Tranh cổ Ấn Độ: Krishna yêu Radha, Shiva yêu Devi

Đi và Ở

Tin tức

Nghệ sĩ

Soi học

Bài mới đăng

Bàn luận

Nhân phim đam mỹ bị cấm, nghĩ về tình tri kỷ

Chỉ anh hùng mới có tri kỷ, không có tình bạn giữa kẻ cướp.

Trường phái

Tranh cổ Ấn Độ: Krishna yêu Radha, Shiva yêu Devi 23. 03. 16 - 7:45 am

Sơ Sơ tổng hợp và dịch

Bức tranh này rất “phức tạp”, vì đó là trò chơi khi yêu của các cặp tình nhân. Ở đây có hai cặp:

1. Cặp Krishna và Radha

Là minh họa bên trái hình, hai người này đang chơi trò “Lila Hava” (lại còn phức tạp nữa, sau này xin sẽ đọc thêm sách mới nói tiếp được), trong đó họ hoán đổi vai cho nhau:

“Nàng đội chùm lông công của chàng còn chàng đội chiếc vương miện tinh tế, đáng yêu của nàng
Nàng vận chiếc khăn vàng của chàng còn chàng quấn chiếc sari đẹp đẽ của nàng
Cảnh tượng mới tuyệt làm sao
Con gái của Vrsabhanu (là Radha) trở thành con trai của Nanda (là Krishna) và con trai của Nanda thành con gái của Vrsabhanu”.

Như vậy trong trích đoạn này, nàng Radha trông như người nam cởi trần, còn chàng Krishna lại như cô gái mặc sari cam.

Krishna thì ở bài trước mọi người đã biết, là một vị thần hữu tử (chứ không bất tử) nổi tiếng bậc nhất của Ấn Độ. Thần này tượng trưng cho những gì hay ho nhất: tình yêu, sức mạnh, bảo vệ, chăm bò… Theo trang này, Krishna có 16.000 bà vợ, và chàng lại có phép lạ chi đó mà bà nào cũng được ở cùng chàng. Nhưng người mà Krishna thân nhất và yêu nhất lại là Radha, một người đã có chồng. Radha là bạn từ thuở nhỏ, vừa đẹp lại vừa vui, chung thủy, Krishna có nhiều vợ đến mấy cũng vẫn không xa được Radha. Hình tượng Radha thường được thể hiện cùng Krishna. Radha đã sống hộ phần nữ của con người Krishna. Radha quyền lực vì Krishna cai quản thế giới, còn Radha cai quản Krishna, dù không là vợ (hay chính vì không là vợ?)

Tượng thờ Krishna (mặt đen) và Radha (mặt trắng). Krishna có nghĩa là “đen + sậm”, như vậy trong bức tranh trên, hai người không những đổi y phục mà còn đổi cả màu da cho nhau.

2. Cặp Shiva và Devi

Trong bức tranh bên phải, Shiva (trông như một phụ nữ có nước da trắng) trước Devi đội vương miện như một nhà vua, trên đầu nàng có một quầng sáng bằng vàng. Rõ ràng cặp này cũng như cặp trên, đã đổi quần áo cho nhau.

Chi tiết tranh: Shiva mặc váy cam và múa (như một người phụ nữ), Devi đội vương miện như một anh đàn ông.

Shiva ta đã xem ở bài trước, khi cùng Parvati xuống núi. Thế sao lại có Devi ở đây?

À, Devi chính là một Thần Mẫu của văn hóa Hindu. Bà có nhiều hóa thân: khi làm thần chiến tranh giận dữ, bà tên là Durgha; khi làm vợ Shiva, bà thành Parvati hiền dịu đẻ ra hai “quái nhân con” là Ganesha đầu voi và Kartikeya 6 đầu.

Trong bức tranh này thì Parvati có da trắng, còn chồng bà là Shiva có làn da đen. Đó là họ đã đổi nước da cho nhau. Parvati vốn có làn da màu đen. Có lần bị Shiva trêu là da đen quá, Parvati giận, bỏ đi, tìm thầy tập luyện (và bôi kem?), kết quả có được làn da trắng.

Tóm lại, ta thì có câu: “Yêu nhau cởi áo cho nhau”, tưởng đã là ghê lắm rồi. Hóa ra Ấn còn cao hơn: “Yêu nhau lột da cho nhau”!

Bức tranh có tên: “Krishna và Radha đổi y phục, Devi đội miện trong khi Shiva nhảy múa”.

Chất liệu của bức này là màu nước Opaque và vàng dát trên giấy. Kích thước 21.6 x 25.1 cm. Vẽ khoảng 1790-1810 ở vùng Pahari, Ấn Độ.

Sotheby’s đã cho đấu giá bức này vào ngày 16. 3. 2016, trong bộ sưu tập của Dr. Claus Virch.

Giá ước lượng: 2,500 – 3,500USD

Cuối cùng bán được giá cao là 18,750 USD