Khác

RIMBUN DAHAN – Ngàn xanh 28. 05. 11 - 9:49 pm

Phạm Huy Thông

 

.

Trong bài viết trước Bốn Bể Là Nhà, tôi đã mạo muội giới thiệu một số địa chỉ để tìm các chương trình cư trú nghệ thuật. Trong bài viết này, tôi xin giới thiệu riêng về chương trình cư trú nghệ thuật Rimbun Dahan, nơi tôi đã có những trải nghiệm trực tiếp trong suốt 3 tháng cuối 2010 đầu 2011. Các đề mục đánh số trong hai bài viết có nội dung tương ứng liên quan đến nhau.

Điền viên Rimbun Dahan

Rimbun Dahan theo tiếng Bahasa nghĩa là Ngàn Xanh. Rimbun Dahan còn là tên một điền viên rộng 5ha thuộc tỉnh Kuala Selango nhưng ở sát rìa của thủ đô Kuala Lumpur. Chủ nhân của Rimbun Dahan là cặp vợ chồng đã lớn tuổi rất yêu thiên nhiên và nghệ thuật. Người chồng là kiến trúc sư nổi tiếng Hijjas Kasturi, thiết kế nhiều công trình lớn ở Malaysia. Nữ chủ nhân là bà Angela Hijjas, một phụ nữ sôi nổi, thân thiện, người quán xuyến mọi việc trong Rimbun Dahan cũng như tham gia nhiều công việc xã hội khác.

Khi nói đến chủ nhân các chương trình cư trú nghệ thuật tư nhân, tôi không khỏi chạnh lòng khi nghĩ về các không gian nghệ thuật nước nhà. Đa phần là do các anh em nghệ sĩ tự dựng lên, tồn tại ngong ngóng vào các quỹ nước ngoài, các nguồn tài trợ từ các xứ quán. Đại gia ở Việt Nam không phải là chưa có, nhưng đa phần vẫn chỉ tài trợ vào các hoạt động “bề nổi” như bóng đá hay thi hoa hậu. Chưa có chương trình cư trú chính danh do các đại gia Việt mở ra để thường xuyên hỗ trợ các nghệ sĩ. Tôi mong một thời gian nữa, khi các “trọc phú mới nổi” ở Việt Nam trở thành các “đại gia nổi lâu rồi”, khi họ đã sưu tập đủ nhà, xe, du thuyền, đồ cổ, gái đẹp… sẽ xoay sang sưu tập và hỗ trợ nghệ thuật. Bao giờ cho đến tháng Mười?

Khu gara bày bộ sưu tập xe cổ của chủ nhà. Tầng trên là phòng tập cho vũ công và nghệ sĩ trình diễn.

 

1. Không gian làm việc

Theo tiếng Bahasa, Rimbun Dahan có nghĩa là Ngàn Xanh. Rimbun Dahan có một bộ sưu tập hàng ngàn loại cây nhiệt đới trong đó có rất nhiều cây thuộc hàng quý hiếm. Với môi trường trong sạch, nơi đây có đủ loại chim chóc, sóc, khỉ, thằn lằn, kỳ nhông, rắn rết… Túm lại là rất hợp với các nghệ sĩ tìm kiếm một môi trường làm việc kiểu thiền sĩ, hòa với thiên nhiên.

Đi kèm với ao hồ và cây xanh ở Rimbun Dahan là rất nhiều muỗi, các nghệ sĩ nên tự vũ trang bằng các loại thuốc chống muỗi bôi da hay hương muỗi.

Rimbun Dahan có 2 studio lớn, 2 studio nhỏ, một sàn tập múa rất rộng, 3 phòng riêng biệt cho nghệ sĩ (kèm bếp), và một số nhà lẻ biệt lập cho các nghệ sĩ mang theo gia đình. Một gallery (ở đây phải hiểu theo nghĩa là phòng bày tranh) rất rộng nằm ở trung tâm khu khuôn viên, tuy nhiên chỉ các nghệ sĩ tham dự 1 năm mới được triển lãm ở gallery này vào cuối của mỗi chương trình. Rimbun Dahan là một trong số hiếm hoi những chương trình cư trú có bể bơi riêng để các họa sĩ ì oạp mỗi ngày. Là một người mà mỗi mùa hè phải chen mình trong các bể bơi quá tải Sao Mai hay Thắng Lợi, tôi thấy đây là cơ hội như trong mơ để thỏa mãn sở thích của mình.

Khu nhà chính của vợ chồng chủ nhà. Nhà dành cho nghệ sĩ thì nhỏ hơn.

 

Thể thức và thời gian

Rimbun Dahan có 3 thể thức mời nghệ sĩ:

1. Chương trình một năm dành cho một nghệ sĩ thị giác Malaysia và một nghệ sĩ thị giác Úc (vì ông bà chủ là người Malaysia và người Úc).

2. Chương trình ba tháng dành cho các nghệ sĩ thị giác từ Đông Nam Á.

3. Chương trình dành cho các diễn viên và biên đạo múa. Như vậy ở Rimbun Dahan luôn luôn có mặt ít nhất ba nghệ sĩ: Một bản địa, một từ Úc, một từ các nước Đông Nam Á hàng xóm của Malaysia.

Vì là một chương trình nghệ sĩ cư trú tư nhân nên việc nhận đơn đăng ký của Rimbun Dahan… không theo một lịch trình nào hết. Không có mẫu đơn hay mẫu tài liệu nào để bạn phải tải xuống. Không có deadline hạn nộp đơn. Việc duy nhất bạn phải làm là gửi một email có kèm tiểu sử hoạt động nghệ thuật, một số ảnh tác phẩm đã thực hiện trước đây, thời gian mà bạn dự định sẽ sống ở Rimbun Dahan và một bài luận ngắn (rất ngắn và không cần hoa mỹ) nói lý do vì sao bạn muốn tham gia Chương trình nghệ sĩ cư trú ở Rimbun Dahan.

Việc được lựa chọn vào Rimbun Dahan chủ yếu dựa trên chất lượng các bức ảnh tác phẩm mà bạn cung cấp. Bà chủ Angela thường sẽ quyết định khi gom đủ một lượng email nào đó. Tuy nhiên, có thể bạn sẽ phải chờ rất lâu hoặc nhận được thư mời khi bạn đã hoàn toàn quên là mình đã từng nộp đơn.

Một góc của phòng bày tranh. Trên tường đang treo tranh của Ilham Kojek, một họa sĩ Malaysia được mời làm việc 1 năm ở Rimbun Dahan

 

2. Môi trường văn hóa

Nếu bạn là người thích tụ bạ, hát hò, bạn sẽ rất thất vọng khi đến Rimbun Dahan. Rimbun Dahan nằm ở nơi hẻo lánh, cách Kuala Lumpur (KL) khoảng 50-60 cây số. Có thể so sánh với việc bạn đi từ Trung tâm Hà Nội đến thăm Anh Khánh ở thung lũng Bằng Chuối trên Hòa Bình. Tất nhiên hệ thống tàu điện sẽ giảm bớt đi cảm giác về khoảng cách. Nhưng do không hiện đại bằng hệ thống tàu ở Thái Lan hay Singapore nên bạn sẽ mất khoảng 45 phút để đến ga trung tâm.

Malaysia là đất nước có nhiều sắc tộc sống xen kẽ nhau. Quanh Rimbun Dahan cũng như ở trung tâm KL, bạn sẽ bắt gặp nhiều nhóm người khác nhau, đi kèm với họ là tôn giáo, lối sống, nguồn cung thực phẩm và văn hóa ẩm thực khác biệt. Phần lớn thời gian bạn sẽ tiếp xúc với người Malaysia theo đạo Hồi, sợ chó, không ăn thịt lợn và đặc biệt không uống bia (một cách công khai). Trong các quán của người Hoa, bạn có thể uống thoải mái tuy nhiên một chai bia ở đây đắt gấp 4 lần ở Việt Nam do thuế cao.

Từ KL, bạn có thể bắt xe buýt đi Malaca, một thị trấn thương nghiệp cổ trù phú (giống như Hội An) và là điểm du lịch thu hút nhiều khách du lịch. Bạn cũng có thể đi tàu hoặc xe buýt đến Penang, một hòn đảo phía bắc, gần biên giới Thái Lan, xưa kia là bến cảng của tất cả các thương thuyền khắp Á Âu. Ông bà chủ của Rimbun Dahan sở hữu một khách sạn cao cấp ở Penang. Tranh treo trong mỗi phòng nghỉ đều là tác phẩm nghệ thuật gốc. Bạn có thể sẽ được ở miễn phí nếu như bạn khéo nói với ông bà chủ. Tôi không được vinh hạnh này vì hồi tôi đến Penang, khách sạn vẫn chưa hoàn thiện.

Malaysia là thành viên của khối ASEAN nên bạn sẽ tự động được cấp visa du lịch 1 tháng khi nhập cảnh vào Malaysia. Bạn sẽ không thể xin visa cho toàn bộ 3 tháng ở Malaysia. Nên cuối mỗi tháng, bạn sẽ phải đi đâu đó như Thái Lan hay về Việt Nam một hai ngày rồi quay trở lại. Với tôi, rẻ nhất vẫn là bắt xe buýt đêm đi Singapore, chơi ở đó ban ngày rồi lại bắt xe buýt đêm đi về. Nếu bạn là nữ họa sĩ và hơi hơi xinh một chút, bạn có thể sẽ gặp rắc rối nếu hải quan thấy bạn đi đi về về. Họ sẽ nghĩ bạn làm nghề… gì đó. Tốt nhất là nên chuẩn bị tâm lý và hỏi thêm kinh nghiệm.

Hai xưởng vẽ chính có nguồn ánh sáng đầy đủ.

 

3. Hỗ trợ kinh tế 

Nếu bạn được chấp nhận tham dự Chương trình cư trú nghệ thuật ở Rimbun Dahan. Bạn sẽ phải ứng trước tiền mua vé máy bay của hãng Air Asia. Sau này bạn sẽ được Rimbun Dahan hoàn trả lại. Mỗi tháng, Angela sẽ đưa cho bạn 1.000 Ringit tương đương khoảng 7 triệu đồng. Với 1.000 Ringit, tôi đủ mua sátxi gỗ (để căng toan), chi tiêu thực phẩm, điện thoại, vé tàu thỉnh thoảng đi KL uống bia, mua bia, và mua sắm lặt vặt. Có thể thấy, số tiền không phải là lớn nhưng rất tốt khi bạn cắt bỏ được chi tiêu ở Việt Nam, có một xưởng rộng để làm việc và được mang tất cả tác phẩm về.

Vì là Chương trình cư trú nghệ thuật tư nhân nên chủ nhà ưa thích các họa sĩ biết tự thân vận động. Có nhiều người làm công trong Rimbun Dahan, mỗi người một nhiệm vụ, có một phụ tá curator lo các việc văn phòng, có thể tư vấn cho bạn nhiều thứ. Nhưng tất cả mọi phần việc từ nấu nướng đến căng toan, bạn phải tự lo liệu. Điều này cũng không quá khó.

Góc nhìn từ xưởng vẽ

 

Thời gian nên đến Rimbun Dahan

Nếu thích ăn sầu riêng, bạn nên có mặt ở Rimbun Dahan vào tầm cuối tháng 11. Ngày nào cũng có một vài quả rụng để nghệ sĩ và người làm ở đây chia nhau. Tháng 3 là tháng các cây chôm chôm kết trái. Các cây chôm chôm thu hút nhiều khỉ xanh đuôi dài đến sinh sống, có ít nhất hai đàn cạnh tranh nhau nên đôi khi bạn được xem các màn võ khỉ miễn phí.
Cũng có thể bạn muốn đăng ký đến Rimbun Dahan đâu đó vào tháng 10-11 vì có hội chợ nghệ thuật SingArt vào tầm 20 tháng 10 và Malayia Art Expo vào cuối tháng 11. Cũng nên lưu tâm đến Singapore Art Stage vào tháng 1 hàng năm. Đây là hội chợ nghệ thuật mới được thành lập nhưng rất có tham vọng trong khu vực.

Mỗi năm, Rimbun Dahan có 2 triển lãm. Vì có danh tiếng, mỗi triển lãm ở đây thu hút từ 300 đến 500 khách trong ngày khai mạc. Bạn cũng nên có mặt trùng với 2 thời điểm này.

Triển lãm vào tháng 3 dành cho 2 nghệ sĩ làm việc 1 năm ở Rimbun Dahan. Vì chương trình này chỉ dành cho họa sĩ Malaysia và Úc nên bạn không có cơ hội treo tranh trong triển lãm. Nhưng bạn có thể treo tranh trong xưởng vẽ và 500 khách chắc chắn sẽ ngó qua xem. Các nhà sưu tập Malaysia tương đối rụt rè với các họa sĩ ngoại quốc, bởi vậy đừng quá kì vọng và nên chuẩn bị đầy đủ các thông tin giới thiệu về mình.

Triển lãm vì môi trường tổ chức vào tháng 7 với một nửa số tiền bán tranh đóng góp cho quỹ WWF Malaysia và một nửa còn lại trả cho các nghệ sĩ. Nếu tác phẩm của bạn hoàn thành xong sớm, bạn có thể tham dự triển lãm. Rimbun Dahan mời tất cả các nghệ sĩ từng làm việc ở đây tham gia bày tranh trong triển lãm, miễn là bạn tìm được cách nào đó chuyển tranh đến chỗ họ đúng hạn.

Trang web của Rimbun Dahan . Để biết rõ hơn hoặc để nộp hồ sơ xin tham dự, bạn có thể gửi email cho bà Angela Hijjas.

Chúc may mắn.

Phạm Huy Thông và các nghệ sĩ Malaysia gốc Hoa đến thăm xưởng vẽ.

 

*

Bài liên quan:

– Bốn bể là nhà
– RIMBUN DAHAN – Ngàn xanh

Ý kiến - Thảo luận

22:29 Sunday,29.5.2011 Đăng bởi:  Phạm Huy Thông
Cám ơn các bạn đã tiếp tục ủng hộ bài viết.
Nhóm hoạ sĩ Malaysia đến thăm xưởng vẽ của tớ đúng là nhóm đã nhiều lần đến thăm Việt Nam, rất thân thiết với các hoạ sĩ Hà Nội. Đã một lần họ cùng các hoạ sĩ trong nhóm của hoạ sĩ Trịnh Tuân bày triển lãm ở bảo tàng Mỹ Thuật Việt Nam. Triển lãm có tên là "Welcome Hà Nội" thì phải.
Tớ sơ xuất không bi
...xem tiếp
22:29 Sunday,29.5.2011 Đăng bởi:  Phạm Huy Thông
Cám ơn các bạn đã tiếp tục ủng hộ bài viết.
Nhóm hoạ sĩ Malaysia đến thăm xưởng vẽ của tớ đúng là nhóm đã nhiều lần đến thăm Việt Nam, rất thân thiết với các hoạ sĩ Hà Nội. Đã một lần họ cùng các hoạ sĩ trong nhóm của hoạ sĩ Trịnh Tuân bày triển lãm ở bảo tàng Mỹ Thuật Việt Nam. Triển lãm có tên là "Welcome Hà Nội" thì phải.
Tớ sơ xuất không biết họ có phải là nhóm Asian Link không, chỉ biết hàng năm họ mở festival nghệ thuật ở chính ngôi làng chài của họ, mời các hoạ sĩ đến sáng tác. Ngân sách hạn hẹp do các ngư dân đóng góp, ăn ở bình dân nhưng hoạ sĩ nào cũng vui. (Thế mới biết không nhất thiết cứ phải chờ vào mấy bác đại gia mới có festival nghệ thuật). Về phía Việt Nam, hoạ sĩ Trịnh Tuân được coi là thủ lãnh của các hoạ sĩ đến từ Việt Nam. Tuy nhiên đến giờ tớ vẫn chưa có duyên làm việc cùng họ trong các hoạt động giao lưu này.
Có một mạch hoạt động khác là AIAE Triển Lãm Nghệ Thuật Quốc Tế Châu Á, hội tụ hoạ sĩ từ 14 nước Đông Á, triển lãm luân phiên hàng năm ở các nước. Nhóm hoạ sĩ Malaysia trên cũng có vài thành viên tham dự. Phía Việt Nam do hoạ sĩ Nguyễn Xuân Tiệp dẫn đầu. Tớ vinh hạnh được tham gia hai năm gần đây nhất ở Malaysia và Trung Quốc.
Về đề nghị của Em-Có-Ý-Kiến, tớ cũng đã từng bàn bạc việc trưng các tác phẩm vẽ ở Rimbun Dahan trong một triển lãm online. Nhưng chưa tìm được thời điểm và tâm thái thích hợp. Xin khất bạn thêm một thời gian nữa. Mà này, tớ vẫn rất ngờ bạn. Hì hì 
15:07 Sunday,29.5.2011 Đăng bởi:  Nguyễn Huyền
Qua những bài viết của anh Thông, thấy được tâm hồn và suy nghĩ lớn của anh. Sự vô tư luôn có ý nghĩa lớn và hữu dụng đối với tập thể. Hi vọng sẽ thấy được thế giới ngoài kia qua văn phong và việc làm của anh. Rất thú vị và bổ ích.
...xem tiếp
15:07 Sunday,29.5.2011 Đăng bởi:  Nguyễn Huyền
Qua những bài viết của anh Thông, thấy được tâm hồn và suy nghĩ lớn của anh. Sự vô tư luôn có ý nghĩa lớn và hữu dụng đối với tập thể. Hi vọng sẽ thấy được thế giới ngoài kia qua văn phong và việc làm của anh. Rất thú vị và bổ ích. 

(Đề nghị gõ chữ tiếng Việt có dấu và không viết tắt)

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả