Mất bò mới lo làm chuồng, tại Bảo tàng Mỹ thuật Hiện đại sau vụ trộm
Hai chuyên gia hàng đầu nói về vụ trộm ở Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại ở Paris
Sáng thứ năm, 19. 5. 2010, tại Musée d’Art Moderne, kẻ trộm vừa cuỗm mất năm tác phẩm của Picasso, Matisse, Braque, Modigliani và Léger mà trị giá ít nhất cũng phải tới 120 triệu đô
Các chuyên gia nói gì?
Robert Wittman cho rằng: “Tội phạm có thể dùng những tác phẩm này vào việc mặc cả án tù”.
Wittman là người sáng lập đội điều tra tội phạm nghệ thuật của FBI, hiện ông là chuyên gia trong lĩnh vực truy tìm tác phẩm nghệ thuật bị đánh cắp.
“Khi bị bắt, các nhóm tội phạm thường mặc cả bằng cách cung cấp thông tin về đầu mối của các bức tranh khác bị mất cắp”- Wittman giải thích.
Tranh bị trộm: Nature morte aux chandeliers của Fernand Leger
Charley Hill thì nhận xét: “Thủ phạm rất cẩn thận khi di chuyển tranh, điều đó cho thấy đây hẳn là chuyện có tính toán chứ không phải chỉ là một vụ chụp giật”.
Charley Hill trước đây là thành viên hàng đầu của đội đặc nhiệm về nghệ thuật và đồ cổ của cơ quan cảnh sát điều tra Anh Quốc -Scotland Yard. Hiện ông là thám tử tư đóng ở London.
“Tôi ngờ rằng vụ này có gì đó liên quan đến vụ ăn trộm tranh Picasso của Diana Widmaier Picasso- cháu gái họa sĩ Picasso cách đây ba năm, đang được đưa ra xét xử,” Hill thêm vào. “Nếu thủ phạm vụ này đã có án, 5 bức tranh mới vừa bị trộm có thể được đưa ra để kỳ kèo bản án”.
Tranh bị trộm: Người đàn bà với cây quạt của Amendeo Modigliani
Cảnh sát Pháp cho biết hàng loạt lỗi an ninh ngớ ngẩn đã tạo điều kiện thuận lợi cho kẻ trộm trùm đầu tháo tung cửa sổ kiên cố để lẻn vào bảo tàng. Hệ thống báo động bị hỏng đã ba tháng còn camera an ninh thì chỉ quay cảnh trên nóc tòa nhà.
Trước đó hệ thống báo động thường xuyên báo nhầm, và thế là “ban quản lý bảo tàng quyết định tắt phéng cho xong”- một nhân viên an ninh kể lại với phóng viên. Còn phó thị trưởng Paris thì phát biểu với giới báo chí rằng, “Trong bảo tàng lúc nào cũng có 3 nhân viên an ninh, vậy mà chẳng ai thấy gì cả”.
Cảnh sát cho hay các bức tranh đều bị cắt rời khỏi khung.
Wittman nhận xét: “Thủ phạm ắt hẳn đã tính toán từ lâu”.
Tranh bị trộm: Bồ câu và hạt đậu của Picasso, giá 23 triệu USD
Wittman vừa mới viết xong cuốn hồi ký How I Went Undercover to Rescue the World’s Stolen Treasures với John Shiffman (Tạm dịch: Hành trình bí mật giải cứu những báu vật bị đánh cắp). Cuốn sách do nhà xuất bản Crown ấn hành, dự kiến ra mắt vào tháng 6 năm nay. Ông đã làm việc cho FBI suốt 20 năm. Là trưởng trinh sát chuyên về các vụ trộm tác phẩm nghệ thuật và cũng là trinh sát tay trong duy nhất của FBI, Wittman khi đó phải thường xuyên đối mặt với nhiều rủi ro tính mạng. Ông đã có công tìm lại được nhiều tác phẩm nghệ thuật và đồ cổ với tổng trị giá hơn 225 triệu đô.
“Băng nhóm trộm tranh thì có mặt khắp nước Pháp, chủ yếu tập trung ở miền nam, vùng Marseilles và Riviera. Miền Nam nước Pháp là nơi gom ma túy, thuyền buồm và các thể loại xe cộ ăn trộm được như Mercedes và BMW để mang bán lại cho Đông Âu. Các tác phẩm nghệ thuật cũng nằm trong số những món hàng này”.
“Các băng nhóm này biết nhau tỏ tường và rất rành thị trường. Chúng trao đổi thông tin với nhau liên tục. Khi còn làm trinh sát tay trong ở Marseilles, có lần tôi nhận được tin là chúng đang rao bán đến 76 bức tranh. Mớ tranh này được cất giữ nhiều nơi trên khắp nước Pháp.”
“Tại Paris tôi vào vai người mua lại bức tranh bị ăn trộm từ cháu gái Picasso. Khi đó một sĩ quan Pháp đóng vai người thẩm định tranh đi cùng để xem tranh có phải là đồ thật không. Bức tranh vừa được bưng vào chúng tôi tóm ngay lấy kẻ trộm.”
Tranh bị trộm: La Pastorale của HENRI_MATISSE, giá 15 triệu USD
Hill thì có lần nói với người viết rằng các vụ trộm tác phẩm nghệ thuật vừa nghiêm trọng lại vừa ly kỳ. Nghĩa là sao? Nghiêm trọng vì tác phẩm nghệ thuật có tính độc nhất, không thể thay thế, nhưng cuộc đối đầu với các băng nhóm trộm thì lại rất là ly kỳ… hấp dẫn. Khi còn làm cho Scotland Yard, Hill đã từng tham gia vào vụ truy tìm nhiều tác phẩm, trong đó có cả tranh của Titian, Goya và Munch.
“Thủ phạm vụ trộm 5 bức tranh vừa rồi ắt hẳn rất khôn khéo, hiểu biết và thận trọng” Hill kết luận.
Tranh bị trộm: Lolivier pres de lEstaque của GEORGES_BRAQUE
Còn Wittman thì phán đoán: “Tôi nghĩ rằng kẻ trộm đã biết trước được là các thiết bị phát hiện cử động không còn hoạt động nữa. Hắn ta chỉ có mỗi việc là cạy cửa sổ. Năm 2000 FBI có làm một nghiên cứu về các vụ ăn trộm trong bảo tàng. Nghiên cứu cho thấy đến 80% các vụ trộm có liên quan đến người của bảo tàng. Không hẳn là nhân viên. Có thể chỉ là người có những thông tin nội gián – chẳng hạn như các chuyên gia hợp tác với bảo tàng hoặc người thân của nhân viên.”
Hill tiếp lời “Kẻ trộm biết trước là kiểu gì cũng có nhân viên an ninh ngay trong tòa nhà. Nhưng cũng biết được là hệ thống an ninh thường xuyên bị lỗi, và biết luôn cả thói quen đi lại buối sáng sớm của nhân viên. Nhờ đó mà hắn ta không hề bị phát hiện.”
Tranh bị cắt khỏi khung
Thường thì người của FBI và Scotland Yard có cùng quan điểm không? “Đây là lần đầu tiên tôi đồng ý với nhận định của phía FBI” Hill mỉm cười. “Còn tôi thì đã nhiều lần đồng ý với Scotland Yard rồi” Wittman cũng cười đáp lời.
