Một gang tay

Đi và Ở

Tin tức

Nghệ sĩ

Soi học

Bài mới đăng

Bàn luận

Nhân phim đam mỹ bị cấm, nghĩ về tình tri kỷ

Chỉ anh hùng mới có tri kỷ, không có tình bạn giữa kẻ cướp.

Nghệ sĩ Việt Nam

Một gang tay 14. 07. 11 - 6:30 am

Từ FB của Phạm Diệu Linh - Răng Đen st

(Dưới đây là một ghi chú trên trang FB cá nhân của bạn Phạm Diệu Linh, tôi vô tình đọc và cho đó là một phản hồi có nhiều suy nghĩ cần tham khảo – nhất là đối với công chúng khác nghề, nhưng yêu nghệ thuật. Xin copy và gửi lên Soi ngõ hầu rộng đàng dư luận.

Đường link ở đây: https://www.facebook.com/#!/notes/linh-pham-dieu/m%E1%BB%99t-gang-tay/126645594091092
Răng Đen xin phép em Linh gửi đăng lên đây nhé!)

Tác phẩm “Tiền” của Trần Đình Bình khi rọi đèn vào. Ảnh: B

Để nói về một triển lãm nghệ thuật đương đại thì phải tốn nhiều câu chữ lắm, mà mình cũng không phải nhà phê bình dù chính hiệu hay giả hiệu. Nên việc khen chê cứ để thiên hạ làm.

Lướt qua mấy trang tin về triển lãm này trên net, dường như báo giới cũng phản ứng dè chừng, cũng múa bút nhàn nhạt như chính từ “nhạt” mà một số trang dùng để miêu tả chương trình ấy. Quái lạ là cả một không gian với nhiều tác phẩm sắp đặt, hội họa như vậy nhưng cũng chỉ thu hút được vài lời miêu tả chi tiết hơn ở mấy màn trình diễn, nhất là màn bally dance của cô nàng bồ câu trắng mà bỏ qua nhiều ý tưởng có chiều sâu và đáng kể hơn nhiều.

Với bản thân mình – một khán giả, việc đến muộn và bỏ lỡ màn trình diễn “ấn tượng” như báo giới bình luận lại không phải là điều đáng tiếc. Nhưng điều đáng bàn là sự tôn trọng những điều rất hiển nhiên mà dường như chính các nghệ sĩ chưa lường hết được. Nếu một cô gái vượt đường vài chục km giữa bầu không khí nóng nực tới 40 độ C thì việc mở lòng đón nhận tất cả những hiệu ứng gây ra từ ý đồ của tập hợp nhiều tác giả là điều không thể. Nhưng việc bước vài mét đường gập ghềnh đầy sỏi để tới gần với một không gian tối được bao phủ bởi những âm thanh lạ đầy chất rock lại có phần cuốn hút và tạo ra phấn khích ban đầu. Và việc chiêm ngưỡng từng tác phẩm trong thứ ánh sáng mờ mờ không phổ rộng cũng như việc va chạm với nó thông qua sự di chuyển của chàng nghệ sĩ trình diễn đầy dấu hỏi hay vô tình tạo nên dấu ấn trên tác phẩm bằng việc dẫm đạp lên nó cũng tạo ra chút ấn tượng lạ lùng. Tuy vậy, điều bất ngờ là trong thứ không khí ngột ngạt như vậy thì việc hạn chế hoạt động của thị giác sẽ là cơ hội tốt để kích thích những giác quan khác trỗi dậy. Điều đó sẽ tạo nên hiệu ứng cảm thụ tác phẩm theo cách khác hơn là chỉ dùng thị giác và thính giác. Nếu ai đó hỏi mình cảm thấy gì khi bước vào không gian ấy, mình chỉ có thể dùng một từ: ĐỊA NGỤC.

Đó là địa ngục. Địa ngục của những thây ma đem theo mình những hoài nghi không lời đáp. Địa ngục với những linh hồn vẫn thèm khát biến chuyển yêu thương. Địai ngục với nỗi niềm người mẹ vẫn mong muốn xây dựng ngôi nhà khiêm tốn trong góc nhỏ nhưng cuốn hút bởi dám phá vỡ không gian vô định bằng tiếng bánh xe lạch cạch. Địa ngục với sự giày xéo và chà đạp lên những thứ nuôi dưỡng sự sống và được tạo thành từ sự sống. Địa ngục với âm thanh gào thét của cả những đau đớn và đê mê được tạo thành từ tiếng đàn lạnh lẽo của một thứ nhạc cụ nỉ non như đàn bầu. Đó là địa ngục nóng bỏng, ngột ngạt nhưng bất chợt lạnh gai người bởi hơi gió lạnh từ dòng sông chết, là địa ngục bẩn thỉu, pha tạp của nhiều thứ mùi từ mồ hôi của hàng chục kẻ, mùi cồn của rượu nặng, mùi hoa quả bắt đầu lên men, và mùi thức ăn bắt đầu thối rữa,… Có ai đó nói triển lãm này “nhạt” và “quá nóng”. Mình lại nghĩ nó lạnh, lạnh đến mức chuốt bỏ cảm xúc của khán giả, chỉ còn những tê dại như kẻ bước vào cõi chết, chuốt bỏ sợ hãi, chuốt bỏ khao khát, chuốt bỏ niềm vui, như cách mà địa ngục sử dụng để trừng phạt tội lỗi của loài người. Tự nhiên mình hối hận khi viết ra điều này, và mình muốn khóc. Có lẽ bởi những ám ảnh ghê hồn đã được giải tỏa bằng lời lẽ, cũng có thể những cảm xúc khó tả và khó diễn đạt bằng lời.

Không rõ nhóm nghệ sĩ này sẽ tiếp tục tạo ra điều gì, và không rõ những cảm nhận của mình có phù hợp với ý tưởng của tác giả. Dẫu sao mình vẫn thích những ý niệm mang tính phổ quát và căn bản hơn. Nhưng rõ ràng chưa bao giờ mình cảm nhận một triển lãm bằng hầu hết các giác quan mình có. Tuy vậy, mình vẫn tiếc là chưa có thời gian ngắm nghía cẩn thận từng tác phẩm, để tìm được cái gì đó riêng hơn.

Bài liên quan:

– TO – MỘT GANG TAY sẽ cháy hết mình?
– Một số hình ảnh của TO đêm khai mạc
– Đi xem TO (phần 1)
– Đi xem TO (phần 2)
– TO mới là bắt đầu
– Những điều trông thấy mà đau đớn lòng!!!
– OM! Mong các bạn không phật lòng…
– Nghệ thuật = tù mù lạc lối?
– TO mới là kết thúc
– Một gang tay
– OM: Các bạn làm ra vàng hay rác?
– Tổng kết TO – triển lãm “một gang tay”
– Giải thích một chút, rồi thôi…