Ăn uống

Cốm 24. 11. 15 - 5:17 am

Anh Nguyễn

Con dâu sinh cháu đầu lòng, mẹ chồng khệ nệ đem vào Sài Gòn cả một khoảng trời Bắc Bộ. Từ khi có mẹ, mỗi ngày con dâu được thưởng thức chương trình hát ru trải dài từ lục bát dân gian (Cái Bống đi chợ Cầu Canh. Con tôm đi trước củ hành theo sau…), lẩy Kiểu, đến ca nhạc Cách mạng bao gồm cả thơ Tố Hữu. Bà vào khiến căn nhà tràn đầy tiếng nói chuyện rổn rảng cùng tiếng trẻ con cười khanh khách, và căn bếp tràn đầy… nhiều thứ khác. Hành trang của bà vào Nam là chiếc valy to đùng nặng trĩu những thứ quà: nào là chả quê bà nhờ cháu chắt dưới quê tự quay, hành khô, mộc nhĩ, măng khô, lá chanh, cho đến bao nhiêu thể loại bánh kẹo ngon lành: bánh gai thơm nức, kẹo dồi, kẹo Sìu Châu, chè lam, bánh gio mát lành lại có kèm thêm một chai mạch nha ngọt lừ, chè Thái Nguyên, và có cả hai gói cốm. Tất cả mẹ đều đặt trước ở chợ Đồng Xa qua hệ thống “dặn dò bằng miệng” đơn giản mà đáng tin cậy chả kém Amazon Prime.

Cốm của mẹ làm từ nếp non còn ngậm sữa, xanh một màu hiền lành, buộc bằng cọng rơm, bọc trong hai lần lớp lá ráy xanh non và lá sen xanh già, nhìn mát mắt như bảng màu của Seurat trong bức Chiều chủ nhật trên đảo La Grande Jatte. Hạt cốm mượt mà nhỏ nhắn đúng là “ngọc thực” – ông cha ta trân quý lúa gạo biết bao vì thiếu nó thì con người khó mà tồn tại. Cốm có một mùi thơm nhẹ nhàng, phải để ý mới cảm nhận được, nhưng mát lành và phảng phất tinh thần sang trọng Kẻ Chợ. Ngày đầu tiên cốm về, trong nhà liền lập tức xuất hiện một nải chuối trứng cuốc lốm đốm để kết duyên cùng cốm. Mẹ đã mang vào đây một mảnh thơm ngon của mùa thu Hà Nội.

Cốm của mẹ hiền lành vậy nhưng có khả năng biến hoá tài tình. Cốm để trong tủ lạnh co lại như ngủ đông, nhưng chỉ rảy tí nước nóng là lập tức “hồi sinh.” Món mặn có chả cốm, chỉ là cốm trộn cùng giò sống, trứng gà, chút hành khô, trước hấp trong xửng, có lót lá sen cho thơm, rồi rán vàng và ăn cùng tương ớt. Ông Thạch Lam chê chả cốm bởi “cái thanh đạm của vị lúa không dễ ăn với cái béo tục của thịt, mỡ”, nhưng mỗi lần có chả cốm, nồi cơm của nhà lại… vơi đi thêm một chút.

Món ngọt có cốm xào cùng đường cát, sữa dừa, cộng một chút dầu ăn cho đỡ dính chảo, khi ăn rắc thêm chút dừa nạo, mà không có dừa nạo vẫn… ngon như thường. Cốm xào của mẹ thật hợp khi đi cùng chè “đặc cắm tăm”, là món tráng miệng được bạn bè tới chơi nhà yêu thích hơn hết thảy bánh trái phương Tây.

Rồi còn chè cốm nấu cùng bột năng và nước hoa bưởi, ngọt bùi trong miệng và nhẹ nhàng như một tà áo dài xanh. Cốm còn có thể làm thành bánh cốm, xôi cốm, kem cốm Tràng Tiền,… nhưng tiếc là trình độ con dâu có hạn nên chỉ biết.. thèm trong vô vọng. Những ngày Sài Gòn nắng nóng chang chang chợt mềm đi vì có cốm.

Tuy cố gắng dè sẻn nhưng cốm cũng đến ngày cạn kiệt. Tủ lạnh sau mấy ngày dồi dào chan chứa lại trở lại với dáng vẻ gọn gàng vốn có. Gập chiếc lá sen thừa bỏ đi mà thấy lòng bùi ngùi tiếc, nhớ đến câu “thảo mộc vô tình, hữu thời phiêu linh” của Âu Dương Tu. Mẹ chồng thấy con dâu nghĩ vẩn vơ thì nửa đùa nửa thật bảo: “Thôi đẻ thêm đứa nữa đi để bà lại vào.”

 

Bài đã đăng

• Không màng yêu ghét với tỏi confit - Pha Lê (Hình trong bài: Pha Lê chụp) (08/02/2024)
• CHÁO SƯỜN: từ Thọ Xương về Cấm Chỉ, rồi chỉ còn mây khói - An Lê (31/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Canh bóng thả cho mâm cỗ Tết - Nội (26/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Xào giả hạnh nhân - Nội (22/01/2024)
• Bún ốc hành - An Lê - Ảnh toàn bài: An Lê (29/09/2023)
• Bản chất ẩm thực Nam Định là gì? - An Lê (24/09/2023)
• Anh Vũ vào bếp: Làm bánh khúc để “nghiệm sinh” lại một nếp ăn của nếp - Nguyễn Vũ (29/03/2023)
• Vào Chợ Lớn tìm “ruột tháng Chạp” - Bài và ảnh: A Điền (18/01/2023)
• Đôi món ngâm chua cho Tết đoàn viên - Pha Lê (hình trong bài: Pha Lê và Kim Trọng) (17/01/2023)
• Oman-Kazakhstan (bài 6): Ăn lạc đà trong khói hương trầm tỏa - Đặng Thái (19/12/2022)

» Xem tiếp...