Dale Chihuly (sinh năm 1941 tại bang Washington, Mỹ), được gọi một cách “khó xử” là “điêu khắc gia thủy tinh và doanh nhân”. Trong ảnh: một tác phẩm thủy tinh của Chihuly.

Từng học qua về thiết kế nội thất (1965), Chihuly có bằng cao học về điêu khắc (1967), theo học thủy tinh trong chương trình Fulbright tại Venice và nhận bằng cao học về Mỹ thuật tại trường thiết kế Rhode Island, khoa… làm gốm. Trong ảnh: tác phẩm “Hồ đỏ, thiên thảo vàng” của Chihuly

Mê nghề làm thủy tinh, năm 1971, với sự giúp đỡ của một số nhân vật, Chihuly thành lập trường Thủy tinh Pilchuck Glass tại Washington. Trong ảnh: một tác phẩm của Chihuly làm năm 2000.

Năm1976, “sinh nghề tử nghiệp”, Chihuly bị đâm xe tại Anh, mặt ông bị kính cắt nát và mắt trái ông bị mù, khiến ông phải đeo băng mắt từ ấy.

Sau khi hồi phục, Chihuly vẫn thổi thủy tinh, cho đến năm1979 thì bị trật khớp vai do tai nạn lướt ván. Từ đó không nâng được ống thổi nữa, ông phải thuê người khác làm. Và có lẽ cũng từ đó, ông làm các tác phẩm ngày càng to.

Chihuly giải thích về sự thay đổi này như sau: “Một khi bước lùi lại sau, tôi thấy thích cái quang cảnh (của công việc).” Việc lùi lại sau ấy cho phép Chihuly nhìn công việc một cách toàn diện hơn, can thiệp các vấn đề được tức thời hơn. Chihuly tự mô tả vai trò mình lúc này “như một biên đạo múa hơn là một vũ công, như một giám sát viên hơn là một người tham gia, như một đạo diễn hơn là một diễn viên.” Trong ảnh: tác phẩm của Chihuly tại bảo tàng Young của San Franscisco.

Chihuly còn được coi là một doanh nhân tài ba, năm 2004 ông bán được tới 29 triệu đô tiền “hàng”. Đơn đặt hàng đến với ông tới tấp: những đèn chùm cho các khách sạn lớn, sảnh lớn của bảo tàng, thí dụ như đèn chùm này cho một khách sạn lớn…

Chi tiết đèn chùm

… rồi những sắp đặt cho các vườn thực vật, công viên… (Trong ảnh là một sắp đặt của Chihuly tại vườn Sa mạc).

… cả những món đồ gia dụng hay trang trí gia đình cũng là nguồn thu lớn của Chihuly.

Nhưng Chihuly nổi tiếng với những tác phẩm thủy tinh cực lớn và sặc sỡ. Ông bị giới phê bình coi là “thương mại quá đáng”. Chihuly chỉ nhún vai thôi, dĩ nhiên rồi. Ông mặc kệ ngay cả khi một cuộc khảo sát vào năm 2002 trong giới phê bình nghệ thuật Mỹ, ông bị xếp vào hàng ngũ những nghệ sĩ đương đại ít được ưa thích nhất, cùng với đám Jeff Koons, Thomas Kinkade và LeRoy Neiman.

Mặc kệ, các nhà phê bình ghét nhưng người xem thì thích. Hiện tại, cùng một lúc, tại ba thành phố của Mỹ, Chihuly có ba triển lãm, cái kéo ít nhất thì cũng 3 tháng, cái kéo dài nhất thì những… hai năm rưỡi. Hết đợt này là đến 4 triển lãm nữa, kéo đến hết năm 2012.

Chihuly và cộng sự là nhân vật của bộ phim tài liệu Chihuly Over Venice và phim Chihuly in the Hotshop, chiếu trên truyền hình Mỹ hồi cuối năm 2008.