Thiết kế

Đi LX xem WC (bài 5): Xem trứng Sa hoàng, vàng son lộng lẫy 21. 04. 19 - 10:48 pm

Đặng Thái

(Tiếp theo bài 4)

Nhân dịp lễ Phục sinh năm nay, bài viết ngắn này chỉ muốn đơn giản là chia sẻ việc được nhìn thấy tận mắt những quả trứng Phục sinh của hoàng tộc nước Nga nên phần lời không nhiều, chủ yếu là hình ảnh.Những quả trứng lộng lẫy và tinh xảo này của nhà Romanov cùng với nhà Fabergé đã được bạn Anh Nguyễn mô tả khá chi tiết trong một bài viết trên Soi.

Trứng “Chim công” (Peacock egg) của Faberge. Quả trứng làm bằng pha lê, bên trong có cây bằng vàng, một chú chim công vàng chễm chệ bên trên. Chú chim công có thể được vặn dây cót và đi lòng vòng. Ảnh và chú thích từ bài này

*
Tôi đến Sankt-Peterburg vào một ngày hè… lạnh giá! So với mùa đông nước Nga thì chắc chẳng thấm vào đâu nhưng giữa mùa hè mà chỉ có 9°C thì quả là đáng sợ, trời mây đen vần vũ và mưa rả rích. Chuyến bay nội địa khởi hành từ 4 giờ sáng (trời đã sáng trưng) nên đã phải rục rịch dậy từ 2 giờ, hạ cánh tại Sankt-Peterburg lúc 6 giờ. Khách sạn họ còn chưa cho nhận phòng nhưng sau thấy nằm vạ vật ngủ ở sofa tội quá hay sao nên rồi đưa chìa khóa luôn. Trời mưa rét, vậy là cuộn tròn trong chăn, đánh một giấc đến quá trưa.

Buổi chiều, mây đen vẫn cuồn cuộn trôi nhưng mưa đã ngớt, gió thổi ào ào trên sông Neva.Thời tiết này phải đổi chiến thuật, tấn công các địa điểm trong nhà trước, và điểm đến đầu tiên là Bảo tàng Fabergé nằm ngay trên bờ sông Fontanka, một nhánh của sông Neva. Đây là bảo tàng tư nhân của tỷ phú giàu hàng đầu nước Nga: Viktor Vekselberg. Ông này là một trong những người bị Mỹ hạn chế đi lại và đóng băng tài sản vào tháng Tư năm 2018 do có quan hệ làm ăn với chính quyền Nga. Ông sở hửu một tổ chức văn hóa tên là Link of Times với mục tiêu đưa những báu vật của nước Nga ở hải ngoại quay về với cố quốc (dĩ nhiên là bằng tiền). Thành tựu lớn nhất của tổ chức này hay cá nhân ông là mua lại bộ sưu tập 9 quả trứng Fabergé của nhà Forbes (tạp chí Forbes) với giả khoảng 100 triệu đô Mỹ ngay trước khi chúng được đưa ra đấu giá tại Sotheby’s vào năm 2004. Cuộc đấu giá sau đó bị hủy, chưa có tiền lệ trong ngành đấu giá, khi mà toàn bộ vật phẩm đã bán hết trước khi đưa ra công chúng.

Peter Carl Fabergé

Trứng Phục sinh Fabergé chia làm hai loại là Trứng Hoàng gia và “Trứng Đại gia”. Trứng Hoàng gia là những quả trứng do hai cha con Sa hoàng Alexander III and Nicholas II đặt làm nhân Lễ Phục sinh và làm quà cho hoàng thân quốc thích mà chủ yếu là Sa hậu và Thái hậu từ năm 1885 đến 1917. Những quả trứng này ngoài giá trị thẩm mỹ thì còn có giá trị lịch sử nên rất đắt (khoảng 10 triệu đô/ quả) hiện còn 43/50 quả đã xác định trên thế giới.

Loại trứng thứ hai với số lượng rất ít là của nhà Fabergé làm cho các quý tộc và đại gia Mỹ với mô típ gần giống như loại của Sa hoàng. Tổ chức Link of Times này với 9 quả trứng hoàng gia và 3 quả trứng đại gia cộng với rất nhiều vật phẩm nhỏ hơn sản xuất bởi Công ty Fabergé đã trở thành chủ nhân của bộ sưu tập Farbegé lớn nhất trên thế giới. Chỉ có Bảo tàng vũ khí Kremlin ở Moskva là có nhiều hơn trứng hoàng gia với 10 quả.

Sau khi mua trứng, Link of Times dùng tiếp 6 năm từ 2006-2012 để trùng tu một biệt phủ trên bờ sông Fontanka gọi là Phủ Shuvalov, một trong những dinh thự lộng lẫy nhất Sankt-Peterburg, để làm nơi trưng bày bộ sưu tập này cùng rất nhiều đồ kim hoàn của Hoàng gia Romanov, mở cửa vào năm 2013 gọi là Bảo tàng Fabergé tại Sankt-Peterburg (để phân biệt với các Bảo tàng Fabergé khác trên thế giới).

Phòng xanh – gian trưng bày chính với tất cả các quả trứng. Ảnh: Đặng Thái

Bảo tàng là một điểm tham quan mới ở Sankt-Peterburg, về phòng ốc thì rất xa hoa theo nguyên bản, về tổ chức quản lý thì rất hiện đại văn minh, có tour bằng đủ các thứ tiếng và chỉ dẫn tận tình. Khách tham quan chủ yếu là người trong nước và người châu Âu.Ảnh chụp thực thì không thể nào đẹp như ảnh mẫu trên các trang web nên mới bạn đọc xem tạm vậy.

(Tất cả các quả trứng và tranh in trên kim loại trong bài đều được bọc một lớp gọi là enamel cho sáng bóng. Tiếng Việt tạm dịch là men. Men là một hỗn hợp khoáng chất mà khi nung lên thì trở thành thủy tinh, nói nôm na là kim loại bọc thủy tinh màu. Ở Việt Nam, trong cung đình triều Nguyễn có rất nhiều sản phẩm như vậy, gọi là pháp lam. Trong bài này, ta tạm hiểu enamel là pháp lam).

Quả trứng đầu tiên Hen (1885: Con gà vàng trong quả trứng vàng, quả trứng vàng đặt trong một quả trứng vàng bọc men trắng ngà. Từ đây người biết yêu người, từ đây đặt trứng đều đều…

Bộ sưu tập khuyên tai hình trứng Phục sinh

Trứng Rosebud (1895) là món quà đầu tiên của Nicolas II dành cho Alexandra Fyodorovna và phần ruột của quả trứng Mauve (1897) có ảnh của ba người: Nicolas và vợ cùng con trai Olga Nikolaevna.Trứng Mauve hiện được cho là mất tích.

Trứng Coronation (1897) nhân dịp Nicolas II làm lễ đăng quang 1896, quà tặng vợ: Alexandra Fyodorovna.

Trứng Lilies of the Valley (5/4/1898) tặng Sa hậu Alexandra Fyodorovna.

Trứng Cockerel (1900) của Nicolas II tặng vợ

Trứng Renaissance (1894 – bên phải) quà của Sa hoàng Alexander III tặng Sa hậu Maria Fyodorovna và trứng Resurrection (khoảng 1899 – bên trái)

Trứng Fifteenth Anniversary (1911) kỷ niệm 15 năm lên ngôi, quà Nicolas II tặng vợ

Trứng Bay Tree (1911)

Trứng Order of St. George (1916). Thái hậu Maria Feodorovna, chủ nhân của quả trứng đã mang theo nó chạy khỏi nước Nga khi Cách mạng thành công.

Trứng Kelch Chanticleer (1904 – màu xanh dương) và Trứng Hen (1898 – màu hồng ngọc). Là hai trong bảy quả trứng làm theo đơn đặt hàng của nhà tư sản Alexander Ferdinandovich Kelch để tặng vợ là Varvara Kelch-Bazanova. Ông này phá sản sau chiến tranh Nga-Nhật và rồi đi đày ở Siberia dưới thời Stalin.

Trứng Duchess of Marlborough (Nữ công tước Marlborough – 1902) làm theo đơn đặt hàng của Công tước Marlborough đời thứ 9 để tặng vợ. Marlborough là một dòng họ quý tộc nổi tiếng ở nước Anh mang họ Churchill. Nữ công tước này là Consuelo Vanderbilt, con gái của một tỷ phú nước Mỹ họ Vanderbilt giàu năm bảy đời. Bà theo mốt bấy giờ của các nhà giàu Mỹ là lấy các ông chồng quý tộc Anh cho “sang chảnh” để lấy tước hiệu và địa vị, còn các ông quý tộc Anh tiêu pha phung phí lại cần tiền hồi môn của những cô con gái đại gia này để duy trì “đẳng cấp” của mình.

 

*

ĐI LX xem WC:

- Đi LX xem WC (bài 1): Tiếng Tác đánh tiếng tộ

- Đi LX xem WC (bài 2): Đêm trắng, xem Pushkin và nghe Tchaikovsky

- Đi LX xem WC (bài 3): Viếng lăng Lê Tiên Hoàng

- Đi LX xem WC (bài 4): Cuộc săn tìm lật đật Nevalyashka

- Đi LX xem WC (bài 5): Xem trứng Sa hoàng, vàng son lộng lẫy

- Đi LX xem WC (bài 6): Bữa sáng mang tâm hồn ăn uống Nga

- Đi LX xem WC (bài 7): Cơm hàng cháo chợ vẫn tâm hồn Nga

- Đi LX xem WC (bài 8): Nhớ mùa hè Kazan

- Đi LX xem WC (bài 9): Cung điện của nhân dân dưới lòng đất

- Đi LX xem WC (bài 10): Đến Tretyakov gặp nhiều cao thủ

- Đi LX xem WC (bài 11): Một ngày không thể “đen” hơn

- Đi LX xem WC (bài 12): Ở nơi hòm thư cũng có máy sưởi

- Đi LX xem WC (bài 13): Chưa thỉnh được kinh, đã chia hành lý

- Đi LX xem WC (bài 14): “Nhà quê” đi chuyến tàu Nga

- Đi LX xem WC (bài 15): Tôi đã lao động bất hợp pháp ở Kazan như thế nào?

- Đi LX xem WC (bài 16): Tiến về Cung điện Mùa đông

Ý kiến - Thảo luận

15:58 Wednesday,24.4.2019 Đăng bởi:  Đặng Thái
Hôm trước em có thấy bác Candid bình luận trên facebook chưa tiện trả lời, nên nay viết luôn trên Soi.

Bảo tàng có trưng bày Trứng Hoàng gia là Metropolitan Museum of Art, người ta gọi tắt là The Met, khác với Bảo tàng nghệ thuật hiện đại Museum of Modern Art (MoMA). Bảo tàng The Met có trưng bày sưu tập của bà Matil
...xem tiếp
14:54 Tuesday,23.4.2019 Đăng bởi:  candid
Ở bảo tàng MOMA của New York có phải đến chục quả này, bầy biện trông rất khiêm tốn ai đi qua không để ý thì khéo đi qua chả biết là cái gì. Mình tìm hiểu thì hóa ra là bộ sưu tập được mượn, vốn là sưu tập cá nhân của Matilda Geddings Gray. 
...xem tiếp
14:54 Tuesday,23.4.2019 Đăng bởi:  candid
Ở bảo tàng MOMA của New York có phải đến chục quả này, bầy biện trông rất khiêm tốn ai đi qua không để ý thì khéo đi qua chả biết là cái gì. Mình tìm hiểu thì hóa ra là bộ sưu tập được mượn, vốn là sưu tập cá nhân của Matilda Geddings Gray.  

(Đề nghị gõ chữ tiếng Việt có dấu và không viết tắt)

Lời thầy dạy có khi cũng thiếu logic

Phó Đức Tùng - Nguyễn Đình Đăng - Nguyên Tánh

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả