Gẫm & Bình

Statement một đàng, tác phẩm làm một nẻo 25. 10. 11 - 12:53 am

Ngô Lực

(SOI: Đây là cmt cho bài “Phía Đông có Dị Bản rực rỡ“. Đây cũng là vấn đề khá “nóng”, Soi xin đưa lên thành bài để các bạn dễ theo dõi. Tên bài do Soi đặt.)

Tranh của Penapai

Đọc statement của Nguyễn Thành Trung và Lại Thanh Dũng và gần đây có một vài cuộc triển lãm của các đại họa sĩ, tôi có một cảm giác chung cực kỳ khó hiểu, và điều tệ hại nhất là sau khi đọc và xem tác phẩm thì hoàn toàn không hiểu; không hiểu không phải là điều gì đó ghê gớm mà không hiểu vì tác giả viết một đàng làm tác phẩm một nẻo.

1.
Trong statement của Nguyễn Thành Trung chỉ trong chưa đầy nửa trang a4 mà tác giả đã nhồi nhét cả thế giới vào, trong thế giới đó được Trung nhìn theo góc nhìn hầm bà lằng của đủ mọi loại quan điểm triết học, cộng với giọng điệu như đang lên đồng pha chút âm hưởng tự sự, với những từ rất Trịnh, đại loại như ảo giác lưỡng cực… mục ruỗng héo mòn giấc mơ…như cánh cửa bật tung vào ý niệm… hối hả hỗn loạn niềm tin mai một, v.v… Đọc xong quáng gà thật nhưng cũng cố gắng hy vọng để chờ đợi cái thế giới hỗn mang mà bạn sẽ thể hiện ở tác phẩm thế nào, nhưng thật ngạc nhiên…

Khi xem tác phẩm tôi chỉ thấy những chân dung được thể hiện theo lối bán trừu tượng nửa siêu thực rất bình thường, pha thêm chút trang trí décor – cách mà các hoạ sĩ bán tranh thường hay làm với cái khung gỗ rất đẹp, màu sắc ngọt ngào tinh khiết – những bức tranh gợi cho tôi cái cảm giác có thể mua nó về sẽ rất phù hợp những ngôi nhà sang trọng, những khách sạn. Tôi không thấy sự hỗn mang mục ruỗng gì cả, tôi không thấy cái gì là “Dị bản” cả…Ngạc nhiên hơn khi cái tên của tranh như Dear Eva, Dương bản, đọc xong nghĩ hoài mà nhũn não; nhũn não không phải là điều gì ghê gớm mà nhũn não vì không thể nào liên kết được giữa statement và những bức tranh.

2 .
Nếu coi statement như một lời quảng cáo hoặc giới thiệu ngắn gọn về tác phẩm, nếu nhiệm vụ của statement giúp đọc vào người ta hiểu được sự hấp dẫn của tác phẩm, đồng thời thể hiên được phần nào ý niệm tác phẩm muốn khơi gợi, hay nó có thể chỉ ra được điều gì làm cho tác phẩm trở nên hấp dẫn và đặc biệt, hoặc là một cánh cửa để cho mọi người bước vào tác phẩm một cách đầy gợi mở đa chiều…, thì statement của Nguyễn Thành Trung không chừa chỗ nào cho khán giả cảm nhận tác phẩm, với một loạt liên thanh những ngôn từ rối rắm và áp đặt, có xu hướng gà bài cho khán giả, bắt khán giả hiểu theo cảm nhận của mình trong khi sự thể hiện tác phầm với ý niệm anh ta viết còn cách nhau cả ngàn cây số!!!

Cách này rất nhiều nghệ sĩ Việt Nam mắc phải, nào là đạt tới cảnh giới của siêu thức, vô thức…, nào là những vết vỡ vụn của thời gian, nào là hạnh ngộ chất liệu…, nào là thế giới góc khuất sâu thẳm tâm hồn …, ồn ào lao nhao lên với những từ khủng, cứ như thể là một tao nhân mặc khách đắc đạo hết lượt. Những từ ngữ như thế chỉ cần lên mạng copy vài cuốn sách thiền, dăm ba cái triết lý ba xu vụn vặt bỏ vào là xong, và vẽ tranh thì cứ vẽ, sắp đặt thì cứ sắp, rồi viết vài từ miễn là khó hiểu, mà bức bất quá thì đặt là Không đề 1, Không đề 2, đến Không đề n…

Cái cách suy nghĩ ấy chỉ tạo ra đám trưởng giả lừa mị suốt ngày khệnh khạng vuốt râu trầm ngâm mắt nhìn xa xăm và tự sướng với nhau rằng những gì người ta khó hiểu là những gì cao cấp, rằng thiên hạ ngu dốt không hiểu được tao… Phản động hơn là có những nghệ sĩ cố tình đặt ra những tên của tác phẩm mà ngay chính nghệ sĩ ấy cũng không hiểu hết; không hiểu nó mới huyền bí, không hiểu nó mới sang, hay là việc làm thì có tí tẹo nhưng diễn giải thì mang tầm cỡ thế giới, giống như là cầm cái búa tạ mà đập chết con ruồi vậy.

Trong khi những đề tài gần gũi tác động trực tiếp đến đời sống con người, đến xã hội, những bức xúc, những bất công hàng ngày nhan nhản diễn ra trước mặt thì lại ngoảnh mặt làm ngơ, cho rằng là giải trí tầm thường, gây hấn phá bĩnh ….Có lẽ với tôi tất cả những kiểu suy nghĩ trên mới là DỊ BẢN – một DỊ BẢN mà không có một quốc gia nào trên thế giới có được.

*

Bài liên quan:

– DỊ BẢN tại Huế – Ối, ối, statement!
– Phía Đông có DỊ BẢN…
– Statement một đàng, tác phẩm làm một nẻo
– MANG ĐI cũng tại Huế – cũng lại ối, ối, statement!
– Viết statement: làm sao cho khỏi ú ớ?

Chia sẻ:

Bài đã đăng

• Ballet Kẹp Hạt Dẻ: Giáng Sinh mới có, năm nào cũng phải xem - Willow Wằn Wại (20/12/2023)
• HỎA MÙ NFT VIỆT: lạm thuật ngữ, lạm danh xưng, lạm định giá - Ace Le (15/08/2021)
• Điệu nhảy chết người (phần 2):
  Múa bụng mỗi người một phách - Willow Wằn Wại (11/08/2021)
• “XEM ĐÊM” để thấy những điều không thấy được trong ánh sáng ban ngày - Phó Đức Tùng (15/07/2020)
• Về SKETCH phác thảo, SKETCH ký họa, và SKETCH+ - Hải Kiên (13/06/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 5: Đám cưới - lui lược dịch từ trang của Sotheby’s (21/02/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 4: Buổi triển lãm ở New York - lui lược dịch từ trang của Sotheby’s (28/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 3: Buổi diễn tại Luân Đôn - Lui dịch từ Sotheby’s (10/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 2: Mổ tử thi trong trường Y - Soi lược dịch từ trang của Sotheby's (04/01/2020)
• Young Sen lên voi và xuống chó
  Bức số 1: Young Sen rời quê - Soi lược dịch từ trang của Sotheby's (26/12/2019)

» Xem tiếp...