NHÀ NGUYỄN của Trần Minh Tâm: Vẽ trên những tấm toan đặc biệt
04. 12. 13 - 6:09 am
Thông tin từ BTC
NHÀ NGUYỄN Khai mạc: Thứ Sáu, 06 tháng 12 năm 2013, 18 – 21 giờ Thời gian triển lãm: 06 tháng 12 năm 2013 – 03 tháng 1 năm 2014 Địa điểm: Craig Thomas Gallery, 27i Trần Nhật Duật, P.Tân Định, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh
“Chân dung Nam Phương Hoàng Hậu 2”, Trần Minh Tâm, sơn mài và sơn dầu mài trên gỗ, 180 x 35.5 x 89.5 x 35.5 cm
Craig Thomas Gallery giới thiệu triển lãm Nhà Nguyễn, triển lãm cá nhân các tranh mới của hoạ sỹ Sài Gòn Trần Minh Tâm.
“Khi cố gắng làm việc gì đó, bạn phải làm vua”, Trần Minh Tâm đã đùa như thế. Vương quốc xưởng vẽ của anh là một căn phòng chứa đầy đồ nội thất cũ, là nơi anh tự do lựa chọn làm gì và làm như thế nào. “Tôi thích làm việc một mình”, anh tuyên bố như thế, đó cứ như là vương miện độc lập cho chủ quyền của tất cả quyết định nghệ thuật của anh.
“Vua Duy Tân”, Trần Minh Tâm, sơn dầu mài trên gỗ, 200×137 cm
Cũng giống như tên nước Việt Nam trước đây, nghệ thuật của Tâm cũng đã bất ngờ thay đổi. Các tranh trước đây của anh vẽ các túi bóng chứa đầy nước theo phong cách siêu hiện thực hoàn hảo. Đối với hoạ sỹ, không có gì là mâu thuẫn trong việc chuyển sang một đề tài khác hoàn toàn như thế chỉ sau một đêm. Các vua nhà Nguyễn có thể thay vợ bất cứ khi nào thấy thích. Anh cười, đôi mắt nhấp nháy “có lẽ tôi cũng muốn làm vua”.
Tâm bắt đầu chú ý đến Nhà Nguyễn cách đây vài năm; anh tìm đọc lịch sử trực tuyến và sách cũ. Cũng như các quyển sách cũ đã bị vất đi, đồ nội thất cũ cũng thế. “Ở Sài Gòn, đồ cũ bị bỏ đi”, Tâm cho biết, không cần phải giải thích, vì lý do hiện đại hoá hay làm đẹp đang phổ biến ở mảnh đất này. Tâm sử dụng các đồ nội thất cũ như tấm toan cho tranh mình, muốn giữ lại những bí ẩn của quá khứ, quá khứ của những đồ nội thất cũ và của những vị hoàng đế đã không còn tồn tại từ lâu.
“Chân Dung cụ Phan Thanh Giản”, Trần Minh Tâm, sơn mài và sơn dầu mài trên gỗ, 139×83 cm
Tâm vẽ chân dung trên các mặt bàn, tủ, cửa ra vào và các bình phong cũ. “Tôi cũng thích giường vì đó là nơi chúng ta ngủ,” anh tươi cười nói, “rất nhiều người ngủ và đọc truyện cho con nghe trên giường ngủ.” Những đồ dùng mà anh đem về là những thứ người ta không muốn giữ nữa. Họ bỏ chúng đi vì cho rằng đã lỗi thời. Tâm sáng tạo trên ý tưởng đó, thậm chí phải sửa chữa lại nhiều thứ hỏng đến mức không dùng được nữa. Cửa ra vào không mở ra được. Tủ thì kẹt cứng như các lăng mộ.
“Chân dung bà Châu Thị Tế”, Trần Minh Tâm, sơn mài và sơn dầu mài trên gỗ, 130×65 cm
Tâm bắt đầu sưu tầm các đồ nội thất bỏ đi từ năm 2008. Sự bí ẩn của món đồ đầu tiên anh tìm được làm anh nảy sinh ý nghĩ muốn nuôi dưỡng các đồ vật này, bảo tồn tổ tiên vô hình của chúng. Điều này không hiếm khi muốn trải nghiệm sự kết nối với các món đồ cũ bị bỏ đi. Những câu hỏi về những món đồ bí ẩn được tìm thấy khuấy động trí tưởng tượng. Hoạ sỹ hi vọng, “Một vài món đồ nội thất có thể lâu đời như triều Nguyễn”.
Khi đã được phục hồi và vẽ lên, các tấm gỗ đẹp rực lên với vẻ đẹp như của cố đô Huế trong ánh hào quang trước đây của mình. Tâm rõ ràng rất thích vẽ tranh về hoàng gia. Trang phục bằng lụa thuê kim tuyến và mũ đội đầu tinh xảo cho biết địa vị của nhân vật. Các hình ảnh trong nền tranh tăng thêm tính tượng trưng. Các hoa văn trang trí, quạt cầm tay, các ngọn núi không mảy may rung chuyển được xếp xung quanh các vị vua, hoàng hậu, và quan lại nằm ở vị trí trung tâm.
“Chân dung một diễn viên”, Trần Minh Tâm, sơn mài và sơn dầu mài trên gỗ, 176×40 cm
Việc chọn các nhân vật nữ mang tính đại diện toàn dân. Vì lý do này, Tâm vẽ một số phụ nữ, công dân hạng hai vào thời đó, thường bị lịch sử bỏ quên. Dưới triều nhà Nguyễn, các quyền của phụ nữ bị hạn chế hơn, gây nên sự va chạm tư tưởng với những miêu tả về phụ nữ Việt Nam trước đó: những nhân vật uy quyền, chấp nhận rủi ro và thông minh trong lịch sử và thần thoại. Nam Phương Hoàng Hậu là người phụ nữ ghi dấu ấn mạnh nhất trong vương triều nhà Nguyễn. Các chân dung của Tâm về bà thuộc những tác phẩm đẹp nhất trong triển lãm này. Quyển sách trong tay minh chứng cho sự học thức của bà, ánh nhìn vương quyền của bà kéo ta không chú ý đến chiếc tủ không còn nguyên vẹn.
“Ông quan”, Trần Minh Tâm, sơn mài và sơn dầu mài trên gỗ, 160×80 cm
Các tranh được sáng tác trên cả hai chất liệu sơn mài truyền thống và sơn dầu, chất liệu mỹ thuật được người Pháp du nhập vào. Tâm cho biết điều này xảy ra dưới triều nhà Nguyễn khi người Việt gặp gỡ người Pháp lần đầu tiên. “Họ học hỏi lẫn nhau”, anh cho biết không có hàm ý cay cú gì ở đây về việc quân đội thực dân đã gây nên sự sụp đổ của triều đại cuối cùng. Với Tâm việc học tập rõ ràng là rất quan trọng, quá khứ bao gồm cả những kinh nghiệm quí báu và tồi tệ, không thể bỏ sót kinh nghiệm nào.
“Chân dung Nam Phương Hoàng Hậu 1”, Trần Minh Tâm, sơn mài và sơn dầu mài trên gỗ, 176×40 cm
“Chân dung Kiều Nguyệt Nga”, Trần Minh Tâm, sơn mài và sơn dầu mài trên gỗ, 176×40 cm
“Chân dung một ca sỹ”, Trần Minh Tâm, sơn mài và sơn dầu mài trên gỗ, 176×40 cm
