Tạp hóa - Xã hội

Bớt đổi điện thoại mới, máy tính mới, bạn góp phần cứu được “ai”? 12. 01. 17 - 7:32 am

Lê Mẫn tổng hợp và dịch

Hồi tháng Ba năm 2016, các nhà khoa học lần đầu được gặp mặt Casper, một giống bạch tuộc trắng như sữa sống tận đáy đại dương sâu 2.5 dặm (4km).

Bạch tuộc trắng ở biển sâu

Cho tới nay, con người có thể bay lên rất cao trên trời, nhưng lại mới chỉ có ít con tàu được trang bị đủ để xuống khám phá đáy biển. Thí dụ, bạch tuộc Casper được nhòm ra ở Hawai là nhờ các nhà khoa học có mặt trên con tàu Okeanos Explorer thuộc Bộ quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia (Mỹ), có nhiệm vụ khám phá đáy biển sâu.

Để đưa ra được kết luận về chủng loại bạch tuộc sữa Casper là mới thực sự (chứ không phải vài con bạch tuộc bị bạch tạng), các nhà khoa học đã phải dựa vào các lần quan sát trong suốt 5 năm, từ 2011 tới 2016, thấy được 29 con bạch tuộc loại này. Muốn quan sát được cũng không dễ, cần phải có sự trợ giúp của ROVs – là thiết bị điều khiển từ xa có thể xuống tới một độ sâu mà con người không thể nào xuống được mà không dùng tàu ngầm.

Trắng như sữa…

Trong số 29 con bạch tuộc mà các nhà khoa học nhìn thấy, chỉ có 2 con là đang đẻ trứng, và trong cả hai trường hợp, trứng đều được treo lắt lẻo trên những nhánh bọt biển chết. Mặc dầu người ta vẫn biết bạch tuộc (thông thường) mỗi lần đẻ phải hàng trăm trứng, những cả hai con Casper ở đáy biển mỗi lần đều chỉ đẻ chừng 30 trứng, to khoảng 2-2.7cm.

Trứng bạch tuộc trắng

Những nghiên cứu trước kia về bạch tuộc cũng cho biết loài này là những bậc phụ huynh gương mẫu, sẽ canh trứng cẩn mật cho đến khi trứng nở. Ở đáy biển sâu, nơi nhiệt độ lạnh cóng và nhịp sống cũng chậm hơn nhiều so với vùng nước ấm, việc canh chừng này có thể kéo dài nhiều năm (các bạn xem cái phim ngắn trong trang này nhé, rất thú vị).

Trong lúc canh cho trứng nở thì phải chiến đấu chống kẻ thù rình rập

Bạch tuộc trắng đã nở, sau 4 năm.

*

Nay, một nghiên cứu mới cho biết, giống bạch tuộc mới được phát hiện này có thể bị hoạt động khai thác đáy biển đe dọa. 

Số là người ta thấy, bạch tuộc Casper đẻ trứng trên những nhánh bọt biển chết. Những nhánh bọt biển chết này lại gắn với những cục đen đen to bằng nắm tay, là kim loại được lắng lại từ cột nước qua hàng triệu năm, gọi là các hạch/hòn/mấu mangan (manganese nodules). Tuy thành phần chủ yếu là mangan nhưng các cục này còn chứa sắt, nickel, đồng, titanium và cobalt.

Những hạch/cục mangan ở đáy biển

Những cục mangan này trông chán chết: đen, xù xì như khoai tây nướng dở, nhưng bên trong đó lại là những kim loại quý dùng để sản xuất điện thoại di động và máy tính, khiến đám khai mỏ ngày càng thèm khát và đang tìm cách nghiên cứu làm sao để xuống tận đáy biển mà hốt lên dùng.

Cắt đôi ra, bên trong các cục mangan này là cả một kho tàng kim loại

“Nhiều kim loại trong số này không dễ kiếm trên đất liền với giá rẻ, khiến người ta đổ xô tìm hiểu phương cách lấy cho được những chất này từ biển,” Autun Purser của viện nghiên cứu Alfred Wegener (Đức) chuyên về các vùng cực và biển, nói.

Đáy biển sâu khó mà mò tới, muốn khai thác ở cũng đắt đỏ, nhưng việc của các nhà bảo vệ môi trường là phải nhìn ra trước những hiểm họa. Giả dụ một ngày kia, các đại công ty cuối cùng cũng lấy được các cục mangan dưới đáy biển lên, thì khi đó những nhánh bọt biển không có gì mà bám vào nữa, đồng nghĩa với bạch tuộc nước sâu mất nơi an toàn dể đẻ trứng và canh trứng nở.

Một con bạch tuộc nước sâu đẻ trứng trên một nhánh bọt biển chết. Nhánh bọt biển này được gắn với một cục mangan, là một dạng đá chứa các kim loại lắng đọng qua hàng triệu năm, rất được thị trường thèm khát. (Ảnh từ Alfred Wegener Institute)

Đó mới chỉ là bạch tuộc, việc khai mỏ ở đáy biển để phục vụ cho con người có thể giết chết nhiều loài dưới đó, hoặc mang lại những hiểm họa khôn lường.

Vì thế, các bạn thân mến, trước khi mua một điện thoại mới, một máy tính mới chỉ vì vui, vì dư tiền, hãy nghĩ đến ở đáy biển sâu, có những loài vật với nhu cầu giản dị, chỉ cần một nơi yên bình và tăm tối để đẻ trứng và trông con. Chúng ta được làm người rồi, chừng đó thôi thế là đã quá đủ rồi, quá nhiều rồi…

Chia sẻ:

Bài đã đăng

• Về một nhân vật anime: Natalia Poklonskaya - Sáng Ánh (10/03/2022)
• Địa lý dễ thuộc: Bánh bao đến từ đâu, từ Ai Cập? - Sáng Ánh (23/12/2021)
• Địa lý dễ thuộc: Eo nào nhỏ bằng eo Bosphorus? - Sáng Ánh (17/12/2021)
• "Thụy Điển kiều": những Karl Oskar và Kristina không quên quá khứ - Đặng Thái (15/12/2020)
• Chuyện Covid ở một chung cư Thái - Sáng Ánh (10/04/2020)
• Tác phẩm phái sinh và án lệ chưa từng có trong tranh chấp về sở hữu trí tuệ tại Việt Nam - Hân Hân (14/11/2019)
• Học qua hí họa: chú Năm, anh Hai, thuế mậu dịch và chiến tranh thương mại - Sáng Ánh (19/05/2019)
• Lời nguyền của đá (quí) - Sáng Ánh (14/11/2018)
• Du học để làm gì? (bài 3): Cuối cùng là vấn đề tiền - Sáng Ánh (09/10/2018)
• Du học để làm gì? (bài 2): Học môn gì? Học ở đâu? - Sáng Ánh (04/10/2018)

» Xem tiếp...