Điện ảnh

Mike Leigh: Quá xứng đáng để làm phim về Turner 30. 10. 12 - 7:05 am

Pha Lê tổng hợp

Đạo diễn Mike Leigh

Cách đây mấy năm, trang web Rotten Tomatoes nổi tiếng (chuyên tập hợp các bài bình phim) làm bản nghiên cứu về các đạo diễn, diễn viên để xem ai là người làm nhiều phim hay. Kết quả: đạo diễn xuất xắc với tỉ lệ phim hay nhiều nhất chính là… Mike Leigh, đánh bại cả những Spielberg, Fincher, James Cameron, lẫn Ridley Scott. Nghiên cứu này làm cộng đồng mạng bất ngờ, cãi nhau chí chóe, nhưng tôi thì thấy nó chẳng có gì bất ngờ cả, vì Mike là đạo diễn vô cùng tài năng. Việc ít người xem phim của Mike là một việc cực kỳ thiếu công bằng.

Mike Leigh bắt đầu nổi lên từ phim Bleak Moments (ảnh) hồi năm 1971, nhưng chủ yếu chỉ nổi ở Anh Quốc. Sau phim này Mike chuyển sang viết và đạo diễn kịch nói – vì ông rất yêu kịch nghệ – nên Hollywood gần như chả biết Mike là “thằng cha nào”.

Năm 1996, Mike thực hiện Secret and Lies và khiến giới làm phim ngỡ ngàng. Bộ phim này nhận 5 đề cử Oscar, nó kể một câu chuyện vô cùng đơn giản về một gia đình nước Anh, và lấy được nước mắt của hàng triệu người (trong đó có mẹ của tôi, người xem phim này chục lần và lần nào cũng thút thít). Cách làm phim của Mike: không có… kịch bản. Ông gặp những diễn viên mình thích, làm việc với họ, giúp họ xây dựng nhân vật, và sau đó cho họ tự đối thoại với nhau và để tình huống xảy ra theo kiểu tự nhiên. Trong hình là một cảnh của Secret and Lies, lúc bà mẹ (Brenda Blethyn đóng) lần đầu gặp đứa con gái da đen mà mình bỏ rơi. Đây cũng là lúc hai diễn viên lần đầu gặp nhau, vì phim không có kịch bản, và Mike luôn thích mọi thứ diễn ra một cách tự nhiên nhất.

Sau đó, Mike tiếp tục gây tiếng vang với Topsy Turvy (trong ành) – bộ phim về vở opera The Mikado nổi tiếng. Đây là tác phẩm tràn đầy tình yêu dành cho nghệ thuật kịch nói, âm nhạc, và vũ đạo. Phim nhận 4 đề cử Oscar và thắng 2, nhưng năm đó mọi người lại um xùm khen phim Shakespeare đang yêu nên bỏ quên mất tác phẩm này. Dù là phim lịch sử, nhưng Mike cũng ít động đến kịch bản, ông thích cùng làm việc, nghiên cứu với các diễn viên và cho họ nhiều quyền quyết định hơn là chỉ đạo khắt khe. Nên quanh đi quẩn lại Mike chỉ làm việc với vài người này: Timothy Spall, Lesley Manville, Ruth Sheen, Daniel Mays, Sally Hawkins, Jim Broadbent. Topsy Turvy có sự góp mặt của Timothy, Jim, và Lesley.

Sau đó, Mike tiếp tục thực hiện All or Nothing cùng Ruth Sheen (trái, ngoài cùng trong hình), Timothy, Lesley (phải, ngoài cùng trong hình), Sally Hawkins và Daniel Mays. Mike có một tình yêu vô bờ với các nghệ sĩ, và có lòng cảm thông sâu sắc cho nhiều loại người, ngay cả những người thuộc tầng lớp ít học hành nhất Anh Quốc, nên phim của ông lúc nào cũng nhân bản.

Sau đó, phim Vera Drake của Mike tiếp tục gây tiếng vang. Trong hình là một cảnh của phim, từ trái qua: Alex Kelly, Daniel Mays, Imelda Staunton, và Phillip Davis. Ngoài ra phim còn có sự góp mặt của Ruth Sheen, Lesley Manville, và Sally Hawkins. Bộ phim kể về bà Vera – một phụ nữ lén lút hành nghề phá thai dạo. Phim tràn đầy tình người, và Mike nhận để cử Oscar cho mục kịch bản (khổ cái là ông không có kịch bản, nên ông phải lôi đĩa DVD của phim mình ra xem để… chép lại lời thoại nhằm gửi hội đồng chấm giải). Tại Liên hoan Phim Anh ở Việt Nam cách đây vài năm, bộ phim này đã làm khối người vốn ghét thể loại phim bi đã phải ngã ngửa vì khâm phục tính nhân văn của nó.

Mike nảy ý định làm phim về một nhân vật vui vẻ, hạnh phúc (thay vì làm phim về nhân vật đau khổ) nên ông hợp tác cùng Sally Hawkins để thực hiện Happy Go Lucky. Trong hình là Sally trong vai Poppy – nhân vật chính của phim, một cô gái yêu đời. Ai đi xem Made in Dagenham tại Liên hoan Phim Anh vừa rồi sẽ nhớ rằng Sally cũng đóng vai chính trong phim đó. Phim cũng nhận được đề cử Oscar cho hạng mục kịch bản, và Mike lại tiếp tục lôi DVD ra xem để chép thoại.

Tác phẩm mới nhất của Mike là Another Year, trong hình là một cảnh của phim với Jim Broadbent và Ruth Sheen trong vai cặp vợ chồng già hạnh phúc. Như thông lệ, bộ phim nhận một đề cử Oscar cho kịch bản.

Cách đây mấy năm, Mike đã nói rằng mình rất muốn làm phim về họa sĩ Turner, nhưng… không có tiền (do các phim trước đây của ông thuộc dạng ít tốn kém, và các nhà sản xuất cũng quen việc đưa cho ông khoản kinh phí nhỏ thôi). Nhưng làm phim về Turner thì không thể rẻ được vì ông họa sĩ này thường đi du lịch từ Pháp đến Ý để vẽ tranh. Thật may là Mike đã tìm ra nhà đầu tư, nếu không có gì thay đổi thì phim về Turner sẽ ra mắt vào năm 2014.

Chia sẻ:

Bài đã đăng

• Bài 10 - Nhật ký (không) làm phim:
  Gặp nhà phát hành đãi bôi. Xin được món tiền be bé -  (29/05/2022)
• Hai bộ phim và một cuộc ám sát
  (phần 2): ... và trên phim - Sáng Ánh (02/07/2021)
• Hai bộ phim và một cuộc ám sát
  (phần 1): Ngoài đời… - Sáng Ánh (13/06/2021)
• MOSUL - một phim Mỹ nhưng người Mỹ phải đọc phụ đề - Sáng Ánh (29/11/2020)
• Bài 9 - Nhật ký (không) làm phim:
  Mối tình bất thành quanh Sàigòn -  (14/11/2020)
• Bài 8 - Nhật ký (không) làm phim:
  Đi chọn bối cảnh, gặp Eric the Red - Sáng Ánh (20/10/2020)
• Bài 7 – Nhật ký (không) làm phim:
  Để nhốt một đoàn diễn viên - Sáng Ánh (04/10/2020)
• ADÚ: một bộ phim hay được 1 phần 3 - Sáng Ánh (22/07/2020)
• DA 5 BLOODS: Khi Spike Lee chọn đường dễ dãi - Sáng Ánh (22/06/2020)
• Ứa gan khi nuốt Da 5 Bloods - Phan Cầm (14/06/2020)

» Xem tiếp...