Kiến trúc

Nhà ống: nếu làm tốt thì đâu có xấu 02. 06. 13 - 6:26 am

Nghiêm Toàn

Bạn Limdim, trong một cmt, có nói: “Ai dám khẳng định là những ngôi nhà hình ‘ống’ có mặt tiền 3 đến 4m, sâu có khi hàng chục mét, mọc lên chi chít ở thành thị và nông thôn, thậm chí cả ở miền núi và hải đảo, không phải là ngôi nhà Việt? Nó chẳng phải là “ý thức sống” của cộng đồng trong giai đoạn hiện nay hay sao?”

Bạn Limdim, xin lỗi trước nếu như hiểu lầm ý bạn, theo cách bạn nói về nhà ống có vẻ mang ý mỉa mai. Mình thì ngược lại, mình chưa bao giờ thấy diện mạo phố phường của những căn nhà ống là xấu, thậm chí ngược lại, đầy biểu cảm.

Nhà ống không chỉ có ở Việt Nam và không phải bây giờ mới có. Nếu nói đến những khu phố đặc sắc kiểu nhà ống có thể nói đến Amsterdam, và Rotterdam, nơi của những căn nhà có mái thật dốc như những chiếc bút chì xếp cạnh nhau, nơi mà Rem Koolhaas đã có một lô nhà ống mới trong dự án cảng Rotterdam, ông đã tái hiện căn nhà ống mà từng căn nhà xếp cạnh nhau không cái nào giống cái nào, đẹp một cách sửng sốt. Bạn nào có nhu cầu có thể tự search.

 

 

Trở lại căn nhà ống ở Việt Nam, nó là sản phẩm của một quá trình bùng nổ thương mại từ khá sớm khi xuất hiện những khu phố thương mại ở hình thức kinh doanh nhỏ lẻ, nhà ở kết hợp thương mại có thể thấy ở Phố cổ Hà Nội, Hội An, những khu phố của người Hoa mà trước đây ở bất cứ thị tứ nào ở miền Bắc đều có. Xuất phát điểm của nó từ thói quen sở hữu đất đai, hoạt động tiểu thương sôi động và sức ép dân số – điều này cho đến bây giờ và cả tương lai gần sẽ luôn còn đúng.

Đặc trưng của những căn nhà cổ này là có bề ngang hẹp, chiều dài thì tới vài chục mét. Căn nhà được chia thành nhiều lớp với các không gian được đóng mở một cách thú vị bởi các sân – giếng trời. Các không gian sinh hoạt chung, nơi thờ tự vẫn mang được dấu vết – ảnh hưởng của ngôi nhà cổ truyền nhưng vẫn đáp ứng được đầy đủ tiện nghi và riêng tư cho các cá nhân – đây thực sự là điểm mạnh – mang tính vượt gộp của ngôi nhà ống so với nhà cổ truyền.

Trở lại với căn nhà ống hiện tại, có lẽ vấn đề đầu tiên nên đặt ra là quy hoạch và hạ tầng kỹ thuật khi hệ thống tự phát không đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật và giao thông hiện đại. Về bản thân ngôi nhà ống hiện nay thì chắc ai cũng có thể nhận ra là nó quá dở so với ngôi nhà ống cũ – dù với kỹ thuật, tài lực vượt trội. Thứ nhất là về tiện nghi, vi khí hậu gần như bằng không khi hầu như là xây hết đất; thứ hai là việc kết nối các không gian chung, nơi thờ tự và các không gian riêng là không có.

Do vậy, vấn đề với ngôi nhà ống sẽ là vấn đề của ngày hôm nay, câu hỏi của ngày hôm nay để tìm ra một hướng đi của sự vượt gộp mới của ngôi nhà Việt.

 

Bài đã đăng

• Đi LX xem WC (bài 16): Tiến về Cung điện Mùa đông - Đặng Thái (25/03/2021)
• Mar-a-Lago của Donald Trump:
  kiếm ra tiền trong mọi hoàn cảnh - Anh Nguyễn (27/02/2019)
• Bốn ví dụ dùng màu đỏ hiệu quả trong kiến trúc  - Tom Dobbins – Như Mai dịch (25/07/2018)
• Đang diễn ra: Làm sao để THÍCH ỨNG được chủ đầu tư (mà vẫn sáng tạo)? - Thông tin từ ban tổ chức (30/05/2018)
• Vì sao thoạt đầu tôi lại ghét thư viện đẹp nhất nước Mỹ - Sara Bliss – Lê Vy dịch (29/09/2017)
• The Breakers (phần 2): không ai long lanh được suốt ba đời... - Anh Nguyễn (30/04/2017)
• The Breakers (phần 1): nhà của Vanderbilt - "người giàu nứt đố đổ vách" - Anh Nguyễn (29/04/2017)
• Sướng và khổ khi ở trong nhà của Frank Lloyd Wright - An Ng dịch (24/04/2017)
• Binh House của Võ Trọng Nghĩa đầy cây xanh giữa Sài Gòn - Phát Tường lược dịch (22/04/2017)
• Làm vườn trên ban công: tìm ra tổ hợp cây tương sinh-tương khắc - Người nông dân ban công Dao Ngo (11/04/2017)

» Xem tiếp...