» Uất kim hương – hoa cưng của Baroque Hà Lan

Đi và Ở

Tin tức

Nghệ sĩ

Soi học

Bài mới đăng

Bàn luận

Nhân phim đam mỹ bị cấm, nghĩ về tình tri kỷ

Chỉ anh hùng mới có tri kỷ, không có tình bạn giữa kẻ cướp.

Thiết kế

Uất kim hương – hoa cưng của Baroque Hà Lan 04. 04. 14 - 7:26 am

Anh Nguyễn

Vào thế kỉ 17 ở châu Âu, hoa tươi vô cùng đắt đỏ. Chỉ những người rất giàu có mới có khả năng sở hữu vườn tược để trồng hoa. Đó cũng là lý do mà những người đi khai phá thuộc địa mới (nước Mỹ hiện giờ) miêu tả những loài hoa dại một cách hết sức tỉ mỉ và hứng thú. Do người dân trung lưu không thể nào chi trả để có hoa tươi trong nhà, tranh tĩnh vật hoa xuất hiện đầu tiên ở Hà Lan vào khoảng 1600 như một cách thay thế hoa thật. Một bức tranh tĩnh vật giá còn rẻ hơn một bó hoa tươi, và có thể truyền qua nhiều thế hệ. Thế mới biết, nhu cầu thưởng hoa là một nhu cầu ai ai cũng có, dù ở thời đại nào.

“Hoa trong lọ thủy tinh”, của Alexandra Adriaenssen, họa sĩ Baroque người Hà Lan, 1661

Đã bao giờ bạn nghe về “Cơn cuồng Tulip” chưa?

Tulip, hay còn gọi là uất kim hương, ngạc nhiên thay, không đến từ Hà Lan như nhiều người tưởng. Tulip đến từ… châu Á, chính xác là Thổ Nhĩ Kì. Một nhà ngoại giao kiêm thảo mộc gia nghiệp dư, Ogier Busbecq, đã gửi những củ tulip đầu tiên từ thủ đô Constantinople thuộc đế chế Ottoman cho một người bạn là Charles de l’Ecluse, người có công giúp hoa tulip thích ứng được với điều kiện thời tiết ở Hà Lan. Và hội chứng hoa tulip đã bắt đầu. Vào lúc đỉnh điểm, một củ hoa tulip có thể có giá trị bằng cả một căn nhà! Và khi giá tulip sụt xuống, thay vì có nhà cửa thì nhiều người chỉ có một mớ củ hoa trong tay. Đến giờ thuật ngữ “Tulip mania” vẫn được dùng để chỉ những “bong bóng kinh tế” có thể phồng to rồi vỡ bụp bất cứ lúc nào. Alexander Dumas cha có viết một cuốn tiểu thuyết tuyệt hay, “La tulipe noire”, với cái nền của câu chuyện là thành phố Haarlem trao giải thưởng 1 vạn gulden cho ai ươm được một củ tulip màu đen.

“Bốn bông tulip”, của Ambrosius Bosschaert, họa sĩ Baroque người Hà Lan

Để biết tulip được yêu chiều thế nào, hãy cùng ngắm những “tulipiere” – những lọ hoa được thiết kế riêng chỉ để cho tulip mà thôi.

“Tulipiere”, tranh của Jose Escofet, 1991

Tulipiere hiện đại, bằng sứ trắng

Khi cơn cuồng Tulip đã qua đi, các bạn Hà Lan vẫn tiếp tục trồng hoa trên diện rộng. Nếu không nhờ vậy, Hà Lan ngày nay đã không trở thành vương quốc hoa đón hàng triệu lượt khách mỗi năm, và tulip là quốc hoa của Hà Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, và cả Iran nữa (dân Iran thì bảo, hoa tulip đầu tiên được trồng ở Ba Tư. Đến giờ trên quốc kì của Iran vẫn có hình hoa tulip cách điệu. Theo truyền thuyết Iran, mỗi khi một người lính ngã xuống trên mặt trận thì một bông tulip đỏ sẽ nở trên mộ anh).

Rất may cho chúng ta, bây giờ tulip không còn đắt cắt cổ. Nếu không có điều kiện đến Keukenhof để ngắm những cánh đồng hoa tulip trải dài, các bạn sống ở châu Âu hoặc Mỹ vẫn có thể mua tulip với giá rất vừa phải mỗi mùa xuân đến. Ở Việt Nam, tulip vẫn còn là của khá hiếm và thường chỉ được trồng trong chậu (được bán cho người mua để tự trồng). Do thân hoa tulip rỗng nên cần phải được ngâm nước mới có thể hút căng và đứng thẳng lên được. Khi mua về, cần quấn trong giấy báo cho hoa được duỗi dài, sau đó ngâm vào chậu nước lạnh khoảng vài giờ trước khi cắm.

Trong mấy bức tranh phía trên, người xem trầm trồ vì cánh hoa tulip có vân rất đẹp, song trên thực tế hoa đó bị bệnh – người trồng cố tình gây bệnh cho hoa để cánh hoa bị “vỡ” ra thành các đường rạn như vậy. Tulip bị bênh nhỏ và yếu hơn, mau chết hơn. Thương cho hoa phải chịu đựng cho sự thưởng thức của con người!

Cách cắm tulip đẹp nhất là… chỉ cắm tulip thôi, không cắm kèm thêm hoa gì khác. Vì cả cành, cả cánh hoa, cả lá của tulip đều đã hoàn hảo, không cần thêm các yếu tố phụ khiến cho rối mắt.

Tulip trong lọ gốm. Một chút đỏ và vàng trên bình điểm xuyết thêm cho hai màu xanh trắng đỡ nhàm chán

Tulip hồng cắm trong các lọ riêng biệt kiểu “đèn chùm”. Nếu bạn may mắn sở hữu một bộ lọ hoa đặc biệt thế này, tulip là một trong những lựa chọn trang nhã nhất

Tulip vàng cắm trong bình thủy tinh đựng mứt, với những lát chanh nổi xung quanh khiến mùa hè như dịu hơn. Tuy nhiên cần nhớ rằng nước chanh có acid sẽ làm hoa tàn nhanh hơn. Nếu được, hãy lồng hai bình vào nhau và để những lát chanh ở bên ngoài, vừa giữ được đứng im một chỗ, vừa đỡ làm hại hoa.