Địa chỉ trưng bày cũng không khó tìm, nhưng hơi xa đối với những ai sống trong nội thành Sài Gòn – một Sài Gòn kẹt xe và bụi bặm. Từ xa lộ, người viết quẹo vào đường Kha Vạn Cân, được khoảng 300 mét lại quẹo phải, đến hẻm 46. Không gian trưng bày khá nhỏ, đơn sơ, chẳng giống gì các gallery trung tâm Sài Gòn. Thoạt nhìn dễ nghĩ đây là một dãy nhà trọ rẻ tiền.

Vừa bước vào bên trong, thực bất ngờ thấy ngáng đường đi tranh pháo sặc sỡ vứt lung tung – một sự “vứt” cố tình. Mưa to, lối đi ướt sũng. Ai nấy rón ra rón rén sợ giẫm phải những thứ vứt dưới nền xi măng.

“Thủ phạm” của vụ vứt tranh này là Lê Thuận – nghệ sĩ tự do. Vụ vứt tranh này được anh gọi tên là “Xà Bần”. Những bức tranh được Lê Thuận vẽ sơ sài, vứt nó ra ngoài để mọi người tự xem xét phải đối xử với chúng ra sao, có xem chúng là xà bần và giẫm lên chúng hay tránh chúng, giống như trong lời giới thiệu “Cuộc hành trình của con người và những dấu chân trên nghệ thuật của cuộc sống, rồi sẽ bị vứt đi hay được tái sinh”.

Theo kịch bản, Lê Thuận sẽ đứng ngoài cổng hướng dẫn khách giẫm lên tranh, nhưng do trời mưa nên không thực hiện được. (Chà, người viết thắc mắc, tranh thì giẫm được mà mưa lại không đội được hè! Chẳng phải người anh hùng nào cũng ra đi trong một đêm mưa sao?)

Trong căn phòng nhỏ chừng 40 mét vuông, một cô gái diện một chiếc áo đầm khá đặc biệt, được kết lại từ những bức ảnh chụp.

Đó là nghệ sĩ thị giác Bạch Dương và tác phẩm có tên “Câu chuyện vỉa hè”. Chiếc áo đầm được kết từ 100 bức ảnh ghi lại khoảnh khắc sinh hoạt của người dân gắn liền với cái vỉa hè.

Lời giới thiệu của tác phẩm viết, “Tôi bán những con đường, những con người, những gương mặt, những câu chuyện buồn vui hè phố, nơi vết bánh xe hàng rong để lại vết thơ bình dị”. Người mua ảnh sẽ ghi tên và địa chỉ của mình lên ảnh sau khi chọn mua.

Ở vách tường bên trái phòng triển lãm là những bức ảnh được dán chặt vào tường bằng keo đục. Một số ảnh được đặt dưới nền nhà cùng những mảnh ván bỏ đi. Đây chính là tác phẩm “Thu lượm” của họa sỹ Ngô Lực. Chiếc xe ba gác này Ngô Lực đã dùng để đi “thu lượm”.

Lời giới thiệu ghi, đây là “trải nghiệm của một ngày nhặt rác – cảm nhận về đời sống – nhìn lại và suy nghĩ những gì đang diễn ra”. Ngô Lực cho biết, để hiểu rõ hơn cảm giác của công việc thu lượm, anh đã bỏ ra hẳn một ngày để hóa thân thành một người nhặt những thứ xà bần.

Bạn có thể thấy Ngô Lực trong những bức ảnh dán ngang dọc trên tường.

Ở phía tường đối diện là những bức tranh khổ nhỏ 20×20 cm cùng những bức ảnh chụp được treo lơ lửng ngang tầm mắt – Tác phẩm “Những điều còn lại” của nghệ sĩ thị giác Huệ Hữu. Mỗi bức đều có hai mặt…

Những bức vẽ bày ở đây do chính những người dân bình thường vẽ, từ cụ già cho đến chị công nhân, bác xe ôm hay một em học sinh. Huệ Hữu mời họ vẽ, chụp lại ảnh của họ…

Ở mặt sau, họ ghi điều mà họ đang mơ ước nhiều nhất. Thí dụ như những dòng này (do Huệ Hữu chép lại)…

… là của bà Nguyễn Thị Thanh cùng bức vẽ của bà.

Còn 4 tác phẩm nữa người viết sẽ đưa tiếp vào một bài kế tiếp. Nhìn chung là một buổi vui vẻ, người dự cũng đông (thật không ngờ vì địa điểm xa trung tâm, nhóm lại mới). Nhiều báo đài phỏng vấn. Nhưng có cảm giác rằng những danh xưng “nghệ sĩ thị giác”, “nghệ sĩ tự do” gọi lên sao dễ dàng quá. Mọi thứ ở đây đều trong trẻo, của những người trẻ tốt bụng, nhiều thiện ý, nhưng giống một buổi sinh hoạt tập thể của một nhóm Mùa hè xanh hay một nhóm tình nguyện viên đường phố hơn. Có lẽ do những thứ bày ra không được đẹp và quá nệ ý, theo người viết. Họ có thể nói chúng tôi thách thức quy ước về cái đẹp, chúng tôi chỉ cần ý tưởng… Ờ, thế thì họ đã thành công. Còn với con mắt quy ước phổ thông của người viết, với những thứ bày biện ra thế này, để gọi là tác phẩm (theo lẽ thông thường) chắc còn phải dụng công dụng thẩm mỹ hơn nữa.