Nghệ sĩ thế giới

Jean-Michel Basquiat: thiên tài từ đường phố 11. 07. 10 - 8:54 pm

Thảo Nghi biên dịch

 

 

Jean-Michel Basquiat (1960 –1988) là nghệ sĩ người Mỹ và là họa sĩ gốc Phi đầu tiên trở thành ngôi sao nghệ thuật mang tầm quốc tế, theo Graham Thompson, (và cũng là người có bức tranh dẫn đầu về giá bán trong đợi đấu giá hồi đầu tháng 6 vừa qua của Sotheby’s.)

Chưa đầy 11 tuổi, Basquiat đã có thể sử dụng lưu loát tiếng Pháp, Anh và Tây Ban Nha; đọc thơ ca trường phái tượng trưng, thần thoại học và lịch sử bằng những ngôn ngữ này. Từ nhỏ, Basquiat đã bộc lộ năng khiếu nghệ thuật và được sự khích lệ của mẹ mình, Basquiat vẽ tranh và tham gia những lĩnh vực khác liên quan đến nghệ thuật.

Trước khi khởi nghiệp làm họa sĩ, Basquiat bán bưu thiếp phong cách bụi đời trên phố. Sau đó, anh nổi tiếng với bức vẽ graffiti (tranh tường) dưới cái tên SAMO.

 

 

The untitled head (Untitled skull, 1984) là tác phẩm điển hình cho công việc sáng tạo nghệ thuật từ rất sớm của Basquiat vào những năm 80.
Giai đoạn từ năm 1982 – 1985, tài năng của họa sĩ nổi bật với nhiều tranh vẽ đa dạng, tranh sơn dầu độc đáo được lồng khung bày bán, bề mặt tranh dày đặc chữ viết và hình ảnh cắt dán.

 

Năm 1984 – 1985 còn là thời kỳ hoàng kim hợp tác vẽ tranh giữa Basquiat và Warhol.
Năm 1983, Basquiat được sự giúp đỡ của Andy Warhol. Mối quan hệ này nhanh chóng gây nên lời xầm xì về mối quan hệ đỡ đầu của “người đỡ đầu da trắng” với “nghệ thuật của họa sĩ da đen”. Ngày nay, trong hầu hết các buổi thảo luận về cuộc đời và công việc của Basquiat, điều này vẫn còn bị đưa ra tranh cãi. Basquiat và Warhol đã cộng tác cho ra đời một số bức tranh, nhưng không có bức nào trong số đó được khen ngợi. Tuy nhiên, bất chấp điều đó, mối quan hệ giữa họ vẫn tồn tại, cho đến khi Warhol mất vào năm 1987.

Năm 1984, nhiều người ít muốn dính líu tới Basquiat vì họa sĩ nghiện ma túy. Họ thường trông thấy Basquiat thật nhếch nhác và dường như bị hoang tưởng. Chứng hoang tưởng của Basquiat càng nặng hơn khi lúc nào cũng sợ người khác ăn cắp tác phẩm của mình hoặc sợ những kẻ buôn bán sẽ lấy đi những tác phẩm chưa hoàn thành trong xưởng vẽ.

Sau cái chết của Andy Warhol, Basquiat càng trở nên xa lánh, nghiện ngập và suy nhược hơn.

Năm 1988, Basquiat triển lãm tác phẩm của mình tại Paris và New York. Buổi triển lãm ở New York được giới phê bình khen ngợi, là sự khích lệ lớn đối với họa sĩ. Basquiat cố gắng cai nghiện ma túy bằng cách rời bỏ những cám dỗ của New York để đến trại nuôi gia súc của mình tại Hawaii. Vào tháng Sáu, Basquiat trở lại New York và tuyên bố mình đã cai nghiện thành công. Ngày 12. 08. 1988, Basquiat chết vì sử dụng ma túy quá liều. Khi đó họa sĩ mới 27 tuổi.

Tài liệu tham khảo chủ yếu Basquiat sử dụng trong suốt quá trình làm việc của mình là cuốn Gray’s Anatomy (Giải phẫu học của Gray) mà họa sĩ nhận được trong bệnh viện khi còn bé. Chính quyển sách ảnh hưởng đến thuật vẽ cơ thể người của Basquiat, cả trong cách pha trộn hình ảnh và chữ viết. Những quyển sách khác mà Basquiat hay đọc là là Dreyfuss’ Symbol Sourcebook, Leonardo Da Vinci’s notebooks và Brenties African Rock Art.

Bài đã đăng

• Vicente Blanco Mosquera: vẽ chuyện gì mà vui thế? - . (21/03/2024)
• Gazan Fathi Ghaben: sinh trong lều và ra đi uất ức trong lều - Từ Hyperallergic (29/02/2024)
• Robert Ryman: trắng tự nhiên nên dừng rất đúng lúc - Từ The New York Times (09/01/2024)
• Daniel Lind-Ramos: nghệ thuật như một củ hành lộng lẫy - Soi dịch (28/08/2023)
• Tác phẩm bị ăn vì người xem bị đói - Pug dịch từ CNN (03/05/2023)
• Xóa hết graffiti trong đường hầm: kẻ ngỡ ngàng, người nhẹ nhõm - Soi tổng hợp và dịch (29/01/2023)
• Tsukioka Yoshitoshi (bài 4): Người tài máu me và sa đọa - Candid (02/08/2022)
• Artemisia Gentileschi (bài 3): Tài năng xuất chúng suýt bị lãng quên - Willow Wằn Wại (07/07/2022)
• Artemisia Gentileschi (bài 2): Cắt đầu Holofermes phải cần thêm cô hầu gái - Willow Wằn Wại (24/06/2022)
• Artemisia Gentileschi (bài 1): Vì sao lại vẽ Judith cắt đầu Holofermes? - Willow Wằn Wại (21/06/2022)

» Xem tiếp...