Đi & Ở

Quan chức Nhật, nhân viên Nhật,
cũng là đầy tớ Nhật 25. 01. 13 - 3:12 am

Bài và ảnh: Bùi Hoài Mai

 

 

Mình đã từng may mắn được đặt chân lên nước Nhật năm vừa rồi. Thôi thì đã đọc rất nhiều sự thần kì của Nhật Bản, mà yếu tố chính là con người Nhật. Nhưng hôm nay đọc bài của anh Đăng, thấy có một câu trong điều 15 hiến pháp Nhật: “Tất cả các quan chức và nhân viên hành chính là đầy tớ của toàn thể cộng đồng” – một câu rất đơn giản mà ở xứ ta vẫn thường nghe. Thế nhưng khi được chứng kiến một câu đơn giản như vậy trong hiến pháp, bằng hiện thực, bằng mắt thấy tai nghe, thì quả thực vẫn “choáng”.

Chuyện thứ nhất: Khi mình đáp chuyến bay từ Nội Bài đến Tokyo, máy bay xuống phi trường Narita. Thôi thì không nói gì đến ấn tượng hiện đại, sạch bong… thực ra cũng chả ấn tượng nhiều lắm vì cũng nhang nhác các sân bay quốc tế ở những nước phát triển khác. Hành khách ào ào đổ xuống cửa hải quan làm thủ tục. Hôm đó cùng xuống có đến vài chuyến nên khách khá đông. Hơn chục quầy làm thủ tục thì chỉ thấy hơn nửa số quầy là có người làm việc. Lúc nào cũng có hai nhân viên hải quan chạy đi chạy lại làm nhiệm vụ hướng dẫn khách vào các quầy. Họ không đi mà chạy. Chạy liên tục, cúi người chào liên tục với từng người khách được họ hướng dẫn.

Chợt nghe thấy tiếng chân rầm rập, mình giật mình, tưởng có chuyện gì. Hóa ra đằng kia, một nhóm khoảng dăm anh hải quan đang chạy. Những người này chạy thực sự, như một cuộc đua marathon vào lúc nước rút. Trong lúc đợi mở quầy, họ vẫn chạy – chạy tại chỗ, để các hành khách không có cảm giác họ thong dong. Rồi khi quầy đã mở, rất vội vàng, họ ngồi vào quầy, và cũng như vậy, hai nhân viên điều phối ở vòng ngoài nhanh chóng mời hành khách sang những quầy mới được mở. Mình cũng được chuyển sang một quầy mới như thế. Chàng hải quan vừa vào ca vội nhổm người chào rồi bắt tay vào làm việc. Không may cho chàng, cái quận giấy in để in mã vạch gì đó bị kẹt. Chàng nhân viên luống cuống với vẻ mặt có lỗi thực sự, rồi vừa loay hoay với cuộn giấy, vừa luôn miệng xin lỗi. Cuối cùng thì cuộn giấy cũng được giải quyết sau khoảng hai phút với sự hỗ trợ của một nhân viên khác. Nhận lại hộ chiếu và đi ra, mình suýt tí té ngửa khi thấy “đồng chí” vừa đến hỗ trợ ở trong quầy đã đứng ở lối ra: lại cúi gập người và xin lỗi vì sự chậm trễ vừa xảy ra. Té ngửa là đúng chứ. Cả đời mình nào đã bao giờ được một nhân viên công quyền gập người chào và xin lỗi như vậy đâu!

 

Chuyện thứ hai: Đến Tokyo, xuống Metro, quả thực là một mê cung. Mình mua vé và nhét vé đi vào, quên béng mất là phải nhận lại vé ở cuối cái máy. Khi đến ga, mình mới nhận ra điều đó và không thể ra được. Đang băn khoăn, mình tìm đến một nhân viên mặc đồng phục đứng ở góc ga. Sau một hồi giải thích, ông rất cố lắng nghe. Cuối cùng ông cũng hiểu ra sau khi đã toát hết mồ hôi trán. Hóa ra trình tiếng Anh phọt phẹt của mình còn tốt hơn ông nhiều. Nở một nụ cười rất tươi, rất hối lỗi vì một việc đơn giản vậy mà làm mất thời gian của mình, rất vội vàng, ông đích thân tự tay mở vài cánh cửa qua lối đi của nhân viên cho mình ra ngoài. Tất nhiên là mỗi lần mình đi qua là một lần gập người chào. Sau đó mình có hỏi vài người bạn về việc phải giữ vé ở cửa ra, họ giải thích là nhà ga làm vậy vì muốn kiểm tra xem đến cuối giờ có ai còn lạc lại trong ga không. Vì đã có trường hợp những người già xuống đến đó và lạc loanh quanh rồi ở lại luôn dưới ga. Nếu thấy vẫn còn phiếu, tức còn người chưa ra hết, các nhân viên nhà ga có trách nhiệm tìm cho bằng được.

Chuyện thứ ba: Lang thang trên phố ở Tokyo, mình bỗng muốn đi vệ sinh, vội tìm đến một cảnh sát đang đứng ở góc ngã tư. Quả thực hôm đó mình gặp may vì nhìn thấy cảnh sát, chứ mấy hôm dạo đều trên phố mà có mấy khi gặp đâu. Mình hỏi nhà vệ sinh công cộng gần nhất. Anh cảnh sát chỉ dẫn khá tận tình: tóm lại trái, phải, phải, trái… nghe mà phát oải. Chắc là phát hiện ra bộ mặt mình quá chán ngán với việc phải nhớ đến từng ấy rẽ phải, trái, sau một phút ngần ngừ, anh nói mình đi theo. Anh dẫn mình vào một ngõ nhỏ, đến một cửa hàng ăn rồi nói mình đợi. Hai giây sau, anh ấy quay ra và mời mình vào. Các nhân viên đều cúi chào làm mình phát hoảng. Một nhân viên tận tình dẫn mình đến phòng vệ sinh trong nhà hàng. Nhưng hoảng nhất là sau khi giải quyết vấn đề xong, bước ra cửa, vẫn thấy viên cảnh sát đứng đợi: anh dẫn mình lại đúng cái chỗ mình gặp anh và chỉ vào tấm bản đồ mình cầm trên tay cho thấy vị trí đang đứng. Cám ơn, cúi chào.. rồi đi một đoạn, mình mới chợt hiểu: hóa ra anh đã rất cẩn thận để mình không phải tìm lại đường lệch với lộ trình mình đã định.

Đấy là ba mẩu chuyện nhỏ mà mình gặp ở Nhật. Mình đâu phải là công dân Nhật, vậy mà cũng được hưởng tí sái cái câu trong hiến pháp Nhật: “Tất cả các quan chức và nhân viên hành chính là đầy tớ của toàn thể cộng đồng”. Hưởng mà nhớ mãi.

Bài đã đăng

• Giáng sinh tặng gì? Hãy tặng một túi cam vàng! - Pha Lê (17/12/2023)
• Oman-Kazakhstan (bài 11): Qua Kazakhstan kìa ai tiễn rượu vừa tàn - Đặng Thái (11/05/2023)
• Oman-Kazakhstan (bài 9): Ở Astana mọi thứ đều to đến bất thường - Đặng Thái (10/04/2023)
• Oman-Kazakhstan (bài 8): Bảo tàng, tượng thép dát vàng, khung to mà liệu đồ hàng có to? - Đặng Thái (09/03/2023)
• Oman-Kazakhstan (bài 7): Ở Thủ đô, không ai tin tôi là khách du lịch -  Đặng Thái (27/02/2023)
• Oman-Kazakhstan (bài 5): Chợ mà không có phụ nữ, cũng chẳng có ruồi - Đặng Thái (10/12/2022)
• Oman-Kazakhstan (bài 4): Chống Cộng sản thì làm thế nào? Thì xây điện, đường, trường, trạm! -  (04/12/2022)
• Oman-Kazakhstan (bài 3): Nghìn dặm qua hoang mạc, không thấy lạc đà mà thấy… rùa - Đặng Thái (28/11/2022)
• Oman-Kazakhstan (bài 2): Qua năm ải quan, đứng sáu tiếng - Đặng Thái (21/11/2022)
• Oman-Kazakhstan (bài 1): Vừa đổ xăng, vừa chạy giấy lại vừa học tiếng Nga - Đặng Thái (12/11/2022)

» Xem tiếp...