|
|
|
|||||||||||||
Nghệ sĩ thế giớiGrayson Perry (phần 3): Những chiếc bình đầy kỹ thuật đựng những câu chuyện đầy ẩn ý 29. 02. 16 - 6:46 amHoa GruberNếu những ngày đầu của sự nghiệp, Grayson Perry khẳng định mình là một nghệ sĩ ý niệm tình cờ làm gốm chỉ vì vật liệu làm gốm rẻ (lúc đó ông không một xu dính túi), thì giờ đây ông nhận rằng trong tác phẩm của mình có bao nhiêu kỹ nghệ thì có bấy nhiêu nghệ thuật. Quá trình 30 năm gắn bó và thử nghiệm lâu dài với gốm làm ông nhận ra mối liên hệ mật thiết tình cảm, thể xác của người thợ với chất liệu. Và tình yêu với nghề thủ công nảy nở. Ông không muốn dùng những người phụ việc mà tự tay làm các bình gốm, để “các vân tay của mình in trên tác phẩm” và cá nhân mình thấm đẫm trong chất lượng thủ công. Điều đó thể hiện niềm vui làm ra sản phẩm bằng chính bàn tay mình, cũng là thái độ không ưa các “tác phẩm” được sản xuất nhanh chóng trong các workshop của nghệ thuật đương đại. Kỹ thuật làm gốm của Perry đã đạt đến độ tinh tế, những chiếc bình như Jane Austein in E17 ( 2009), an illusion of depth (2003 -Ảo tượng về chiều sâu)cho thấy Perry sử dụng một loạt các kỹ thuật đáng kinh ngạc để làm hiện ra các lớp hình ảnh phức tạp và phong phú cùng chiều sâu.
Perry làm bình theo lối cuộn. Lăn đất sét thành những cuộn hình rắn, rồi chồng dần lên nhau để tạo thành bề mặt vững chắc. Những kỹ thuật trang trí ông thường áp dụng là sgraffito(cạo một số mảng màu để làm lộ ra màu đất sét bên dưới), scarving (chạm lên mặt đất sét của bình gốm)inlaid (vẽ và tô màu), transfers (dán ảnh hay các mẩu báo rồi nung để ảnh màu hay hình vẽ trên giấy có thể chuyển lên mặt bình gốm), metallic enamel (tráng men kim loại hay mạ vàng làm cho những chiếc bình có vẻ ngoài bóng loáng, lộng lẫy).
“Tôi vừa ngạc nhiên vừa cảm động sâu xa bởi những gì tôi từng bắt đầu trong phòng ngủ vào tuổi thiếu nhi lại dẫn đến cuộc triển lãm vinh dự này, ở một đầu kia của thế giới”, Grayson Perry phát biểu về cuộc triển lãm của mình tại MCA. Nhiều tài liệu từng nói về tuổi thơ của Perry ở Essex, về sự bất hòa giữa Perry với mẹ và bố dượng. Bố dượng của ông một người bán sữa, sau đó mở tiệm bán báo, là một người thô lỗ, dữ đòn, thay thế đột ngột bố đẻ của Perry khi ông mới 4 tuổi. Mối quan hệ của Perry với bố đẻ bị gián đoạn từ đó, rồi được nối lại khi Perry vào tuổi thiếu niên, cho đến khi mẹ ghẻ phát hiện ra mầm mống “đóng giả nữ”của ông. Các bình gốm: Mẹ và bố (1994), Chiếc bình vẽ tường phòng ngủ của đứa trẻ điên ( 1996), Kẻ tị nạn khỏi tuổi thơ (2001) phản ánh tâm trạng hoang mang, lo sợ hồi nhỏ của Perry cũng như tình trạng gia đình đổ vỡ, áp lực mà trẻ em phải chịu đựng khi lớn lên.
Theo dòng đen tối này, hai bình khác với chủ đề đặc biệt thảm khốc: Các vết bầm tím và vết bỏng thuốc lá (2004), được đặt tên như thế một phần do mặt men hồng bị mài loang lổ, gồ ghề, nói về những vết thương thể xác và tinh thần của những đứa trẻ, và Bố- Đức Chúa (2003), một tác phẩm kể lại câu chuyện người cha giết con.
Alan Meseals và Claire Trong cuốn tiểu sử ngắn xuất bản ba năm sau giải thưởng Turner, Perry viết về việc bố ra đi: “Đó là sự kiện có ảnh hưởng lớn nhất trong cuộc đời tôi. Tình cảm của tôi chết cứng, tôi đóng sập lòng mình, và đó là lúc mà tôi trút hết lên đầu Alan Measles”. Cho đến giữa tuổi thiếu niên của Perry, chú gấu bông Alan Measles vẫn là “người lãnh đạo, một độc tài tử tế, một nhân vật chỉ huy, thần hộ mệnh tự phong”, một vị thần và người cha thay thế trong thế giới tưởng tượng của Perry. Chú gấu bông thần tượng được hóa thân thành nhiều nhân vật khác trong thế giới nghệ thuật của Perry những năm sau đó với những phẩm chất thần thánh, được hiện lên như Chúa hài đồng trong bình gốm Huyền thoại của cá nhân về Sáng thế (2007), vị thần phồn thực theo phong cách Nhật bản trong Alan Dogu công cộng bằng vàng thời tiền sử (2007)… Alan Measles gần như có mặt trong khắp các sáng tác của Perry.
Năm 1998, Perry bắt đầu 6 năm trị liệu tâm lý theo lời khuyên của vợ, Philippa, một bác sĩ tâm lý, để hiểu thấu quá khứ và những cơn trầm cảm đã để lại cho ông nhiều hậu quả. Điều trị này không chỉ có tác dụng đối với cá nhân mà cả sáng tác, giúp ông đi theo hướng tự tin, chín chắn hơn. Perry tâm sự: “ Khi còn trẻ thì khiêu khích là động lực sáng tác của tôi. Với thời gian tôi nhắm nhiều mục tiêu hơn.” Đến năm 2000, năm thứ 2 của trị liệu tâm lý, Perry nhận định: “Tôi bắt đầu hiểu các thành phần làm nên ‘món súp’ sáng tác của tôi, trước đó nó là món thịt hầm. Tuổi thơ vàtuổi thiếu niên của tôi là một cái nồi hầm âm ỉ bức xúc, thù hận, đau buồn, sợ hãi. Chúng nhức nhối nhưng tôi chưa có ngôn ngữ riêng để thể hiện.” Trong một thời gian dài, những chiếc bình của Perry đầy tình dục kì dị, khiêu khích, phản ánh trạng thái tâm thần bất ổn của ông. Chỉ đến năm 30 tuổi, Perry nhớ lại, ông mới thấy tự tin là một người mặc quần áo nữ. Trước đó, ông “lúc nào cũng nơm nớp lo sợ và hồi hộp bị phát hiện ra hoặc bị sỉ nhục trên phố’. Trong buổi lễ chào mừng Claire (tên của Grayson Perry khi ông hóa thân mỗi khi mặc đồ nữ) năm 2000, Perry phát biểu: “Tôi không muốn là một người đàn bà. Tôi là một người mặc áo váy đàn bà. Tôi thấy bị bắt buộc phải mặc váy như thế bởi một phần trong tôi muốn vỡ tung ra để tìm cách biểu hiện: đó là phần dễ bị tổn thương, nhẹ nhàng, kì lạ, và thậm chí ngọt ngào. Phần mà khi còn nhỏ tôi đã cố gắng chôn vùi như chiến lược sinh tồn trong một môi trường khắc nghiệt”. Trị liệu tâm lý giúp Perry giải quyết những vấn đề cá nhân, Claire bước ra khỏi bóng tối của quá khứ đau thương, mở ra thời kỳ mới cho sáng tác của Perry. Các tác phẩm gốm làm trong và sau thời gian trị liệu tâm lý rời xa những khiêu khích tình dục công khai, chĩa mũi nhọn vào các vấn đề xã hội nóng bỏng như:xã hội tiêu thụ, phân chia giai cấp, thói kiêu ngạo của giới nghệ thuật, với các tít mang tính đả kích như Người hay ho buồn tẻ, Chúng ta là chính thứ ta mua, Chiếc bình này sẽ giảm 29% tỉ lệ phạm tội, Có gì không thích?
* Ý kiến - Thảo luận
14:09
Monday,29.2.2016
Đăng bởi:
Trần Thị Thu
14:09
Monday,29.2.2016
Đăng bởi:
Trần Thị Thu
Rất cảm ơn tác giả của bài viết đã tìm hiểu kĩ về đời sống sáng tác của nghệ sĩ, nó đã giúp người đọc hiểu kĩ hơn khi xem các tác phẩm được giới thiệu. Một cuộc đấu tranh sinh tồn giữa bản ngã của một cá nhân có một đời sống dị biệt khi còn thơ ấu, đó là sự dũng cảm để đối diện mình trước gia đình và xã hội. Cái cá nhân của tác giả được hình thành trên mỗi tác phẩm gốm rất thật và xúc động như chính tác giả của bài viết tìm hiểu về Grayson Perry!
Cảm ơn Soi. Bài đã đăng
» Xem tiếp... |
|||||||||||||||
|
...xem tiếp