 bức ảnh thông qua 3 kính lọc có màu xanh lam, đỏ, và xanh lục (sau đó in chúng ra và dùng chúng để in tiếp thành một bức ảnh màu). Sa Hoàng khoái kỹ thuật nội địa này đến nỗi ông đặt Prokudin-Gorsky làm một cuộc khảo sát về cuộc sống của toàn dân nước Nga thông qua ảnh, từ đó những tấm hình đẹp lộng lẫy nhất ở Nga từ trước đến nay đã chào đời.

 

Thế rồi đến những năm 1950s, Nga bắt đầu tự sản xuất phim màu, nhưng ảnh màu vẫn còn thuộc quyền quản lý khắt khe của nhà nước; chỉ các nhiếp ảnh gia có giấy phép nhà nước mới được cung cấp phim màu để làm việc với các hãng tạp chí do chính quyền chấp thuận.

Vào cuối những năm 60s, ảnh màu bắt đầu xuất hiện rộng rãi trên thị trường, nhưng thay vì xuất hiện dưới dạng âm bản, chúng lại là ảnh in trên giấy kính trong suốt hoặc ảnh slide – những loại có giá thành thấp hơn nhiều.

“Theo chân lịch sử Nga qua ống kính nhiếp ảnh quả thật rất thú vị”, giám tuyển Karen McQuaid của triển lãm Primrose cho biết.

Primrose: Russian Colour Photography (Primrose: Nhiếp ảnh Màu của Nga) hiện đang trưng bày tại Photographers’ Gallery, London W1, cho đến 19. 10. 2014.

 

 

 

 

 

Bài đã đăng

• Người đẹp ngủ trong nhà máy: cái nhìn trân trọng của Christopher Payne - Từ CNN - Ảnh: Christopher Payne (01/11/2023)
• "Đào thoát" bằng kho ảnh vuông của Magnum - M.Nha dịch theo Hyperallergic (20/07/2021)
• Adolfo Farsari: kẻ tô màu Ý cho nước Nhật - Archivu biên soạn (23/02/2021)
• So sánh hai bức ảnh: ba mươi phút với nửa giờ - Sáng Ánh (29/10/2019)
• Cái cây - dự án ảnh của tôi - Việt Phố cổ (25/04/2019)
• Khi Xuân đến, không thể ngồi im được… - Candid (14/04/2019)
• Nước Mỹ siêu thực của Alex Prager: “Lời nói dối lạ lùng trên bề mặt sự thật” - Từ The Guardian - Như Mai dịch (19/06/2018)
• Cuộn phim chưa tráng - Candid (19/04/2017)
• Chân dung chính thức của Melania Trump ra mắt - Phạm Phong dịch (06/04/2017)
• Sự yêu ghét của một trưởng phòng thông tin: bấm lỗ chui đầu - Sáng Ánh (04/03/2017)

» Xem tiếp...