Ăn uống

Wakako-Zake (tập 12): Ngân hạnh của Nhật, trắng tay của Tàu 13. 11. 16 - 6:34 am

Pha Lê

(Tiếp theo tập 11)

Kỳ này, Wakako nói cô sẽ thật thư giãn để ăn một món. Tưởng món gì ghê gớm, hóa ra là món ginkgo nướng.

Hạt ginkgo, dịch theo đúng Hán tự Kanji sẽ ra “ngân hạnh”. Nhưng người Việt gọi hạt này là hạt bạch quả vì nhiễm cách gọi của người Trung Quốc. Dân Tàu thực ra cũng có gọi nó là ngân hạnh, tuy nhiên họ chủ yếu chỉ đề tên ngân hạnh trong… sách vở, nghe cho nó “chính thống” và đẹp. Chứ ngôn ngữ nói thường ngày họ dùng từ bạch quả.

Cây bạch quả có nhiều ở các nước châu Á. Trung Quốc, Nhật, Hàn thì đầy cây này. Bạn Đặng Thái có viết trong bài Đặc biệt thị Seoul rằng cây này ra trái cực kỳ thối, mà nó thối thật. Lúc Mỹ đem mấy cây này về trồng, bọn Tây hít mùi xong bảo cây gì mà như đang treo… phó mát thối của Pháp trên cành. Hạt bạch quả ăn vào đương nhiên ngon, béo và dẻo, chẳng thối gì, có điều cây lúc ra trái lại là chuyện khác.

Nhật cũng lắm cây bạch quả, nhưng hình như người Nhật không hay than phiền về mùi của cây cho lắm. Trái lại, Nhật hơi bị cuồng nó. Đặc biệt, lá hình rẻ quạt của cây bạch quả luôn là nguồn cảm hứng cho đủ thứ ở nước mặt trời mọc: nào là đĩa gốm sứ hình rẻ quạt, nào là kimono thêu họa tiết rẻ quạt. Ngay mối tình đầu của bác Agasa trong Thám tử lừng danh Conan cũng dính tới lá cây bạch quả và lá rẻ quạt.

 

Chắc do người Nhật thích cây, thích lá, thích hạt bạch quả quá nên có thể lãng mạn hóa nó bất chấp mùi thối. Dù gì đi nữa, nếu bỏ qua vấn đề mùi thì lá bạch quả đúng rất đẹp và hạt bạch quả ăn vô cùng ngon. Người Nhật lấy bạch quả làm đủ món. Từ nấu cơm takikomi, đem xiên que nướng, nấu cháo, đến bỏ vào trứng hấp chawanmushi. Theo truyền thống, nếu ăn uống thuận thời tiết thì bạch quả ginkgo thường xuất hiện trong bữa cơm mùa thu, do đây là mùa cây ra quả, cho hạt để dân chúng thu hoạch. Ngày nay, Nhật có thể đông lạnh ginkgo trữ hoặc lấy nguồn từ nhiều quốc gia khác nên nhà hàng có món ginkgo thường xuyên hơn.

 

Món bạch quả nàng Wakako xơi trong tập này là món đơn giản nhất: hạt còn vỏ đem nướng, bỏ lên đĩa có muối, khách “tự phục vụ”, dùng kềm kẹp vỏ moi hạt ra ăn.

Wakako bảo tuy có món bạch quả tách vỏ sẵn, người ăn chỉ việc nhai nhưng hành động kẹp vỏ, ăn hạt, kẹp vỏ, ăn hạt lặp đi lặp lại rất thú vị, khiến thực khách muốn bỏ công ra kẹp vỏ để ăn hoài. Dù có lúc kẹp bể luôn hạt bên trong, hoặc đụng phải hạt hư, người ăn vẫn không cảm thấy nản vì đã tự thân vận động. Còn nếu đầu bếp kẹp vỏ sẵn cho và trong đĩa bạch quả ông bưng ra lại có lẫn hạt xấu, khách sẽ bực bội liền.

 

Ăn hạt bạch quả theo kiểu tự phục vụ thường khó đoán. Nàng Wakako trong lúc dùng kềm đã lỡ tay khiến một hạt bạch quả văng thẳng vào mặt một ông ngồi bên cạnh, cũng đang xơi bạch quả giống nàng. Wakako líu ríu xin lỗi, ông cười bảo không sao đâu. Lúc ông ra về, mấy khách trong quán mới bảo rằng ông đang căng thẳng do ngày mai con gái ông đem hôn phu tương lai về giới thiệu, bởi vậy ông mới ăn bạch quả. Hành động kẹp vỏ, ăn hạt đều đều giúp ông khỏi phải suy nghĩ gì. Trò tách vỏ, ăn hạt này chắc cũng đem lại cảm giác giống như trò cắn hạt dưa ngày Tết, ăn thì không được bao nhiêu nhưng lặp đi lặp lại màn cắn lách tách rồi nhai nhai hạt nó vui mồm.

Vụ bấm vỏ đều đặn khiến người ăn cảm thấy thư giãn, đỡ vấn vương suy nghĩ cũng có lý, nhưng chắc phải tùy người. Cô giúp việc nhà tôi tối ngày lầm bầm rằng gia đình gì mà giống nhau cả lũ, ai cũng ghét ăn cua. Tôi toàn phải đính chính lại là không có ghét, nhưng thấy trò bóp bóp gỡ gỡ nó mệt mỏi vô vị. Tôi gặp cua ngon còn tự kẹp vỏ xơi, chứ bố tôi đặc biệt ghét phải bóc bất cứ thứ gì. Tôm cua nguyên vỏ để trước mặt ông sẽ không bao giờ rớ, lý do là ông rất bực khi phải tốn thời gian công sức moi móc chỉ vì cái ăn. Mấy chục mùa Tết chưa bao giờ thấy ông cắn hạt dưa, bởi vậy nếu dâng đĩa bạch quả còn vỏ rồi kêu ông dùng kềm bấm là chẳng khác nào tra tấn, ông sẽ không thể thoải mái với kiểu ăn này.

Tôi còn có đứa bạn ghét kẹp và ăn bạch quả vì lý do khác. Tôm cua nó siêng bóc, chứ bạch quả nàng ta không hề ưa. Nàng là người gốc Tàu, mà Tàu cũng giống Nhật, thích bạch quả nên bỏ nó vô đủ thứ món. Nào là bạch quả nấu cháo – truyền thống có món cháo bạch quả nấu tàu hũ ki, nào là gà hầm bạch quả, chè bạch quả, bạch quả xào rau…

 

 

 

 

Từ nhỏ, bạn tôi nhận nhiệm vụ kẹp bạch quả, moi hạt ra cho gia đình nó nấu. Người gốc Hoa ăn nhiều bạch quả nên nó phải kẹp nhiều, rồi sau đấy lại bị bắt ăn nhiều cùng cả nhà. Riết rồi thấy bạch quả là nó ngán từ bóc cho đến ăn, mỗi lần ăn gì mà có bạch quả nó toàn đùn sang cho tôi.

Tôi nói nghe nó kể cứ như là người Hoa suốt ngày ăn bạch quả vậy. Nó nhún vai đáp lại rằng ăn nhiều lắm, trừ Tết không ai dám ăn. Trong tiếng Tàu, chữ “bạch” chỉ màu trắng còn có nghĩa là “không có gì”, như người đời hay bảo không có tiền là “trắng tay”. Bạch quả có thể hiểu theo nghĩa “không có kết quả”, nên ngày Tết người Tàu sợ ăn bạch quả vào là sẽ xui, cả năm làm gì cũng thành số không nên lúc nào có thể ăn bạch quả chứ Tết là dẹp.

Mỗi trò kẹp vỏ, mỗi món hạt bạch quả mà đem đến đủ thứ cảm xúc, tùy theo người. Ông Nhật trong tập này mà nghĩ xơi bạch quả đồng nghĩa với xui thì chắc ông sẽ căng thẳng đến đập đầu vào tường trước khi gặp người yêu của con gái.

 *

Xem tập này tại đây

Bài đã đăng

• Không màng yêu ghét với tỏi confit - Pha Lê (Hình trong bài: Pha Lê chụp) (08/02/2024)
• CHÁO SƯỜN: từ Thọ Xương về Cấm Chỉ, rồi chỉ còn mây khói - An Lê (31/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Canh bóng thả cho mâm cỗ Tết - Nội (26/01/2024)
• Bà Hòa nấu ăn: Xào giả hạnh nhân - Nội (22/01/2024)
• Bún ốc hành - An Lê - Ảnh toàn bài: An Lê (29/09/2023)
• Bản chất ẩm thực Nam Định là gì? - An Lê (24/09/2023)
• Anh Vũ vào bếp: Làm bánh khúc để “nghiệm sinh” lại một nếp ăn của nếp - Nguyễn Vũ (29/03/2023)
• Vào Chợ Lớn tìm “ruột tháng Chạp” - Bài và ảnh: A Điền (18/01/2023)
• Đôi món ngâm chua cho Tết đoàn viên - Pha Lê (hình trong bài: Pha Lê và Kim Trọng) (17/01/2023)
• Oman-Kazakhstan (bài 6): Ăn lạc đà trong khói hương trầm tỏa - Đặng Thái (19/12/2022)

» Xem tiếp...