5 năm trước, khi Populous hé lộ thiết kế của Sân vận động Olympic 2012, thiết kế này nhận phải nhiều lời bình đáng chán. “Đơn giản quá”, “thường quá” là những từ hay được dùng để miêu tả công trình này. Nhưng giờ đây, sự mộc mạc, giản dị, và cách dùng thép theo kiểu tiết kiệm đã trở thành ưu điểm, việc một số bộ phận của sân có thể được tháo rời ra cũng rất đáng khen, nên công trình nghiễm nhiên tiến thẳng vào vòng chung kết của giải RIBA Stirling. Ít nhất, theo lý thuyết, tính linh hoạt, dễ tháo ra rồi ráp lại sẽ giúp chính phủ Anh sử dụng công trình này cho nhiều mục đích khác nhau khi thế vận hội Olympic kết thúc. Nó cũng là một công trình đẹp và đầy tự tin đấy chứ!

Sân Olympic nhìn từ trên cao

Bên ngoài sân là bãi cỏ với hoa dại mọc um tùm – một đặc điểm rất “Anh Quốc” (ít tỉa tót cắt xén)

Bên trong: những cầu thang đưa bạn lên tới chỗ ngồi. Mỗi cầu thang thường được đánh số hay chia theo bảng chữ cái để tránh tình trạng chen lấn.

Một nhà hát tuyệt đẹp và vững chãi do công ty kiến trúc O’Donnell + Tuomey ở thành phố Dublin thiết kế, công ty này cũng từng vào lọt vào vòng chung kết năm ngoái với trung tâm văn hóa An Gaeláras ở Derry. Thiết kế này cho phép khán giả từ ngoài đường phố xô bồ khi bước vào sẽ lần lượt đi từ phòng nghỉ giải lao, tới quầy bar, rồi mới đến khu vực sâu khấu – trái tim của thoàn bộ thiết kế. Nhà hát hướng ra sông, nhìn ra một khung cảnh cỏ cây xanh mát. Vật liệu chính là gạch và gỗ. Các công trình tại thành phố Belfast ít khi được lên báo vì chất lượng của chúng hơi kém. Bảo tàng Titanic của Belfast hiện đang “tranh giải” Carbuncle Cup – giải “công trình xấu” do tạp chí Bulding Design tổ chức. Nhưng Nhà hát Lyric thì hoàn toàn xứng đáng để vào chung kết của RIBA.

Sảnh của Nhà hát Lyric

Khu vực sân khấu

Vì nhân viên ngân hàng vốn chỉ được nhân dân khoái hơn bọn ngược đãi trẻ em một tẹo, ban giám khảo của giải RIBA Stirling sẽ phải gan lắm mới giám trao giải nhất cho công trình này, dù Rothschild có phản đối đến sùi bọt mép rằng ngân hàng của mình hoàn toàn không giống với những ngân hàng tai tiếng khác. Tuy nhiên, phải công bằng, về mặt kiến trúc, công trình này là một ứng viên tốt: OMA vừa tạo ra một tổng hành dinh mạnh mẽ cho một tổ chức tài chính lớn, vừa cho công chúng chiêm ngưỡng một không gian rộng mở đầy lôi cuốn ngay trên con đường chật hẹp của thành phố London.

Bên trong phòng họp của tòa nhà New Court

Nhìn bên ngoài thì không ai nghĩ rằng bên trong của tòa nhà lại rộng rãi thế.

Sau công trình kiến trúc hoành tráng New Court bên trên, OMA chứng minh rằng mình cũng xây dựng được một công trình xinh xắn dễ mến. Đây là một trong số các trung tâm Ung Bướu Maggie nằm rải khắp nước Anh – nơi bệnh nhân và người nhà của họ có thể tới tìm lời khuyên, tìm hướng dẫn, tìm bạn, hoặc đơn giản là để tìm chút không gian thanh bình yên tĩnh. Loạt trung tâm này là ý tưởng của hai nhà phê bình kiến trúc: Charles Jencks và vợ, Maggie Keswick – người đã qua đời vì ung thư. Maggie mong rằng các trung tâm của mình sẽ là “thuốc giải” cho những không gian kiến trúc u ám – nơi những bệnh nhân ung thư đến điều trị. Trung tâm Maggie của OMA ít hùng hổ hơn các trung tâm Maggie khác, như trung tâm do Zaha Hadid xây tại Fife, hay trung tâm do Richard Rogers thiết kế ở London (từng thắng giải RIBA Stirling năm 2009). Trái lại, trung tâm này tập trung vào cảnh quan thiên nhiên xung quanh; khung cảnh xanh này là do Lily – con gái của Jencks và Keswick thiết kế.

Trung tâm gắn nhiều cửa kính trần để lấy ánh sáng.

Khuôn viên bên trong có tầm nhìn hướng ra phong cảnh xanh bên ngoài.

Một gallery vững vàng và đầy ấn tượng, đặt theo tên của điêu khắc gia Barbara Hepworth – người chào đời tại thành phố Wakefield này. Gallery do kiến trúc sư David Chipperfield thiết kế – anh từng hụt vài giải RIBA và từng thắng một lần vào năm 2007. Thế mạnh của David là biết để mắt đến những yếu tố như ánh sáng, không gian, và vật liệu; nhưng ban giám khảo thường bỏ phiếu cho những công trình hoành tráng hơn hoặc có nhiều ý nghĩa xã hội quan trọng hơn, như trường học hoặc khu nhà ở. Gallery này nằm cạnh sông và các tòa nhà cổ thuộc thời cách mạng công nghiệp, nó muốn nhấn mạnh tính địa phương và nương theo đặc điểm “rắn rỏi” của vùng Yorkshire bằng một cấu trúc bê tông chắc chắn.

Bên ngoài Gallery với đường tản bộ.

Bên trong Gallery.

Đây là nơi những nhà khoa học hàng đầu quốc tế có thể nghiên cứu về cây cối. Tòa nhà nằm trong khuôn viên của khu Vườn Thực vật thuộc Đại học Cambridge. Ngoài việc đáp ứng được các yêu cầu của một cơ sở nghiên cứu, các kiến trúc sư của Stanton Williams còn muốn công trình này có được một không khí “Đại học” – một không gian khuyến khích việc việc chia sẻ ý tưởng cũng như kiến thức. Kết quả: một công trình hình chữ L và có tầm nhìn hướng ra khung cảnh bên ngoài. Thiết kế của nó là những đường thẳng, vững vàng, tạo sự cân bằng với cảnh quan tự nhiên (um tùm) xung quanh. Cấu trúc mang một vẻ rắn chắc, bên trong có nhiều lớp để lọc ánh sáng.

Một phòng thí nghiệm của cơ sở nghiên cứu.

Cấu trúc bên trong có nhiều lớp để lọc ánh sáng.