Soi học

Phật giáo qua tranh: Chọn trung đạo, đến dưới cây bồ đề 21. 10. 12 - 10:20 am

Diệu Vợi tổng hợp

Đoạn tranh này có tên: Sự giác ngộ của Đức Phật dưới cây bồ đề, trong lúc quỷ Mara tấn công, là tranh tường của họa sĩ Kosetsu Nosu, tại một ngôi chùa Ấn, lập năm 1931.

*

Bỏ kinh thành, thái tử Tất Đạt Đa (Siddhartha) theo học với hai bậc đại đạo sư, nhưng vẫn thấy không đạt được giác ngộ và giải thoát.

Thái tử bèn vào rừng sâu, tu khổ hạnh với 5 anh em Kiều Trần Như. Suốt 6 năm, chỉ còn da bọc xương mà vẫn không thấy được đường giải thoát khỏi sinh tử.

Rồi ngài nhận thấy: chắc chắn lối tu khổ hạnh không thể đem lại lợi ích. Khổ hạnh chỉ làm giảm suy trí thức và mệt mỏi tinh thần.

Ngài nhận định rằng: một tấm thân mòn mỏi không thể hoàn toàn sáng suốt, cần có một sức khỏe để thành đạt tiến bộ tinh thần, nên quyết định không nhịn đói nữa mà dùng những vật thực thô sơ.

Ngài liền dứt khoát phải từ bỏ lối tu khổ hạnh, chọn lối “trung đạo” mà theo. Đó chính là con đường tránh xa hai cực đoan: quá hưởng thọ dục vọng hoặc quá tu tập khổ hạnh.

Thấy vậy, 5 anh em Kiều Trần Như thất vọng, rời bỏ Ngài.

*

Hồi tưởng lại khi còn thơ ấu, vào một buổi lễ Hạ Điền, trong lúc vua cha và mọi người đang chăm chú cử hành các cuộc vui, thái tử Tất Đạt Đa đã ngồi thế nào dưới cái bóng mát mẻ của một cây trâm, tham thiền, nhập định và đạt được Sơ Thiền.

Ngài thấy: đó mới thật là con đường dẫn đến Giác Ngộ.

*

Còn lại một mình, sau khi dùng một bát sữa cúng dường của mục nữ Sujata, thái tử Tất Đạt Đa xuống sông Ni-Liên-Thuyền tắm rửa, rồi đến bên gốc cây bồ đề, ngồi thiền.

Ngài thề sẽ không đứng dậy nếu không đạt được giác ngộ giải thoát. Và ngài đã ngồi bất động như vậy suốt 49 ngày đêm.

Ma vương (Mara) sợ thái tử đắc đạo nên đã dắt binh tướng đến tấn công. Nhưng trước sự kiên định của Tất Đạt Đa, và sự bảo vệ của thần Đất (bà gội đầu, quay mái tóc cho văng nước, đuổi Ma vương đi), Ma vương đành thất bại.

Cuối cùng, vào ngày rằm tháng 4 Âm lịch năm 588 trước Tây lịch, vào lúc bình minh khi sao Mai vừa mọc, thái tử phá tan được màn vô minh, giác ngộ Tứ đế, chứng đạt Tam minh, chứng quả Vô thượng chánh đẳng chánh giác và thành Phật, hiệu là Thích-ca Mâu-ni Thế tôn.

Trong tranh, Đức Phật ngồi xếp bằng thế hoa sen (Kiết già – Padmasana), tay ở tư thế Xúc địa ấn, tức tay phải đặt trên đầu gối phải, đầu những ngón tay duỗi ra đụng đất, tay trái đặt trên đùi trái, gan bàn tay ngửa lên trên.

Xúc địa ấn – Bhumispara, nghĩa đen là “chạm vào đất”, diễn tả lại thời điểm trước khi đạt được giác ngộ dưới gốc bồ đề, thái tử đã lấy đất làm chứng, cũng là biểu tượng của lòng kiên tín, quyết tâm, không gì lay chuyển nổi. Cũng có những kinh văn nói tư thế tay Xúc địa ấn này là thái tử Tất Đạt Đa yêu cầu Thần đất gởi đạo binh chống lại Ma vương, khi Ma vương đến quấy rối ngăn cản việc giác ngộ của ngài.

*

Về tác giả bức tranh

Kousetsu Nosu sinh năm 1885 tại tỉnh Shikeku. Ông lên Tokyo học vẽ. Năm 1918, ông đến Ấn Độ học nghệ thuật Phật giáo. Tại đây ông gặp bậc thầy Kampo Arai. Arai đề nghị ông làm trợ tá, copy những bức bích họa nổi tiếng ở các hang thờ vùng Ajanta.

Đến năm 1932, Nosu lại đến Ấn Độ, bắt đầu vẽ những bức bích họa của riêng mình. Trong năm năm, ông đã vẽ 17 bức dựa theo 17 tích về Phật.

Là Phật tử suốt đời, Nosu chỉ thích vẽ tranh Phật. Ông yêu mến Ấn Độ cổ, và tự coi nhiệm vụ nghệ thuật của mình là làm cho hai quốc gia Ấn Độ và Nhật Bản gần nhau hơn.

*

Tài liệu từ

1. Diễn đàn Phật pháp 
2. Phật giáo nguyên thủy
3. Theo “Tranh Tượng & Thần Phổ Phật giáo”, Louis Frédéric, Phan Quang Định dịch, NXB Mỹ Thuật, 2005.

 

 

*

Phật giáo qua tranh:

- Phật giáo qua tranh: Chọn trung đạo, đến dưới cây bồ đề

- Phật giáo qua tranh: Thần Đất, con gái Ma Vương… phe nào cũng lộng lẫy

- Phật giáo qua tranh: phật A Di Đà và phật Thích Ca: là hai hay là một?

- Phật giáo qua tranh: Ao ngòi ở
Tây Phương Cực Lạc

- Phật giáo qua tranh: 8 điều kiện để thành Bồ tát

- Phật giáo qua tranh: Một câu chuyện của Bồ tát từng ra gây rất nhiều tranh cãi

- Phật giáo qua tranh: Lời nguyện ở lại của Bồ tát

- Phật giáo qua tranh: Nhìn hoa sen và nhành dương để nhận ra bộ ba đến từ Tây Phương

- Phật giáo qua tranh: Nhìn mãnh thú để nhận ra Thích Ca tam tôn

Bài đã đăng

• Không màng yêu ghét với tỏi confit - Pha Lê (Hình trong bài: Pha Lê chụp) (08/02/2024)
• CHÁO SƯỜN: từ Thọ Xương về Cấm Chỉ, rồi chỉ còn mây khói - An Lê (31/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Canh bóng thả cho mâm cỗ Tết - Nội (26/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Xào giả hạnh nhân - Nội (22/01/2024)
• Sử-Địa dễ thuộc: Togo - bố anh bố tôi, rồi lại đến lượt anh và tôi - Sáng Ánh (22/10/2023)
• Israel với Hamas: tiếc đã muộn rồi - Sáng Ánh (15/10/2023)
• Bún ốc hành - An Lê - Ảnh toàn bài: An Lê (29/09/2023)
• Bản chất ẩm thực Nam Định là gì? - An Lê (24/09/2023)
• Sử-Địa dễ thuộc: Gabon - xứ sở trong tay một gia tộc lắm ái tình - Sáng Ánh (12/09/2023)
• Sử-Địa dễ thuộc: Người “Da đen” trắng Ba Lan trên đảo Haiti - Sáng Ánh (15/08/2023)

» Xem tiếp...