|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||
Văn & ChữVề Giả Thụy của Hồng Lâu Mộng (phần 3): bài học cảnh giác về “si”, về “sắc” cho… Bảo Ngọc 09. 01. 17 - 10:12 pmAnh Nguyễn(Tiếp theo phần 2)  Giả Thụy bị quỷ bắt xuống địa ngục Theo thiển ý của tôi, đoạn trích ở phần 2 là một trong những đoạn có nhiều tầng ý nghĩa nhất của Hồng Lâu Mộng. Thứ nhất, nếu hành trình chịu đựng của Giả Thụy có nhiều bậc thì đây chính là nấc thang cuối cùng. Nỗi thống khổ y chịu đựng theo độ mê đắm mà tăng lên, y dần đánh mất sức khỏe, danh dự, ý chí, cuối cùng là mạng sống. Thứ “tinh” được nêu trong truyện là ẩn dụ cho tinh khí, tinh thần, tinh hoa của Giả Thụy. Kết cục của Giả Thụy là bài học cảnh tỉnh về sự mê muội tình dục. Sự dâng hiến cho tình của Giả Thụy tuy không đẹp đẽ thơ mộng nhưng hoàn toàn triệt để. Giả Thụy quả thực không còn gì để mất nữa rồi! Tiếp theo, cần bàn về bộ xương người. Trong triết học phương Tây, đây là motif thường bắt gặp trong những memento mori – sự nhắc nhở về tính hữu hạn của đời người. Ai ai rồi cũng phải chết.  Tác phẩm “All is vanity” của Charles Allen Gilbert Đặt trong bối cảnh Hồng Lâu Mộng, bộ xương lại mang thông điệp Phật giáo rõ rệt. Trong Đại Trang Nghiêm Kinh từ thế kỉ thứ năm đã có câu chuyện tương tự: một vị Phật dùng pháp lực biến một kỹ nữ thành bộ xương cho các đệ tử nhìn rõ bản chất của nhan sắc. Chữ “sắc” trong tiếng Hán vừa chỉ sắc đẹp, vừa chỉ hình tướng mà con người có thể cảm nhận được, đối ngược với không là hình tướng mà mắt phàm không thấy được. Nhưng vạn vật luân chuyển, sắc tức thị không, không tức thị sắc. Muôn vật đều là không có thật, là phù du. Phượng Thư tươi đẹp thật nhưng má hồng môi son rồi cũng thành cát bụi cả. Ngoài ra bộ xương còn là lời cảnh tỉnh: nếu Giả Thụy không quay đầu, tất mau có kết cục như bộ xương này. Ở hồi đầu truyện Chân Sĩ Ẩn khi giải nghĩa bài thơ “Hảo Liễu ca” đã nói: Xưa sao phấn đượm hương nồng. Tất cả “sắc” đều sẽ tan biến, chỉ có sự tan biến là bất biến. Đã biết tình, sắc, dục là vô thường mà vẫn mê đắm, chẳng phải ngu ngốc sao? Thế nhưng Giả Thụy không dám đối mặt với thực tế đó. Một mặt y sợ cái chết, mặt khác y quá quyến luyến chữ “sắc” đến nỗi không thể rời bỏ. Oái oăm thay, chính việc không chịu thừa nhận tính vĩnh hằng của sự chết đã đẩy Giả Thuỵ nhanh tới nó. Thứ ba, không thể bỏ qua chiếc gương “Phong nguyệt bảo giám”. Gương vốn là biểu tượng cho tâm hồn. Nhưng thế giới song đôi trong gương cũng là ẩn dụ cho sự gắn bó mật thiết giữa các cặp phạm trù sắc-không, thực-hư, âm-dương. Nếu Phượng Thư ngoài đời là sắc, thì Phượng Thư trong gương lại càng mơ hồ, là hư huyền của hư huyền. Phượng Thư trong gương là do trí tưởng tượng của y hun đúc nên, không có quan hệ với mợ Hai Liễn ngoài đời kia. Thay vì nhìn vào mặt trái để thấy rõ chân lý, Giả Thụy lại đắm chìm vào thế giới ảo của mặt phải. Công cuộc mò trăng đáy nước này khiến y phải trả giá bằng mạng sống. Đến phút chót, y vẫn muốn mang chiếc gương theo mình xuống âm ti, thật đáng cười mà cũng đáng thương. Khi Giả Đại Nho, ông nội Giả Thụy định đem đốt chiếc gương, trong gương có tiếng nói vọng ra: “Ai bảo soi mặt phải! Các ngươi tự mình lấy giả làm thực, việc gì lại đốt gương của ta?” Đại Nho nghĩa đen là “nhà nho lớn,” nhưng lại họ “Giả,” ý nói lão chỉ là nhà nho giả hiệu. Tào Tuyết Cần đã dựng lên hình ảnh Giả Đại Nho để giễu cợt những kẻ theo đạo Khổng nhưng đầu óc xơ cứng, hủ lậu, không nhìn ra được bản chất của sự vật. Nhân vật này lúc trước rèn dạy Giả Thụy bằng cách đánh đập, sau lại muốn đốt chiếc gương, đúng là chữa bệnh từ ngọn, mê lầm không lối thoát. Cuối cùng, chúng ta cần phân tích hình ảnh Giả Thụy khi chết. Hồng Lâu Mộng không thiếu những chi tiết phòng the, nhưng chỉ hai lần Tào Tuyết Cần nhắc đến chi tiết “giấc mơ ướt” một cách trần trụi như vậy: Giả Thụy khi chết, và khi Bảo Ngọc tỉnh dậy sau khi ân ái với nàng tiên. Tập Nhân đến buộc hộ thắt lưng, vừa thò tay vào đùi Bảo Ngọc, thấy một đám dính như hồ lành lạnh, Tập Nhân giật mình co tay lại hỏi: – Cái gì thế này? Bảo Ngọc đỏ bừng mặt, bấm mạnh tay Tập Nhân một cái. Theo các nhà Hồng học như Jinsheng Yi đã chỉ ra, sự giống nhau giữa Bảo Ngọc và Giả Thụy có ý nghĩa quan trọng. Nói một cách đơn giản, Giả Thụy chính là bài học cảnh giác cho Bảo Ngọc. Tên chữ của Giả Thụy là “Thiên Tường”, nghĩa đen là “điềm báo của trời”. Bảo Ngọc là ngọc quý, Thụy cũng là ngọc. Con đường tình ái mà Bảo Ngọc bước chân vào ở hồi năm, tuy phần nào trong sạch hơn Giả Thụy, về bản chất không khác gì nhau. Bảo Ngọc lần đầu trải qua sự mất mát tinh lực của người đàn ông sau giấc mơ với nàng tiên. Nếu Bảo Ngọc không biết kiềm chế, để điều đó lặp đi lặp lại, ắt sẽ phải chết như Giả Thụy. Nói rộng hơn, tính cách “phong lưu gây lấy nợ vào thân” của Bảo Ngọc chính là tiền đề cho những đau xót, thất vọng, nhục nhã trong đời cậu ta sau này: bị bố đánh, người hầu yêu và người tình phải chết, phải chứng kiến cảnh tan tác của các chị em,… Nỗi khổ mà Bảo Ngọc cũng như Giả Thụy gánh chịu, nói cho cùng, đều bắt nguồn từ một chữ “si.” Về cuối truyện, Bảo Ngọc đã kịp thời nhận ra chân lý “sắc sắc không không,” từ đó rẽ ngang, thoát khỏi luân hồi, đó vừa là bi kịch vừa là may mắn của Bảo Ngọc. Kết luận lại, Giả Thụy là một nhân vật phụ nhưng số phận của y hàm chứa triết lý nhân sinh to lớn, có thể nói là đã hóa thành truyện ngụ ngôn răn dạy người đời. Mang Mang đạo sĩ và chiếc gương “Phong Nguyệt bảo giám” xứng đáng nhận giải bác sĩ phân tâm học của năm!
* Về Hồng Lâu Mộng: - Đọc Hồng Lâu Mộng: Tần Khả Khanh – kẻ lẳng lơ trong mộng - 5 dẫn chứng về mối quan hệ “bất chính” của Tần thị - Hai chị em nhà họ Vưu: càng lăng loàn tợn càng đau vì tình - Mượn món cà xào “xa xỉ” nói về ẩm thực thực-hư - Giả Thám Xuân: con phượng hoàng sinh trong ổ quạ - Người đàn bà ghen Hạ Kim Quế - Tiết Bảo Thoa: Từ món thuốc giá băng đến mối lương duyên lạnh lẽo - Đại Ngọc-Tình Văn: tuy hai mà một - “Hận Phượng Thư, mắng Phượng Thư, không thấy Phượng Thư lại nhớ Phượng Thư” - Giả Chính: dấu chân trên tuyết của tình phụ tử - Gửi bác Phúc Bồ: về Xuân Cung Đồ và cái “hư” trong Hồng Lâu Mộng - Diệu Ngọc: miễn cưỡng diệt dục, sư chả phải sư, tục không phải tục - Đại Ngọc vs Bảo Thoa: viên ngọc đen vs chiếc thoa vàng, ai hơn ai kém? - Giả Bảo Ngọc: “một nửa đàn ông là đàn bà”, lại là “nửa dôi” - Tàn xuân bàn chuyện Nguyên Xuân - Giả mẫu (phần 1): đầu tiên là chuyện giàu sang - Giả mẫu (phần 2): đứa trẻ bất chấp và thiên vị - Giả mẫu (phần 3): may còn được người viết về cuối rủ lòng thương - Giả Nghênh Xuân (phần 1): rúc đầu vào sách, bịt mắt bưng tai - Giả Nghênh Xuân (phần 2): hiền quá khó mà gặp lành - Lý Hoàn của Hồng Lâu Mộng (phần 1): đè nén sống đời vờ nhạt nhẽo - Lý Hoàn của Hồng Lâu Mộng (phần 2): tiếng hão đành vui phúc về già - Về Giả Thụy của Hồng Lâu Mộng (phần 1): sự thôi thúc của phần con - Về Giả Thụy của Hồng Lâu Mộng (phần 2): tấm gương mê gái có chết cũng (nên) soi - Về Giả Thụy của Hồng Lâu Mộng (phần 3): bài học cảnh giác về “si”, về “sắc” cho… Bảo Ngọc - Hồng Lâu Mộng: bi kịch của đàn ông thấy mình đầu thai thành đàn bà - Tiết Bảo Thoa (phần 1): “lãnh mỹ nhân” giấu kín trái tim nóng - Tiết Bảo Thoa (phần 2): Trong nóng, ngoài lạnh, thắng cả Lãnh Hương Hoàn - Tiết Bảo Thoa (phần 3): Con sâu chủ động chui vào với hoa - Đại Ngọc và mệnh Mộc: sống như cây và chết cũng như cây - Bảo Thoa và mệnh Kim: hoa mai ấm trong tuyết lạnh - Phượng Thư và mệnh Hỏa (phần 1): Nội vụ hai tay hai dao - Phượng Thư và mệnh Hỏa (phần 2): máu đỏ của nam tính - Bảo Ngọc và mệnh Thổ (phần 1): - Bảo Ngọc và mệnh Thổ (phần 2): - Về những cái tên trong Hồng Lâu Mộng (phần 1) - Căn phòng “dâm tình và chết chóc”: Phần 1 – Từ bức tranh trên tường - Căn phòng “dâm tình và chết chóc”: Phần 2 – Từ mâm vàng tới quả dưa - Căn phòng “dâm tình và chết chóc”
Chia sẻ:
Ý kiến - Thảo luận
13:54
Friday,10.3.2017
Đăng bởi:
LC
13:54
Friday,10.3.2017
Đăng bởi:
LC
Anh Tùng ơi
Giá trị dương cương là gì? Nghe hấp con nhà ông dẫn quá đi...
8:05
Friday,10.3.2017
Đăng bởi:
phó đức tùng
Mạn phép chuyên gia Anh Nguyễn tán phét thêm chút nữa.
Nhiều khi có người nói trong HLM Tào Tuyết Cần có đề cao vai trò phụ nữ, một điều rất trái với tư duy nho giáo. Theo tôi thì không phải, TTC vẫn hoàn toàn nằm trong tư duy nho giáo, trọng nam khinh nữ. Một trong những bằng chứng là tác phẩm này được đông đảo người hâm mộ ngay từ xưa, mà những người này không có ...xem tiếp
8:05
Friday,10.3.2017
Đăng bởi:
phó đức tùng
Mạn phép chuyên gia Anh Nguyễn tán phét thêm chút nữa.
Nhiều khi có người nói trong HLM Tào Tuyết Cần có đề cao vai trò phụ nữ, một điều rất trái với tư duy nho giáo. Theo tôi thì không phải, TTC vẫn hoàn toàn nằm trong tư duy nho giáo, trọng nam khinh nữ. Một trong những bằng chứng là tác phẩm này được đông đảo người hâm mộ ngay từ xưa, mà những người này không có lý do gì để có nhận thức về bình đẳng giới cả. HLM theo tôi là một cơn ác mộng rất đặc biệt, khi một người đàn ông (hòn đá, chính là Tào Tuyết Cần) thấy mình đầu thai dưới dạng đàn bà (mặc dù Bảo Ngọc vẫn là đàn ông nhưng hệ thống giá trị, nhận thức là đàn bà) Khi một hòn đá (đàn ông) tự coi mình như một viên ngọc thì tức là nó bị biến thành đàn bà. Giả Phủ là một tiểu thế giới đàn bà, trong đó đàn ông trở thành thứ yếu, đảo ngược hệ giá trị Nho giáo. Cũng chính vì vậy nên khi Bảo Ngọc ra đời, có viên ngọc, hội đàn ông trong gia đình không mấy quan tâm, chỉ có hội đàn bà thì rất nâng niu. 12 thoa tượng trưng cho 12 dạng cơ bản của thế giới đàn bà, (số 12 tương tự như 12 địa chi, tượng trưng cho mọi dạng archetype có thể hình dung dưới mặt đất này) mà vì Bảo Ngọc bị biến thành đàn bà, nhưng không phải một đàn bà cụ thể, mà là cái sự đàn bà nói chung, nên có thể trải nghiệm, cảm nhận sâu sắc về tất cả 12 dạng đàn bà. Toàn câu chuyện mô tả về một xã hội mang hệ thang giá trị đàn bà, cho dù có muôn vàn nét tinh tế, lộng lẫy, cho dù rất khôn ngoan, cơ trí, nhưng cuối cùng về cơ bản vẫn là ảo, giả, sai lầm, và do đó không có kết cục tốt đẹp. Như vậy, HLM cũng có thể coi là một chước tác kinh điển Nho giáo, nhưng thay vì cứ suy tôn các giá trị đàn ông, quân tử, và hiển nhiên miệt thị đàn bà, tiểu nhân, đây là một bài luận sâu sắc về thế giới đàn bà, để đi đến kết luận là cuối cùng đó cũng chỉ như trang sức mà thôi, không thể trụ cột. Nói cách khác, không phải là một hủ nho gia trưởng nói xấu đàn bà, mà chính là tinh hoa đàn bà cuối cùng tự nhật thấy sự bất cập của mình, và quay trở lại tôn vinh giá trị dương cương. 
Bài đã đăng
» Xem tiếp... |
|||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||
Giá trị dương cương là gì? Nghe hấp con nhà ông dẫn quá đi...
...xem tiếp