Điện ảnh

Christopher Lee: Vĩnh biệt người thông minh cả đời đóng vai ác28. 06. 15 - 6:01 am

Peter Bradshaw, Pha Lê dịch

Khi Christopher Lee xuất hiện trong phim Dracula (năm 1958), ông đã khiến khán giả bị sốc. Trước thời điểm đó, người ta thường liện hệ nhân vật ma cà rồng này với hình ảnh Nosferatu ma quỷ (do Max Schreck thủ vai) trong bộ phim câm cùng tên. Đó là một sinh vật xanh xao trông giống Gollum của loạt phim Chúa Nhẫn ngày nay. Ma cà rồng lúc ấy chẳng khác gì loài yêu quái còi cọc, cục súc, quỷ quyệt.

Cảnh trong “Nosferatu” – phim kinh dị câm kinh điển của Đức. Yêu quái Nosferatu (dựa theo Dracula) nhìn vô cùng gớm. Và thời đó thì khi nghĩ đến quái vật là khán giả nghĩ đến những hình tượng nham nhở kiểu này

Nhưng khi Bá tước Dracula do Christopher Lee đóng bước xuống thang để đón tiếp các vị khách trong phim Dracula của Hammer, khoảnh khắc ấy thật như một cuộc đổi mới cho hình tượng ma cà rồng. Dracula cao (hơn 1 mét 9), điển trai, vạm vỡ, với dáng vẻ khỏe mạnh thanh thoát và phong thái bộc trực, thẳng thắn. Chất giọng trầm, du dương của Dracular góp phần hoàn chỉnh hiệu ứng: hắn là người chỉ huy đầy uy lực. Chẳng có gì xấu xa về tên ma ca rồng này cả, nhất là vào lúc đầu phim: hắn trông giống một quý ông Ăng-lê, hay chí ít là một phiên bản Trung Âu của tài tử Gary Cooper. Vì thế phim lại càng mãnh liệt và sốc hơn khi nhân vật quý tộc Dracula bộc lộ bản chất ác quỷ của hắn: gương mặt điển trai ấy trở nên trắng bệt lẫn méo mó, đôi môi vén lên để lộ chiếc răng nanh, cặp mắt chuyển đỏ và máu cũng chảy trên môi – cả cơ thể của hắn nom tràn trề dục khí đầy cấm kỵ. Dracula này do Christopher Lee đóng; ông đã nhập vai một cách đầy thuyết phục, giống như Sean Connery khi thủ vai James Bond vậy.
 

Cảnh trong phim “Dracula” 1958 với Christopher Lee thủ vai chính. Ma cà rồng nho nhã phong lưu đến bất ngờ. Ai khoái trào lưu ma cà rồng hiện nay phải cảm ơn Lee đã đi đầu trong việc xây dựng nên hình tượng “ác nhưng không sao cưỡng lại được” này. Chiếc áo choàng ông mặc để đóng phim “Dracula” sau đó lên sàn đấu giá và thu về 26 000 Bảng.

Vài diễn viên sau khi quá nổi vì một nhân vật sẽ sợ bị đóng khung, không muốn thủ vai nhân vật ấy (hoặc những nhân vật na ná thế) nữa. Christopher không thuộc loại người này. Các hãng phim mời ông đóng vài tác phẩm Dracula tiếp theo, ông vui vẻ nhận lời. Trong hình là “Dracula: Prince of Darkness” (Dracula: Hoàng tử bóng đêm) ra mắt năm 1966

Còn đây là Lee trong “Scars of Dracula” (Vết sẹo của Dracula), 1970

Ma cà rồng và những gì liên quan đến ma cà rồng luôn gắn liền với Lee. Vai diễn ông thích nhất, và có lẽ cũng là vai diễn hay nhất của ông, chính là vai lãnh chúa Summerisle trong bộ phim kinh dị kinh điển The Wicker Man (Hình nộm tế người). Tác phẩm này ra mắt năm 1973, mượn phong cách của phim Dracula vĩ đại. Phim do Anthony Shaffer viết kịch bản và Robin Hardy đạo diễn. Lãnh chúa Summerisle là vị tộc trưởng của một hòn đảo xa xôi thuộc quần đảo Hebrides (phía Tây Scotland), nơi vẫn còn tuân theo những tục lệ tà giáo trước thời Thiên Chúa. Trong phim, viên cảnh sát ngoan đạo (do Edward Woodward đóng) đến đảo này để điều tra vụ mất tích của một cô gái trẻ. Cũng giống như Dracula, Summerisle là một quý tộc kiêm kẻ hung tàn: một tên lãnh đạo độc đoán về cả hình thức lẫn lập luận, một vị lãnh đạo hống hách luôn lởn vởn đây đó để giám sát mọi người.
 

Lee trong một cảnh của “The wicker man”. Hollywood lôi nó ra làm lại vào năm 2006, nhưng… rất dở. Không có Lee thì khó mà hay được

Lee chưa bao giờ sợ sẽ bị đóng khung là diễn viên chuyên thủ vai ác, do mỗi vai của ông… ác mỗi kiểu, không nhân vật phản diện nào giống nhân vật nào, xem rất cuốn hút. Trong hình là Lee với vai tên Bá tước trời đánh Rochefort của tác phẩm “Ba chàng lính ngự lâm” kinh điển, ra mắt năm 1973. Ngồi cạnh ông là nữ minh tinh Faye Dunaway.

Thú thật, lần đầu tiên tôi thấy Christopher Lee trên màn bạc, nó không phải phim nào trong hai bộ phim kinh điển trên cả. Vào năm 1975, tôi đến rạp Hendon Odeon ở London để xem phim The Man With The Golden Gun (Người đàn ông với khẩu súng vàng – một phim của loạt series Điệp viên 007). Roger Moore trong vai 007 còn Lee đóng vai kẻ ác Scaramanga – và ông ấy là một nhân vật phản diện tuyệt vời: vừa giỏi, tao nhã, uyên bác, lại vừa đầy đe dọa theo kiểu rất cổ điển. Hắn còn quái thai một cách cổ điển nữa, nếu không nói là cổ như xứ Transylvania (quê hương của Dracula): Scaramanga có tới 3 núm vú. Khi nhân vật của Christopher Lee cởi áo ra và để lộ nó, tôi nhớ là đã hét to trong rạp bằng cái giọng thiếu niên đang vỡ tiếng: “ẶC, hắn là một thằng QUÁI THAI”. Nghe chẳng tinh tế cho lắm nhỉ?
 

Lee (trái) và Roger Moore trong “The Man With The Golden Gun”.

Christopher Lee tiếp tục sự nghiệp với tính chuyên nghiệp và cần mẫn cao độ nhưng buồn thay, khán giả lại chẳng chú ý lắm đến ông nữa. Mọi sự khá hơn vào cuối thập niên 90, khi Lee nhận lời đóng ba tập phim Star Wars và loạt phim Chúa Nhẫn, với thần thái của một người đã đi vào huyền thoại và vẻ ngoài tựa pháp sư Merlin.
 

Lee trong vai Dooku của phim “Star Wars”. Dooku là một Jedi bị quyền lực chi phối nên hóa ác. Ba tập đầu* của Star Wars phải nói là xem rất chán, hay nhất có mỗi nhân vật Dooku của Lee và nhân vật Yoda.

Lee trong vai Saruman của bộ “Chúa Nhẫn”. Ban đầu Lee muốn đóng Gandalf, nhưng đạo diễn Peter Jackson muốn ông vào vai pháp sư Saruman nên ông đồng ý. Saruman cũng là pháp sư phe thiện, nhưng dần dà bị quyền lực của trùm Sauron cám dỗ nên hóa ác. Khá giống nhân vật Dooku trong “Star Wars”, thật dễ để Lee đóng “hai người như một”. Vậy mà Lee diễn đạt hai nhân vật này theo kiểu khác hoàn toàn.

Chính khi làm việc cùng George Lucas và đóng phim từ truyện của JRR Tolkien thì Lee mới đạt đến ngôi vị thần thánh trong văn hóa pop vào giai đoạn chuyển giao thế kỷ. Ông là tên Bá tước Dooku độc ác trong Attack of the Clones (Cuộc tấn công của đội quân nhân bản) và Revenge of the Sith (Trả thù của người Sith). Sau đó ông thủ vai pháp sư tai quái Saruman trong bộ ba phim Chúa Nhẫn. Lúc ấy Christopher Lee đã già, nhưng vẫn làm người xem lay động bằng một diễn xuất thật mạnh mẽ nhưng lại có nét dịu dàng. Lee trở thành một huyền thoại sống của điện ảnh đại chúng: một diễn viên có sự thông minh cuồn cuộn như cơ bắp, có thần thái phong nhã, với một sự nghiệp đáng khâm phục đến điên đảo. Người đã chiến thắng việc vô cùng khó làm: vượt qua vai diễn vĩ đại thuở ban đầu mà không cần phải cảm thấy hổ thẹn vì vai ấy.
 

Chuyên đóng vai ác, nhưng có lúc khán giả cũng thấy ông đóng những vai rất dễ thương. Ví dụ như vai Labisse – ông chủ tiệm sách – trong phim “Hugo” này.

Và một trong những phim cuối cùng của Lee, ông quay lại với Saruman để giúp Peter Jackson hoàn thành “Hobbit”. Dù khán giả không nhớ ông vào khoảng giữa sự nghiệp, Lee đã có cuộc trở lại đầy ngoạn mục. Quả là một kết thúc vẻ vang.

Christopher Lee qua đời vào tháng 6. 2015 vì bệnh suy tim.  Thế giới vậy là mất đi một nhân vật phản diện phong độ đến đáng ghen tị.

*

Một số thông tin thú vị khác về Christopher Lee (do bạn Trần Thành comment tặng SOI):

Sự thật, là trên đời này khó có người thứ 2 “awesome” được như sir Christopher Lee:
– Là người giữ kỷ lục Guiness thế giới về “số lượng vai diễn từng tham gia”: hơn 200 vai diễn phim nhựa có credit , 75 vai diễn phim truyền hình có credit, ngoài ra còn hơn 350 vai diễn không có credit khác!
– Là người giữ kỷ lục Guiness hạng mục “diễn viên chính cao nhất”: 1m96!
– Là người duy nhất trong đoàn làm phim L.O.T.R đã từng gặp và nói chuyện với tác giả J.R.R.Tolkien!
– Trong quá trình làm phim L.O.T.R, ông đã chỉ cho đạo diễn Peter Jackson tiếng kêu của một người bị đâm vào lưng phát ra phải như thế nào! Ông biết được điều này là nhờ một đặc vụ của chương trình British Special Operations Executive trong Chiến tranh Thế giới thứ Hai!
– Ông tham gia phục vụ trong Không quân Hoàng Gia Anh năm 1939, khi mới 17 tuổi.
– Ông đã 77 tuổi khi bắt đầu đóng L.O.T.R, 89 tuổi khi bắt đầu đóng The Hobbit!
– Thêm nữa, ông nói trôi chảy 7 ngoại ngữ, có 1 album nhạc rock metal (Charlemagne: by the sword and the cross).
– Và ông mang tước hiệp sĩ.

Ý kiến - Thảo luận

Bài đã đăng

• Bài 10 - Nhật ký (không) làm phim:
  Gặp nhà phát hành đãi bôi. Xin được món tiền be bé -  (29/05/2022)
• Hai bộ phim và một cuộc ám sát
  (phần 2): ... và trên phim - Sáng Ánh (02/07/2021)
• Hai bộ phim và một cuộc ám sát
  (phần 1): Ngoài đời… - Sáng Ánh (13/06/2021)
• MOSUL - một phim Mỹ nhưng người Mỹ phải đọc phụ đề - Sáng Ánh (29/11/2020)
• Bài 9 - Nhật ký (không) làm phim:
  Mối tình bất thành quanh Sàigòn -  (14/11/2020)
• Bài 8 - Nhật ký (không) làm phim:
  Đi chọn bối cảnh, gặp Eric the Red - Sáng Ánh (20/10/2020)
• Bài 7 – Nhật ký (không) làm phim:
  Để nhốt một đoàn diễn viên - Sáng Ánh (04/10/2020)
• ADÚ: một bộ phim hay được 1 phần 3 - Sáng Ánh (22/07/2020)
• DA 5 BLOODS: Khi Spike Lee chọn đường dễ dãi - Sáng Ánh (22/06/2020)
• Ứa gan khi nuốt Da 5 Bloods - Phan Cầm (14/06/2020)

» Xem tiếp...