Vớ vẩn hay không vớ vẩn: Katharina Grosse sơn pháo đài

Đi và Ở

Tin tức

Nghệ sĩ

Soi học

Bài mới đăng

Bàn luận

Nhân phim đam mỹ bị cấm, nghĩ về tình tri kỷ

Chỉ anh hùng mới có tri kỷ, không có tình bạn giữa kẻ cướp.

Nghệ sĩ thế giới

Vớ vẩn hay không vớ vẩn: Katharina Grosse sơn pháo đài 01. 08. 16 - 9:52 am

Phước Tích dịch và bình

Hôm trước tôi đọc được trên DesignBoom về một tác phẩm trên bán đảo Rockaway của New York. Nhìn ảnh thoạt đầu thì vui mắt, nhìn lần hai thì thấy thật vớ vẩn, tốn vật liệu, hại môi trường. Thế mà đọc hết bài và sau lời dẫn giải của giám tuyển thì lại thấy hay. Người xem nghệ thuật đương đại chao đảo như thế đấy.

DesignBoom kể rằng trên bán đảo Rockaway có pháo đài Fort Tilden rộng lớn, được xây hồi 1917 để bảo vệ thành phố New York. Rồi nước Mỹ không cần được bảo vệ kiểu “thủ công” như thế nữa, pháo đài bị bỏ hoang. Vùng xung quanh là bãi biển, là những đụn cát, những rừng phòng hộ đều đã được biến thành công viên công cộng, người ta có thể tới đây cắm trại, nghỉ ngơi, nằm nhìn trời mà nghĩ về nghệ thuật và những thứ phi nghệ thuật. Riêng khu nhà quân sự cũ trên bán đảo là bị bỏ hoang hoàn toàn, không dùng được vào việc gì.

Khu nhà quân sự Fort Tilden

DesignBoom viết, vào năm 2012, một cơn bão cát cực mạnh đã tàn phá bán đảo. Dĩ nhiên là sau đó mọi thứ được phục sinh “đàng hoàng hơn, tươi đẹp hơn”. Để ăn mừng sự hồi phục của bán đảo, MoMA PS1 (là một trong những tổ chức nghệ thuật phi lợi nhuận lớn nhất và lâu đời nhất của Mỹ) đã phối hợp với các nghệ sĩ của vùng Rockaway, các cơ quan hữu trách của khu vực và công viên bán đảo tổ chức một triển lãm. Trong dịp này, nghệ sĩ Đức Katharina Grosse đã thực hiện một sắp đặt “ngay tại trận”, trên chính khu nhà quân sự đã hư hỏng, và được bài báo gọi là một “tác phẩm kỳ vĩ”.

Grosse làm gì? Cô dùng màu sơn chói chang sơn trực tiếp lên khu nhà. Cô bảo để phản ánh lại những màu sắc sống động và mạnh mẽ của hoàng hôn trên bán đảo Rockaways. Phong cách và sở trường của Grosse vốn là ở việc khai thác tiềm năng của chất liệu sơn và màu. Lần này cô dùng sơn để nhấn mạnh đặc điểm của cấu trúc nhân tạo kia, làm nổi bật lên giữa không gian tự nhiên bao quanh. Sắp đặt là một cách “tưởng nhớ tòa nhà lịch sử này” – là kiến trúc sẽ bị phá bỏ vào cuối 2016.

Klaus Biesenbach, giám đốc của MoMA PS1 và cũng là tổng giám tuyển của MoMA (lớn), nói từng được xem tác phẩm của Katharina Grosse hồi 2008 ở New Orleans. Tại đó, Grosse sơn một ngồi nhà nhỏ bỏ hoang và đã bị bão Katrina phá hoại. Klauss bảo lúc đó ông thấy xúc động sâu sắc, vì một ngôi nhà đang đợi bị kéo sập đã được nghệ sĩ khoác lên cho một vẻ đẹp mong manh, phù du mà kiêu hãnh. (Đọc đến đoạn này thì phục ông Klauss quá, cái nhìn của giám tuyển thực là hay, mình thì chỉ thấy ồ có cái nhà được sơn lên kìa…). Klauss nói, khi nghe nói pháo đài Tort Tilden sẽ bị phá bỏ, ông lập tức nghĩ ngay tới việc mời Katharina đến thực hiện một tác phẩm tại địa điểm này.