Điện ảnh

Makoto Shinkai (phần 1): Bỏ làm game đi làm phim để rồi nổi tếng 08. 10. 13 - 6:54 am

Pha Lê tổng hợp

Sau những bài tổng hợp phim của ông Miyazaki, mọi người có vẻ còn muốn biết thêm nữa về phim của ông. Nhưng bài phỏng vấn của ông đã có, bài giới thiệu các phim khác của Ghibli cũng có luôn. Trong tình cảnh vị siêu đạo diễn này (lại) tuyên bố nghỉ hưu, tôi nghĩ sau khi xem hết phim của ông thì ta nên đi kiếm… phim ông khác mà xem. Chứ cho dù Miyazaki có quay lại làm việc thì ông cũng chả sống mãi để làm phim được, nên ta phải bắt đầu tìm đến các tài năng mới là vừa.

Miyazaki có ông con tên Goro, nhưng Goro làm phim không hay bằng, và chẳng ma nào nghĩ Goro có thể thay thế bố. Đạo diễn hoạt hình trẻ mà dân Nhật (lẫn thế giới) đang hy vọng rằng sẽ lấp được chỗ trống của Miyazaki là Makoto Shinkai.

Makoto sinh năm 1973, con đường đến với phim hoạt hình của anh không “chính thống” cho lắm, nhưng điều đó lại khiến anh đặc biệt. Makoto đầu quân cho hãng sản xuất… trò chơi game điện tử trong 5 năm, rồi anh dùng kinh nghiệp làm game để tự thân sản xuất một phim hoạt hình ngắn (độ 5 phút) tên “She and her cat” (Cô ấy và con mèo). Bộ phim nhận nhiều lời khen ngợi và thắng một số giải phim ngắn, nên Makoto nhận được ít vốn từ tiền thưởng, anh rời công ty game để ngồi nhà vẽ phim tiếp.

Thông tin ngoài lề: bạn bè của Makoto ở Nhật đã rất ngạc nhiên khi anh bỏ công ty game; vì ở Nhật, công việc tại các hãng game ổn định hơn, và nhân viên được đãi ngộ tốt hơn là tại các hãng hoạt hình (ai mà xem phim tài liệu về hãng Ghibli sẽ thấy, Miyazaki lẫn nhân viên của ông phải ngồi vẽ tới 1, 2 giờ sáng).

She and Her Cat (Cô ấy và con mèo)

Phim “She and her cat” là phim hoạt hình đen trắng, Makoto kể về quyết định dùng gam màu này: “Tôi dùng màu đen trắng vì điều kiện hơn là vì ý tưởng thết kế. Tôi thực hiện bộ phim này vào năm 1998, thời ấy thật khó để (tự thân) làm phim hoạt hình màu bởi công nghệ lúc bấy giờ khá thiếu thốn. Dung lượng phim màu chiếm gấp 3 lần trong ổ cứng máy tính, và cũng khiến máy của bạn chạy chậm gấp 3 lần; chưa kể, vào thời gian làm phim này thì tôi vẫn còn làm việc (ở hãng game), nên tôi phải giảm tải các quy trình phức tạp.”

Nhưng dù đen trắng, tác phẩm được khen là vẽ rất chi tiết. Makoto giải thích: “Tôi vừa làm phim vừa làm một game nhập vai cho công việc chính (Role playing game, nghĩa là người chơi nhập vai một nhân vật nào đó, chơi theo cốt truyện của nhân vật, đây là loại game rất phổ biến và cũng rất… tốn tiền). Trong các game nhập vai giả tưởng, cảnh nền phải giàu có và chi tiết. Thêm nữa, tôi sống trong một căn hộ Nhật nhỏ bé, và xung quanh là các cột điện xi măng với lằng nhằng dây nhợ. Đấy cũng là cảnh thường gặp nếu bạn sống trong một không gian hẹp. Nhưng dù xung quanh là những mớ bùi nhùi xấu xí, tôi vẫn muốn tìm ra cái đẹp. Tôi cố vẽ chi tiết và vẽ đẹp để diễn tả rằng sống ở nơi như vậy cũng chẳng có gì xấu.”

“Voices of a distant star” (Những tiếng nói của một vì sao xa)

Với số vốn từ “She and her cat”, Makoto tự làm một phim ngắn tiếp theo, tên “Voices of a distant star”, dài 25 phút. Anh mua một chiếc máy tính Mac xịn, tự vẽ (lần này là vẽ màu), anh cùng vợ tự lồng tiếng cho phim luôn. Đây là một tác phẩm giả tưởng, kể về cô thiếu nữ Mikako và anh bạn Noboru; Mikako gia nhập quân đội để chiến đấu ngoài vũ trụ, còn Noboru ở Trái đất. Tuy Mikako thường xuyên nhắn tin với Noboru, nhưng 1 ngày ngoài vũ trụ bằng 8 năm ở trái đất, nên khoảng cách giữa hai người ngày càng xa.

Bộ phim nổi lên như một hiện tượng, và ai cũng bất ngờ trằng Makoto có thể tự làm một phim oách thế. Anh nói về cảm hứng cho cốt truyện phim: “Một trong những lý do tôi dùng công nghệ điện thoại trong phim này là vì khi tôi thực hiện nó, nhắn tin cũng như gửi email bằng di động đang thịnh hành ở Nhật. Lúc ấy tôi hay nhắn tin cho bạn gái. Dù tin nhắn thường tới ngay, nhưng có lúc tin đến chậm, và phải mất một thời gian thì tôi mới nhận được hồi âm. Tôi tự hỏi tại sao tin đến lâu thế, trong khi cả tôi lẫn bạn gái đều sống gần Tokyo. Tôi có cảm giác rằng có một khoảng cách thật xa giữa cảm xúc của nàng và cảm xúc của tôi.”

Cái yếu tố “cảm xúc đối đầu với sự tàn phá của không gian/thời gian” sau đấy thường xuyên xuất hiện trong các phim của Shinkai, có thể nói nó bắt nguồn từ việc… nhớ bồ (hiện nay là vợ), nhìn chung Makoto rất tình cảm.

The place promised in our early days (Vùng đất hứa thời ta còn trẻ)

Do “Voices of a distant star” quá thành công, nên Makoto tiếp tục nhận tiền thưởng/tiền tài trợ.  Anh đã có đủ lực để mướn nhân sự, và bắt đầu làm những phim dài hơn cùng nhóm của mình. Tác phẩm tiếp theo là “The place promised in our early days”, kể về một nước Nhật hư cấu. Trong phim, nước Nhật bị chia cắt thành hai vùng Nam, Bắc sau Thế chiến thứ 2. Ba người bạn Hiroki, Takuya, và Sayuri tuy sống ở phía Bắc, nhưng thành phố của họ lại gần vùng biên giới miền Nam. Cả ba ngày nào cũng ngắm tòa nhà cao ngất nằm ở lãnh thổ phía Nam; sau khi biết Sayuri muốn đến tòa nhà này, Hiroki và Takuya hứa sẽ chở cô bé tới đó khi cả ba thành người lớn, dù biết rằng công dân phía Bắc không thể nào bén mảng đến phía Nam dễ dàng như thế.

 

Đó là lời hứa khi bộ ba còn trẻ, nhưng lúc lớn lên, mọi chuyện sẽ ra sao?

Bộ phim phải nó là rất đẹp, nhưng nhận nhiều lời khen chê lẫn lộn. Có người mê nó, có người bảo phim gì… nhảm quá. Cốt truyện phim tuy hay nhưng cách sắp xếp hơi lung tung, Makoto giải thích: “Có rất nhiều thử thách, tôi cứ vấp váp mãi với khâu kịch bản và storyboard (vẽ phác họa các cảnh trong phim), vì ‘Voice of a distant star‘ là phim tự làm còn ‘The place promised..’ là tôi làm với nhóm, nên cách sản xuất phim khác hẳn. Nhưng cũng vì (có thêm người) mà tôi không gặp trở ngại gì trong việc thiết kế nhân vật và xử lý chuyển động. Đạo diễn hình ảnh Tazawa giải quyết rất nhiều khó khăn trong các bước làm phim. ‘The place promised…‘ cũng là dự án lớn đầu tiên của Tazawa, nên anh cũng gặp nhiều thử thách như tôi. Thật là cảm ơn anh Tazawa không hết.”

Dù có một số ký kiến chê, tác phẩm này vẫn đoạt nhiều giải thưởng trong và ngoài nước. Sẵn tính đa nghi, Makoto cho rằng anh thắng giải vì anh là người “ngoài luồng” nên được hội đồng giám khảo thương. Anh hứa rằng sau này sẽ làm phim tốt hơn nữa.

Và anh sẽ làm tốt hơn thật, mọi người chờ phần tiếp theo nhé!

 

Bài đã đăng

• Bài 10 - Nhật ký (không) làm phim:
  Gặp nhà phát hành đãi bôi. Xin được món tiền be bé -  (29/05/2022)
• Hai bộ phim và một cuộc ám sát
  (phần 2): ... và trên phim - Sáng Ánh (02/07/2021)
• Hai bộ phim và một cuộc ám sát
  (phần 1): Ngoài đời… - Sáng Ánh (13/06/2021)
• MOSUL - một phim Mỹ nhưng người Mỹ phải đọc phụ đề - Sáng Ánh (29/11/2020)
• Bài 9 - Nhật ký (không) làm phim:
  Mối tình bất thành quanh Sàigòn -  (14/11/2020)
• Bài 8 - Nhật ký (không) làm phim:
  Đi chọn bối cảnh, gặp Eric the Red - Sáng Ánh (20/10/2020)
• Bài 7 – Nhật ký (không) làm phim:
  Để nhốt một đoàn diễn viên - Sáng Ánh (04/10/2020)
• ADÚ: một bộ phim hay được 1 phần 3 - Sáng Ánh (22/07/2020)
• DA 5 BLOODS: Khi Spike Lee chọn đường dễ dãi - Sáng Ánh (22/06/2020)
• Ứa gan khi nuốt Da 5 Bloods - Phan Cầm (14/06/2020)

» Xem tiếp...