Vì sao nghệ thuật đường phố Trung Quốc chưa trở thành một hiện tượng thị trường (cho đến nay)?

Đi và Ở

Tin tức

Nghệ sĩ

Soi học

Bài mới đăng

Bàn luận

Nhân phim đam mỹ bị cấm, nghĩ về tình tri kỷ

Chỉ anh hùng mới có tri kỷ, không có tình bạn giữa kẻ cướp.

Thị trường

Vì sao nghệ thuật đường phố Trung Quốc chưa trở thành một hiện tượng thị trường (cho đến nay)? 13. 06. 12 - 4:29 pm

Shane Ferro – Hồ Như Mai dịch

“Các bà”, một trong những tác phẩm của Banksy bày ở Schoeni Gallery ở Hong Kong.

Tháng Tư năm 2008, Schoeni Gallery ở Hong Kong tổ chức triển lãm các tác phẩm của Banksy kéo dài một tháng, nhằm mục đích gợi hứng thú cho các nhà sưu tập Trung Quốc. Triển lãm đã thu hút nhiều người dân Trung Quốc – hàng trăm người đến dự khai mạc, nhưng lại chẳng xi-nhê gì với các nhà sưu tập.

“Đứng về góc độ thị trường mà nói, triển lãm chỉ ở mức tầm thường,’ Nicole Schoeni, chủ gallery phát biểu, rồi bồi thêm: “Đa số các khách hàng của tôi không thể hiểu được sao phải trả giá giá đắt như vậy cho tác phẩm tô màu, cho dù nghệ sĩ có nổi tiếng đến đâu.”

Đây cũng là cảm giác phổ biến, thậm chí là còn mạnh mẽ hơn ở Trung Quốc đại lục. Thực sự không có một thị trường cho nghệ thuật đường phố, mặc dù ở Trung Quốc có rất nhiều nghệ sĩ tài năng hoạt động trong lĩnh vực này. Các nhà sưu tập vẫn chỉ chăm chăm vào các món “bảo thủ” hơn khi tiêu tiền cho nghệ thuật.

Nghệ thuật đường phố trên tường ở Macau. Ảnh: Magalie L'Abbe

Nghệ thuật đường phố mới xuất hiện ở Trung Quốc chỉ cách đây có vài năm, ban đầu cũng thực sự gây ấn tượng mạnh mẽ. Theo như Schoeni, có một vài gallery được mở ra ở Hong Kong chỉ để chủ yếu tập trung vào nghệ thuật đường phố, và khi đó dường như phong trào nghệ thuật này cũng ngày càng trở nên được ưa chuộng hơn. Nhưng những không gian nghệ thuật này hiện đã bị đóng cửa. Adam Schokora, người sáng lập và CEO của công ty marketing kiêm xuất bản NeochaEDGE ở Thượng Hải nói rằng nghệ thuật đường phố cũng không được chuộng trong quảng cáo nữa. “Thời nghệ thuật đường phố được mang vào nội dung quảng cáo đã qua lâu rồi,” ông phát biểu.

Những người quan tâm đến nghệ thuật đường phố hầu hết là dân ngoại kiều châu Âu sống ở Hong Kong, hay những người địa phương từng sống và học tập ở nước ngoài, theo Schoeni. Chị tham gia vào Adapta Projects, dự án cho phép dựng các show nghệ thuật đường phố không có giá trị kinh tế, trong khi tập trung gallery vào các hoạt động nghệ thuật dễ kiếm tiền hơn. “Chúng tôi không bao giờ tổ chức các show này mà nghĩ rằng sẽ kiếm được tiền bạc gì. Adapta Project là một dự án giáo dục và chúng tôi hi vọng sẽ làm nhịp cầu nối những khoảng cách và xóa đi sự hiểu lầm về phong trào này,” chị giải thích.

Graffiti ở khu Nghệ thuật Bắc Kinh. Ảnh: Alika89

Thực ra chuyện phong trào nghệ thuật đường phố là gì vẫn không rõ ràng. Ở các nước phương Tây, nghệ thuật đường phố thường là một kiểu giải tỏa về mặt chính trị cho các nghệ sĩ trẻ. Nhưng Schokora cho rằng nghệ sĩ trẻ Trung Quốc không có dính đến chính trị. Động lực sáng tác của họ là vì kinh tế. “Những người trẻ tuổi ở Trung Quốc biết rằng chính phủ của họ, cũng giống như nhiều chính phủ khác trên thế giới, có đủ thứ vấn đề, nhưng nếu không có chính phủ đó, đất nước và cuộc sống của họ không tốt đẹp như bây giờ,” ông giải thích.

Schokora nhận xét rằng ở Trung Quốc cũng có các nghệ sĩ đường phố, nhưng họ cho đó là sở thích, chứ không phải nghề nghiệp. Theo như Schokora “Nhiều nghệ sĩ đường phố ở đây là những tay thiết kế đồ họa, minh họa, họa sĩ tài năng, kiếm tiền bằng những cách khác trong thế giới nghệ thuật. Nói chung giới nghệ sĩ ở các thành phố rất yêu thích phong trào này, nhưng người dân thường thì không hiểu, thậm chí là không biết.”

Graffiti kiểu Tàu trên bán đảo Macau. Ảnh: Magalie L'Abbe

Một cuộc điều tra với Jonathan Levine Gallery cho thấy, dưới con mắt các nhà đầu tư Trung Quốc vẫn đi mua tranh pháo vòng vòng quanh New York, thị trường nghệ thuật đường phố là không tồn tại. Một đại diện của gallery này nhận xét, mặc dù “trên khắp thế giới người ta rất quan tâm” đến các nghệ sĩ đường phố có tác phẩm ở gallery này, “chúng tôi không thấy có nhiều nhà đầu tư Trung Quốc trong đám khách hàng, ít nhất là hiện nay.” Jonathan Levine cũng có một số khách hàng châu Á, nhưng chủ yếu là người Nhật.