Bàn luận

Trường hợp này thì sao? Nhái hay không nhái? 03. 12. 11 - 11:36 am

Ống Nhòm và Bút Chì

Đây là hỏi đáp giữa Ống Nhòm và Bút Chì quanh vụ việc lùm xùm mới nhất trong Festival Mỹ thuật trẻ toàn quốc 2011. Mời các bạn thảo luận thêm.

1. Vừa qua có vụ “Chờ xử lý” của Đỗ Trung Kiên bị coi là nhái “Phượt 2” của Nguyễn Quang Hải, có người đưa ra giả thuyết: hai người đều là thành viên trong một đoàn đi thực tế cùng nhau, trước một bố cục hay, mọi người cùng chụp chung một bức ảnh, sau đó về lại thành phố, mỗi người tự dựng tranh của mình trên bố cục đó.

– Cùng một bố cục, mỗi họa sĩ sẽ có một không gian tranh khác nhau. Tức là hình thì có thể cùng chung ba cái xe đấy, nhưng về mặt nội dung mỗi họa sĩ sẽ nhìn một cách khác nhau, tùy theo sắc thái buồn vui của họa sĩ vào lúc đó. Hai bức này nhiều khả năng vẽ từ ảnh lắm, loại tranh tả thực, cùng nhìn vào “mẫu” và vẽ…

 

2. Thường người xem ngày nay cứ thấy giống nhau về bố cục là kết luận ngay là nhái…

– Cũng khó nhỉ… Thật ra thì cuối cùng, bố cục, hay màu, hay hình cũng chỉ là phương tiện để họa sĩ nói một điều gì đó có sẵn bên trong họ. Nên cùng bố cục nhưng mỗi họa sĩ sẽ có cách sắp đặt, dùng màu, đổ đầy hay để trống, hiện hay ẩn, nóng hay lạnh, đậm hay nhạt… khác nhau.

 

3. Vậy với lập luận này thì những người nhái khỏe quá, tha hồ nhái?

– Đừng lẫn lộn, khi mà tiền đề mà bạn đưa ra là trường hợp cụ thể này, khi tất cả mọi người cùng thấy chung một bố cục, vào cùng một thời điểm.

Trong khi đó nhái là sản phẩm có sau, dùng cái bố cục mà người khác đã phải đi trước, làm việc trước một mình, còn mình chỉ dùng lại lao động của người khác, bỏ thêm cái không khí, không gian, ý đồ riêng của mình vào. Trong trường hợp mà họa sĩ đi sau chưa có cái riêng, hoặc cái riêng không đủ thì thể nào cũng phải mượn không gian, mượn hình (bố cục thì đã mượn rồi) của người đi trước.

 

4. Quay về trường hợp cụ thể, bức “Phượt 2” của Nguyễn Quang Hải và bức “Chờ xử lý” của Đỗ Trung Kiên, nếu đúng như người ta bảo là hai thầy trò cùng dựng lại trên một bố cục từ ảnh chụp (hai người chụp hai ảnh hơi giống nhau), thì trong trường hợp này có thể gọi là nhái không?

– Nếu đúng hoàn cảnh là như thế thì không gọi là nhái, mà chỉ còn đọ bức nào xấu đẹp hơn thôi. Lúc đó là tùy mỗi người mà thấy hình, màu, sắc thái… của bức nào hơn bức nào.

 

5. Trong trường hợp đó, người bị coi là nhái làm cách nào để chứng minh mình không nhái, khi bức kia đã ra đời trước?

– Chỉ có cách kể lại hoàn cảnh ra đời bố cục (thí dụ cùng đi chung một chuyến, cùng vẽ chung một ảnh…). Trong trường hợp này là rất dễ, bố cục là ba cái xe, ba vật động, không phải núi non để mà sắp xếp như thế muôn đời.

 

6. Còn nếu họa sĩ không chứng minh thì sao?

– Thì hoặc nhiều phần anh ta đã nhái :-), hoặc ít phần là anh ta không coi danh dự mình có gì quan trọng lắm để phải bảo vệ. Hoặc ít nữa là anh ta chưa nghe đến vụ việc này.

 

*

Bài liên quan:

– Tranh nhái: Hãy để chồn ăn cà phê rồi nó sẽ ỉa
– Đối thoại: Có nên độ lượng với Nhái?
– Xin ban giám khảo lưu ý bức này!
– Trường hợp này thì sao? Nhái hay không nhái?
– Ngăn chặn âm mưu “tự diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực diệt Nhái
– Tước quyền dự thi của tác giả “tranh nhái”: Hoan hô ban tổ chức!

Bài đã đăng

• Nhân phim đam mỹ bị cấm, nghĩ về tình tri kỷ - Trịnh Bình An (01/06/2022)
• Giám tuyển là gì? - Ace Le (21/08/2021)
• Tư cách học thuật của Jean-Francoise Hubert hay “con vẹt đến từ phương Tây” - Ace Le (15/08/2021)
• Điệu nhảy chết người (phần 1):
  Hư hỏng thì nổi tiếng hơn - Willow Wằn Wại (22/06/2021)
• Tác phẩm phái sinh: hiểu sao cho đúng? - Hân Hân (13/11/2019)
• Nhân triển lãm về Casanova: phải làm sao trước một triển lãm “bậy bạ”? - Như Mai lược dịch từ Hyperallergic (15/10/2018)
• TOD (bài 2): Lý do 2 và phản biện 2 - Phó Đức Tùng (15/09/2018)
• Xem "Kho báu..." của Damien Hirst: không có duyên, nhưng khiến nảy sinh vài thắc mắc - Di (30/04/2017)
• "Chủ nghĩa Hậu hiện đại" là có hay không hả các bác? - Phó Đức Tùng (28/04/2017)
• Về sự hạnh phúc của người Việt Nam (bài 2): Vì sao người Việt khó hạnh phúc? - Phó Đức Tùng (01/04/2017)

» Xem tiếp...