Gẫm & Bình

Có một ý “dở người”, nhưng các anh chị xem nhé… 28. 04. 13 - 11:47 pm

Lê Phương

 

Nhân tiện mạch bài của anh Đăng và chị Mây, tôi xin có một ý “hơi dở người” là như thế này, anh chị và các bạn xem liệu ta có thể làm được không:

Đó là trong công việc liên quan đến màu sắc, khi phải thông tin trao đổi với nhau, nhưng lại phát sinh cái khó cái cản trở ở chỗ vốn từ tiếng Việt có hạn nếu không nói là rất ít. Nói đến đây chắc anh chị và các bạn hiểu ra rồi phải không?

Thật vậy, trong kho tiếng Việt, vài màu được định danh rõ như đen, nâu đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím,và trắng. Một số màu có tên từ việc ghép hai màu pha trộn, hoặc một vài màu có tên riêng như xám, ngà, tía, lá cây,… và cũng chỉ có thế, còn những màu trung tính, màu có tông lạ thì chịu chết chẳng biết gọi là gì. Thỉnh thoảng có vài màu mà dân gian cũng linh động đặt ra tên từ bằng cách ghép với tên một màu tự nhiên để dễ hình dung. Ví như: nâu đất sét, nâu cánh gián, đỏ boọc đô (rượu), đỏ tía hay đỏ mào gà, vàng chanh, vàng nghệ, vàng đất, xanh lá mạ, xanh đọt chuối, xanh đít chai, tím Huế, hồng cánh sen… nhưng thực ra cũng chẳng ăn thua gì.

So với bọn Tây thì khác, cứ xem bảng màu của họ với màu nào cũng có tên gọi riêng, đọc một phát hình dung được ngay, bốc phét nếu pha có khi cũng một 9 một 10.

Vậy liệu chúng ta có thể xây dựng được một bảng tên các màu hay không, chuyển tông, sắc độ… dưới hình thức hệ thống các màu có tên sẵn và đặt tên mới cho những màu chưa có? Chỉ cần độ 256 màu là cũng quá thành công cho những việc đơn giản, ví dụ như giúp chị Mây dạy học trò chẳng hạn. Và với một số ngành như Kiến trúc, nội thất thế cũng tạm đủ. Dĩ nhiên trong hội họa hay nhiếp ảnh nhà nghề thì chẳng ăn thua gì.

Vì ý nghĩ là “dở người” nên hết sức băn khoăn. 

Cuối cùng chúc toàn thể anh chị các bạn một kỳ nghỉ 5 ngày vui khỏe nhé!

 

*

Bài liên quan:

– Pha màu: trao đổi giữa Quỳnh Mây và Nguyễn Đình Đăng 
– Có một ý “dở người”, nhưng các anh chị xem nhé…

Ý kiến - Thảo luận

10:24 Monday,29.4.2013 Đăng bởi:  ngứa mà gãi như gãi ai
@Lê Phương
Bạn lại đi gãi đúng chỗ ngứa của tôi. Tôi nhiều năm nay rất khổ sở, bức xúc. Bị Tây chất vấn về các từ tiếng Việt cứ phải có classificato. Chẳng hạn, có vị thày về nấu ăn cứ nhất định dạy: canh xúp... xúp là xúp, canh là canh, tại sao cứ nhét xúp vào canh. M&agr
...xem tiếp
10:24 Monday,29.4.2013 Đăng bởi:  ngứa mà gãi như gãi ai
@Lê Phương
Bạn lại đi gãi đúng chỗ ngứa của tôi. Tôi nhiều năm nay rất khổ sở, bức xúc. Bị Tây chất vấn về các từ tiếng Việt cứ phải có classificato. Chẳng hạn, có vị thày về nấu ăn cứ nhất định dạy: canh xúp... xúp là xúp, canh là canh, tại sao cứ nhét xúp vào canh. Mà nói thế nào thì vua bếp đầu rau cứ nhất định xòe đầu gối ra.
Tôi cũng cho rằng cách phân loại một sự vật/hiện tượng mới mà cứ phải đưa về một trong những khái niệm cũ như người Việt vẫn làm hàng thế kỷ nay là barrier về tư duy. Có những v/đ, khái niệm là chưa từng có, như Internet, cứ nhất định gọi là võng chi đó. (lúc đầu thì may, cải xoong may quá thuộc họ cải, nhưng càng về sau, nhất là trong kỹ thuật, càng rắc rối. Chữ tổng hợp của tiếng Việt chẳng hạn phải oằn lưng gánh không biết bao nhiêu chữ tiếng Tây). Mong từ bài của Lê Phương có ai viết cái gì đó nghiêm về chủ đề classifictor trong tiếng Việt, kẻo đọc giáo trình tiếng Việt giành cho các HS khoa Việt Nam học (cách đây vào năm) thấy zai như chão...
@Giời ơi:
Còn nhớ hồi bên tây ông thày cáu, phang một học viên Việt: cậu mù màu à. Bởi vì anh ấy cứ phải lội vào một trong 5 màu như bạn nói trước, rồi mới ngắc ngứ cố tìm từ tây... 
Câu "không nghĩ đến màu mè" của ban làm tôi nhớ một bài trên báo NY thì phải, cách đây một vài năm, có một columnist nữ về chuyên đề tương ứng, nói rằng những ngày nghỉ dài là dịp để "tự sướng". Xin lỗi nếu sự thật mất lòng. Cảm ơn. 
3:10 Monday,29.4.2013 Đăng bởi:  Giời Ơi
Kể cũng hơi "dở người" thật đấy. Cho dù có đặt tên cho 2650 màu sắc khác nhau thì cũng vẫn không đủ đâu. Ngoài những màu có thể gọi tên vẫn có những màu "gọi tên nhau" nữa cơ. Đây là mấu chốt của vấn đề. Nhưng để vẽ được những màu gọi tên nhau ra thì rất khó. K
...xem tiếp
3:10 Monday,29.4.2013 Đăng bởi:  Giời Ơi
Kể cũng hơi "dở người" thật đấy. Cho dù có đặt tên cho 2650 màu sắc khác nhau thì cũng vẫn không đủ đâu. Ngoài những màu có thể gọi tên vẫn có những màu "gọi tên nhau" nữa cơ. Đây là mấu chốt của vấn đề. Nhưng để vẽ được những màu gọi tên nhau ra thì rất khó. Không thể học và dạy được. Trời cho thôi. Người ta gọi đó là cái "nhụy" của màu sắc. Người trần mắt thịt chúng ta chỉ cần phân biệt được độ 5 sắc thái của mỗi màu cơ bản là đủ dùng rồi. Chúc cả nhà nghỉ lễ vui vẻ. Không nghĩ đến màu mè trong vài hôm cho ngon rượu. 

(Đề nghị gõ chữ tiếng Việt có dấu và không viết tắt)

Tìm kiếm

Tiêu đề
Nội dung
Tác giả