Nhiếp ảnh

NAZAK – công chúa Iran lưu lạc 26. 10. 10 - 1:29 pm

FJKD - Thanh Dũng dịch

Công chúa Nazak sinh ngày 12. 2.1958 tạ Teheran. Cô là con gái của Hamid  Reza Pahlavi, một trong những thái tử sẽ kế tục ngai vàng Iran.

Được chính Reza gửi đến trường trung học Monte Rosa tại Thụy sĩ, Nazak và người em là Behzad được xem như những đứa trẻ đáng sợ của hoàng gia ở Teheran.

Năm 1978, vào thời kỳ cách mạng Hồi giáo, Nazak học nhiếp ảnh tại Học viện Nhiếp ảnh Brooks ở Santa Barbara bang California. Giận nhau với gia đình, cô bỏ nước Mỹ để đến Brasil với tấm hộ chiếu giả, ở lại Sao Paulo và lấy Vinicius.

Nazad tìm thấy sự đồng cảm của mẹ chồng, bà Theresa Mainardi, cũng là một nghệ sĩ nhiếp ảnh, người giúp cô nâng cao tay nghề và chuyên tâm vào nhiếp ảnh.

Ở tưổi 23, cô công bố bộ Strange Naked dưới cái tên Nazak Zartosht, trên tạp chí Brazil FOTOPTICA :
… “Nhạo báng, mỉa mai, một chút tò mò, nhiều ý thơ và tinh quái… những tấm ảnh gây khó chịu”.

Nazak rời Brasil đến Pháp nơi cô được tin về cái chết của người anh, Behzad Pahlavi.

Để kiếm sống, cô xin một chân bán hàng tại Saint-Germain des Prés, nhưng rồi cô tìm ra được người bác, công chúa Ashraf, trong căn hộ Paris của bà ở đại lộ Montaigne. Nazak được bà giúp đỡ ít nhiều về tài chính.

Cứ mỗi đầu tháng, cô lại rút tiền do Chapour Baktiar, thủ tướng mới của Iran, chu cấp Do đó cô có thể tiếp tục đi lên trong nghề nhiếp ảnh theo hướng chuyên nghiệp.

Trong hoàn cảnh lưu vong và mặc dầu dòng dõi, đẳng cấp xã hội là thế, Nazak lại không thích tụ bạ với đám nhà giàu Iran. Thay vào đó, cô muốn mình trở thành một thành viên của đám nhà giàu Paris.

Cô lân la suốt các nightclub, các bạn cô phần lớn là các nghệ sĩ. Xinh đẹp, sáng sủa và thanh lịch, nàng công chúa nổi loạn thấy dễ chịu dù ở bất cứ đâu, điều đó có nghĩa là không nơi nào dễ chịu cả…

Đúng mẫu những cô gái của những năm 1980, Nazak thích nhạc rock’n’roll, thích thơ Jim Morrison, thích những người Mỹ da đỏ.

Những cuộc hội ngộ của cô với các nhà nhiếp ảnh Pháp như Jean-Loup Sieff, Jean-François Jonvelle – người tình Pháp, Jacques Bergaud, cùng phóng viên ảnh Chico Nascimento của tờ Manchette mang lại cho cô cảm hứng để ra đời bộ ảnh Women Under the Skirt.

Paris Match gợi ý cử cô sang Iran: Cô từ chối, cha bạn Ali Khorram của cô vừa bị cuộc cách mạng Hồi giáo của Khomeiny trừng trị. Một danh sách dài đi theo ông…

Trong cuộc tìm kiếm không ngưng nghỉ tình yêu và sự nổi tiếng, Nazak giấu kín những đen tối của cuộc đời dưới sự phởn phơ giả tạo. Ngày 27. 9. 1987, Nazak chết trong một bối cảnh khó hiểu. Khi đó cô 29 tuổi.

Thông cáo chính thức về cái chết của cô được Reza Pahlavi, một người anh em họ, phát ra, nhưng chẳng ai biết đến. Nazak được chôn một cách đơn giản tại Thiers Cemetery, gần Paris.

Tháng 6 năm 2001, đúng ngày cô chết, Leila em họ của cô, con gái út vị Shah (vua) cuối cùng của Iran, mới tìm được ngôi mộ: Một mảnh đất hình chữ nhật đóng khung bằng xi măng và không có một tấm bia.

Bên cạnh ngôi mộ trơ trụi, FJKD bạn cô đã trồng một cái cọc trên đó ghi họ tên của nàng công chúa bị lãng quên.

Thương chị, Leila làm một tấm bia bằng đá. Công chúa Leila tội nghiệp không biết rằng, chỉ một thời gian ngắn sau đó, chính cô cũng phải nằm dưới một nấm mồ sơ sài, gần như vô danh.

Từ Nazak chỉ còn lại những tấm ảnh, một phụ nữ  trẻ phương Đông táo gan một cách đáng tò mò.

Nazak chết trẻ sau một cuộc đời ngắn ngủi và bất định, như cuộc đời nhiều quý tộc Iran lưu vong. Con mắt của Nazak, nhà nhiếp ảnh Iran, nàng công chúa xứ Ba Tư, là sự phản ánh của cả một triều đại Pahlavis, và của toàn bộ một lịch sử bắt đầu từ 1978 tại Iran.

Lịch sử ấy có tên là Cuộc cách mạng Hồi giáo…

*

Bài đã đăng

• Người đẹp ngủ trong nhà máy: cái nhìn trân trọng của Christopher Payne - Từ CNN - Ảnh: Christopher Payne (01/11/2023)
• "Đào thoát" bằng kho ảnh vuông của Magnum - M.Nha dịch theo Hyperallergic (20/07/2021)
• Adolfo Farsari: kẻ tô màu Ý cho nước Nhật - Archivu biên soạn (23/02/2021)
• So sánh hai bức ảnh: ba mươi phút với nửa giờ - Sáng Ánh (29/10/2019)
• Cái cây - dự án ảnh của tôi - Việt Phố cổ (25/04/2019)
• Khi Xuân đến, không thể ngồi im được… - Candid (14/04/2019)
• Nước Mỹ siêu thực của Alex Prager: “Lời nói dối lạ lùng trên bề mặt sự thật” - Từ The Guardian - Như Mai dịch (19/06/2018)
• Cuộn phim chưa tráng - Candid (19/04/2017)
• Chân dung chính thức của Melania Trump ra mắt - Phạm Phong dịch (06/04/2017)
• Sự yêu ghét của một trưởng phòng thông tin: bấm lỗ chui đầu - Sáng Ánh (04/03/2017)

» Xem tiếp...