Kiến trúc

“Nhà xấu” của Frank Gehry nhận giải thưởng lớn 17. 01. 12 - 9:16 pm

Pha Lê dịch

 

 

WASHINGTON, DC. – Ngôi nhà của kiến trúc sư Frank Gehry tại Santa Monica, bang California, đã được chọn để nhận giải thưởng Hai Mươi Lăm Năm của AIA vào 2012.

Frank Gehry cũng là tác giả của Bảo tàng Guggenheim Bilbao, Tháp Gehry ở Hanover, CHLB Đức, Trung tâm hòa nhạc Walt Disney Los Angeles.

Nhằm ghi nhận những công trình kiến trúc có tầm quan trọng lâu dài, giải thưởng Hai Mươi Lăm Năm được trao cho kiến trúc nào vượt qua được thử thách của thời gian từ 25 đến 35 năm, giống như một hiện thân của sự ưu việt trong ngành kiến trúc.
Những công trình này phải thể hiện được sự vượt trội về công năng, quá trình thực thi dự án phải độc đáo, và phải bộc lộ được những thông điệp đầy sáng tạo khi đem so với tiêu chuẩn ngày nay. Giải thưởng sẽ được trao tặng vào tháng 5 tại Hội Nghị AIA Quốc tế, ở Washington, D.C.

 

Kiểu nhà gỗ hai tầng bằng ván ghép giản dị này được bao quanh bởi một hỗn hợp đặc biệt gồm những vật liệu thô và thủ công. Đây là ngôi nhà của Frank Gehry – một hội viên FAIA *, và là mái ấm cho vợ ông – bà Berta, cùng hai con trai. Nó như một câu trả lời chân thực, nhưng lại rất bất ngờ, cho vấn đề đặt ra về khung cảnh lân cận của căn nhà; và câu trả lời này cũng được dùng để tái định dạng những ranh giới về vật liệu và hình dáng trong kiến trúc.

 

 

Ngay khi hoàn tất vào năm 1978, công trình nhận được những phản hồi khác nhau từ tôn sùng, thần thánh hóa, đến nguyền rủa, ghét bỏ. Qua năm tháng, những lời phản ứng, lời phê bình, đã phản ánh được vai trò của ngôi nhà trong dòng chảy lớn của kiến trúc đương đại. Một bài nhận xét trên tờ New York Times của nhà phê bình Paul Goldberger (Hon. AIA*) công nhận ngôi nhà là một sự khiêu khích cực kỳ thành công – nếu không nói là hơn cả thành công. Ông gọi tư gia của Gehry là ngôi nhà đáng chú ý nhất tại miền Nam California trong nhiều năm qua, và khâm phục tính khái niệm trong ý tưởng chính của nó: một căn nhà cũ kĩ bọc bằng các tấm kim loại gợn sóng, tạo nên một dải không gian mới kiểu hành lang, lượng trong/ngoài suốt cả ba mặt của tư gia.

 

Cấu trúc phơi bày, các vật liệu khác nhau kết hợp một cách hỗn loạn, cách sắp đặt san sát, cho cái cũ và cái mới tha hồ “choảng” nhau, đem lại cảm giác về một sự xung đột và tiến hóa về hình thức theo thời gian; như thể ngôi nhà kiếm được thứ gì là tự “năng nổ” sáng tạo mình bằng thứ ấy. Cái quan niệm tán thành “sự phi hoàn hảo dở dang” này đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến những kiến trúc sư cấp tiến. Những phẩm chất điêu khắc của ngôi nhà là điềm báo cho cái hình dáng hoang dã của Bảo tàng Guggenheim tại Bilbao, và của Sảnh hòa nhạc Walt Disney – các công trình sau này của Gehry; Và những đặc điểm khiến Gehry trở thành một biểu tượng của ngành kiến trúc thế giới cũng đã hiện diện tại tư gia của ông, dưới những hình khối góc cạnh thẳng tắp của ngôi nhà một tầng cũ kĩ, với khung sườn sắt mới coóng gây nhiều tò mò của nó.

 

*

FAIA: Fellow of the American Institute of Architect – Hội viên của Viện Kiến Trúc Hoa Kỳ.

Hon. AIA: Honorary of American Institute of Architect – Hội viên danh dự của Viện Kiến Trúc Hoa Kỳ.

 

Bài đã đăng

• Đi LX xem WC (bài 16): Tiến về Cung điện Mùa đông - Đặng Thái (25/03/2021)
• Mar-a-Lago của Donald Trump:
  kiếm ra tiền trong mọi hoàn cảnh - Anh Nguyễn (27/02/2019)
• Bốn ví dụ dùng màu đỏ hiệu quả trong kiến trúc  - Tom Dobbins – Như Mai dịch (25/07/2018)
• Đang diễn ra: Làm sao để THÍCH ỨNG được chủ đầu tư (mà vẫn sáng tạo)? - Thông tin từ ban tổ chức (30/05/2018)
• Vì sao thoạt đầu tôi lại ghét thư viện đẹp nhất nước Mỹ - Sara Bliss – Lê Vy dịch (29/09/2017)
• The Breakers (phần 2): không ai long lanh được suốt ba đời... - Anh Nguyễn (30/04/2017)
• The Breakers (phần 1): nhà của Vanderbilt - "người giàu nứt đố đổ vách" - Anh Nguyễn (29/04/2017)
• Sướng và khổ khi ở trong nhà của Frank Lloyd Wright - An Ng dịch (24/04/2017)
• Binh House của Võ Trọng Nghĩa đầy cây xanh giữa Sài Gòn - Phát Tường lược dịch (22/04/2017)
• Làm vườn trên ban công: tìm ra tổ hợp cây tương sinh-tương khắc - Người nông dân ban công Dao Ngo (11/04/2017)

» Xem tiếp...