Hôm qua, 7. 11, là sinh nhật Francisco de Zubarán (rửa tội ngày 7. 11. 1598; mất 27. 8. 1664), một họa sĩ Tây Ban Nha, chuyên vẽ tranh tôn giáo, tả các thánh, các linh mục, những người tử vì đạo. Trong hình: bức “Đức Mẹ Thương Khó với các thầy tu dòng Chartreux”, 1630-50. (Trong cả bài: các bạn bấm vào hình để xem bản to hơn nhé)

Nhưng Zubarán cũng nổi tiếng với tranh tĩnh vật. Trong hình: bức “Tĩnh vật với chai và lọ”, 1660, sơn dầu.

“Tĩnh vật với chanh, cam, và hoa hồng”, 1633, sơn dầu, 60 x 107cm.

Francisco de Zubarán hay sử dụng chiaroscuro, là một bút pháp có đặc điểm là những mảng tương phản sáng-tối chắc và mạnh, bao trùm cả bố cục tranh. Trong hình: “Buổi tĩnh tâm của Thánh Francis”, 1632, thuộc bộ sưu tập Shaw, Buenos Aires.

Chính vì hay dùng lối chiaroscuro mà Zubarán còn được gọi là Caravaggio của Tây Ban Nha, theo tên của bậc thầy người Ý cũng hay dùng kỹ thuật này để cho hiệu quả kịch tính. Trong hình: “Thánh Francis tĩnh tâm”.

Đây là bức “Bắt Chúa”, khoảng 1598, sơn dầu trên canvas của Caravaggio,134 cm x 170 cm.

Francisco sinh tại Fuente de Cantos, vùng Extremadura năm 1598. Hồi Zubarán được 6 tuổi, thấy ông thích vẽ bằng than, bố ông gửi ông gửi tới Seville để học làm họa sĩ. Chính trong thời gian học, ông đã bị/được ảnh hưởng rất nhiều phong cách của Caravaggio. Trong hình: “Giáo hoàng Gregorius”, 1626-1627, sơn dầu trên canvas.

“Giám mục Ambrosius” – Khoảng 1626 và 1627, sơn dầu trên canvas, 205 x 98cm

Francisco de Zubarán có biệt tài vẽ vải trắng, nên trong tranh ông hay có màu trắng của áo chùng dòng tu Carthusian. Trong hình: “Thánh Hugo trong phòng ăn của nhà nguyện dòng Carthusian”.

Quá nổi tiếng, khoảng năm 1630, Francisco de Zubarán được chỉ định làm họa sĩ cho vua Philip IV. Có câu chuyện kể nhà vua từng đặt tay lên vai ông và nói: “Họa sĩ cho vua. Vua của các họa sĩ”. Trong hình: “Thánh tử vì đạo Serapio”, 1628, sơn dầu trên canvas, 120 x 103cm.

Sau năm 1640, phong cách khắc khổ, sắc cạnh của Zubarán không được ưa chuộng nữa, và danh tiếng của ông cũng sa sút. Cuối đời, ông phải lên Madrid kiếm việc, và sau đó chết trong đói nghèo và ít ai biết tới. Trong hình: “Chiên Thiên Chúa, 1640”.

Một khách tham quan ngắm bức sơn dầu “Người đàn ông với đàn guitare” của Pablo Picasso, 1911-1912, bên cạnh là bức sơn dầu trên canvas của Francisco de Zurbaran vẽ Saint-Francois, cùng trưng bày tại bảo tàng Grand Palais, Paris, hồi 2008. Sau mấy trăm năm, người ta rồi cũng đã phải công nhận Francisco de Zubarán là danh họa, bộ tranh ông thậm chí còn là thứ để các bảo tàng thu hút du khách. Ảnh: Jacques Brinon.